Με πλούσιες συζητήσεις και εκδηλώσεις «έκλεισε» η εβδομάδα ψυχικής υγείας της ΑΜΘ, που πραγματοποιήθηκε από τις 5 έως τις 9/11
Το θέμα της Άνοιας απασχόλησε εξειδικευμένους επιστήμονες του κλάδου στο Αμφιθέατρο του ΓΝ Ξάνθης τη Δευτέρα 7/11
Ολοκληρώθηκαν οι εκδηλώσεις για την ενίσχυση της διασύνδεσης των φορέων ψυχικής και κοινωνικής υγείας στις πέντε Π.Ε. από τις 5 έως τις 9 Νοεμβρίου, μέσω της διοργάνωσης της 1ης εβδομάδας ψυχικής υγείας, με πρωτοβουλία της ΑΜΘ. Ειδικότερα, στην Ξάνθη έλαβαν χώρα εκδηλώσεις, ημερίδες και διάφορες δράσεις που συνέδραμαν από κοινού στην ανάπτυξη του προβληματισμού και την ενίσχυση δράσεων για την ψυχική υγεία.
Μεταξύ των εκδηλώσεων ήταν και αυτή της Δευτέρας, 7/11, όπου απασχόλησε το θέμα «Εξαρτήσεις και ψυχική υγεία των εφήβων», ενώ στη συνέχεια ακολούθησαν ομιλίες με θέμα «Άνοια Νόσος Alzheimer-Τρίτη Ηλικία».
Ειδικότερα, η Μαγδαληνή Κατσικίδου, Διδάκτορας τμήματος ιατρικής, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, Διευθύντρια Ψυχιατρικής ΕΣΥ Γ.Ν. Ξάνθης και Κ.Ψ.Υ. Ξάνθης «άγγιξε» με την εισήγησή της το ζήτημα «Άνοια – 3η Ηλικία-επιδημιολογικά δεδομένα». Η ταυτότητα της νόσου, τα εμφανή συμπτώματά της, η ψυχική υγεία του ασθενή και του φροντιστή με κατάληξη στην μορφή «στήριξης» που κάθε φορά επιλέγεται, περιγράφηκαν από την ίδια στο «Ε», με κύριο στόχο την ενημέρωση και τη στήριξη όσων έρχονται σε επαφή με τη νόσο.
Η συνέντευξη της κας Μ.Κατσικίδου στο ‘’Ε’’:
‘’Ε’’: Μιλήστε μας γενικά για την εβδομάδα ψυχικής υγείας. Πώς κύλησε; Αποτυπώστε μας σε αδρές γραμμές τις εντυπώσεις σας.
Μ.Κ.:Η εβδομάδα ψυχικής υγείας είχε σκοπό να περάσει το μήνυμα του διαλόγου μεταξύ όλων των τομέων ψυχικής υγείας, όπως επίσης και των κοινωνικών επιστημών και των υγειονομικών υπηρεσιών στην Περιφέρεια με αφορμή την παγκόσμια ημέρα ψυχικής υγείας. Επιδίωκε να υπογραμμίσει την επιθυμία διασφάλισης της δημόσιας υγείας στην Περιφέρεια. Ήταν μία πρωτοβουλία του Θεματικού Αντιπεριφερειάρχη, κ. Αριστείδη Μωυσιάδη, ο οποίος προσέγγισε τους φορείς με σκοπό να αναδειχθούν θέματα ψυχικής υγείας που να ενημερώνουν και να ευαισθητοποιούν τον πληθυσμό. Νομίζω πως οι φορείς ανταποκρίθηκαν άμεσα σε αυτό το κάλεσμα. Άλλωστε, αναπτύχθηκαν δράσεις σε όλη την Περιφέρεια. Έτυχε να βρεθώ στην Αλεξανδρούπολη, στην Καβάλα, στη Δράμα και στην Ξάνθη. Επίσης, έχω ενημερωθεί πως οι σχετικές εκδηλώσεις σε Κομοτηνή και Σουφλί ήταν εξίσου πετυχημένες. Δεν χωρά αμφιβολία πως ήταν μία πολύ σημαντική εμπειρία για όλους μας. Ευελπιστούμε να αποτελέσει την αρχή ενός θεσμού και δράσεων για την ψυχική υγεία. Επιπροσθέτως, ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό ήταν ότι πλαισιώθηκε και από πολιτιστικές και ψυχαγωγικές δράσεις. Ειδικότερα, στην περιοχή μας είχαμε αρκετές δράσεις. Σε κάποιες από αυτές συμμετείχαμε και ως τομέας ψυχικής υγείας στο Νοσοκομείο της Ξάνθης, στο Χατζιδάκειο, σε ημερίδα σε σχολείο για την εφηβεία. Με λίγα λόγια, μας δόθηκε η δυνατότητα να κάνουμε ένα «άνοιγμα» στην κοινότητα, να μιλήσουμε με πολίτες, να αναπτύξουμε μία αλληλεπίδραση. Όλο αυτό ήταν πολύ ελπιδοφόρο!
‘’Ε’’: Ας συγκεκριμενοποιήσουμε τον προβληματισμό μας επικεντρωνόμενοι στη δική σας θεματική αναφορικά με την άνοια.
Μ.Κ.: Ανέπτυξα το θέμα αυτό στο πλαίσιο μίας κυρίως εκδήλωσης και όχι ιατρικής ημερίδας στο Νοσοκομείο Ξάνθης. Ήταν επιτυχημένη! Δηλαδή, μπορούμε να πούμε πως η δράση «αγκαλιάστηκε» από τον κόσμο στο πλαίσιο μίας συγκροτημένης προσπάθειας επιστημονικά καταρτισμένων φορέων να αναγάγουν την ψυχική υγεία σε παγκόσμια προτεραιότητα.
‘’Ε’’: Πώς αντιμετωπιζόταν η άνοια παλιά και πώς σήμερα; Έχει αλλάξει κάτι αναφορικά με την προσέγγιση της νόσου;
Μ.Κ.: Το 1907 ο Αλτσχάιμερ ανέφερε μία περίπτωση γυναίκας με άνοια. Ο εγκέφαλός της είχε κάποια ασυνήθιστα νευροπαθολογικά χαρακτηριστικά. Μέχρι τότε η νόσος ήταν σχεδόν άγνωστη, δηλαδή θεωρούνταν σπάνια και περιορισμένη. Στον αντίποδα, στην εποχή μας επισημαίνουμε πως τα πράγματα έχουν σημειώσει πρόοδο σε πολλά σημεία, στην αξιολόγηση και στη διάγνωση. Μιλάμε για πρόοδο και στην πρόληψη, στη διάγνωση, αλλά και στη θεραπεία.
‘’Ε’’: Μνημονεύστε μας κάποια από τα συμπτώματα. Πώς γίνεται κατανοητή η νόσος στα πρωταρχικά της στάδια;
Μ.Κ.: Τα βασικά χαρακτηριστικά της, τα πρώτα σημάδια είναι συνήθως ήπιες διαταραχές στην μνήμη, οι οποίες στην αρχή είναι δύσκολο να διακριθούν από την φυσιολογική γήρανση. Ωστόσο, αυτό εξελίσσεται σταδιακά και μπορεί να υπάρχουν μέσα σε διάστημα π.χ. 2 χρόνων κάποιες αυξημένες διαταραχές στην μνήμη και να αρχίζει το άτομα να χάνει τον αυθορμητισμό του, όπως και πληροφορίες για τα πρόσφατα γεγονότα. Έπειτα, μπορεί να επηρεαστεί και η γλώσσα του, ίσως να αδυνατεί να κατονομάσει λέξεις/αντικείμενα, να μην μπορεί να περιγράψει πράγματα, ίσως να μην μπορεί πια να εξοικειωθεί με τον χώρο, να δυσκολεύεται να ξεχωρίσει εικόνες. Το κύριο στοιχείο που σημαίνει και την επιδείνωση της νόσου είναι ο αποπροσανατολισμός στον χωροχρόνο και υπάρχει και αλλαγή στο μοτίβο των δραστηριοτήτων του στην καθημερινότητά .Αν το δούμε λίγο πιο χαρακτηριστικά, οι ασθενείς αρχίζουν να χάνουν και τις κοινωνικές τους δεξιότητες, ενώ στην αρχή δεν είναι τόσο εμφανές. Τότε στην ουσία τα πράγματα είναι προς το μέτριο και συνάμα αρκετά σοβαρά. Αν δεν μπορεί κάποιος να μάθει νέα πράγματα ή να συγκρατήσει νέα δεδομένα είναι επίσης ένα χαρακτηριστικό της άνοιας, διότι συνήθως θυμούνται τα παλιότερα και όχι τα νέα. Ένα άλλο στοιχείο είναι ότι δυσκολεύονται να προσαρμοστούν σε κάτι νέο. Μπορεί, με λίγα λόγια, να εμφανίσουν αιφνίδιες εκρήξεις οργής, έντασης και αυτό να τους επηρεάσει κατά τη συνδιαλλαγή τους με τις οικογένειές τους. Αν οι φροντιστές δεν είναι ενήμεροι για τα στοιχεία της νόσου, μπορεί να επηρεάσει τις ανθρώπινες σχέσεις μας με τους κοντινούς μας. Πιο προχωρημένες μορφές είναι να έχουμε επιπλοκή με διαταραχές διάθεσης με κατάθλιψη, με άγχος ή αν υπάρχουν και άλλα αίτια που έχουν προκαλέσει αυτή τη διαταραχή και που πρέπει να αντιμετωπιστούν από ειδικούς.
‘’Ε’’: Ποιες είναι οι μέθοδοι αντιμετώπισης που προκρίνονται και ποιος ο ρόλος της στήριξης;
Μ.Κ.:Η άνοια έχει τις μη αναστρέψιμες μορφές και τις αναστρέψιμες. Γενικά θα πρέπει να διασφαλιστεί η πρώιμη διάγνωση. Αξιολογούνται τα συμπτώματα και στη συνέχεια ακολουθεί η κατάλληλη θεραπεία. Από εκεί και πέρα πρέπει να υπάρξει ενημέρωση και στους φροντιστές των ατόμων, οι οποίοι υφίστανται σημαντική ψυχολογική επιβάρυνση και οικονομική, βάλλεται και η σωματική τους υγεία. Μπορεί ως και πέντε ώρες την ημέρα οι άνθρωποι να πρέπει να υποστηρίζουν σε όλα τα επίπεδα το άτομο που πάσχει. Ιδιαίτερα πρέπει να ενθαρρύνεται η αναζήτηση πηγών βοήθειας, δηλαδή να επισκέπτονται τα κέντρα υγείας και τους γιατρούς, τα ειδικά ιατρεία μνήμης, να απευθύνονται σε ειδικούς νευρολόγους και ψυχιάτρους. Οι ίδιοι οι φροντιστές να ενημερωθούν όσο το δυνατό καλύτερα για τα συμπτώματα, την πορεία και την πρόγνωση, γιατί έτσι θα μπορούν να ενδυναμωθούν, θα μπορέσουν και οι ίδιοι να διαχειριστούν την ανησυχία και τον θυμό και να ζητήσουν βοήθεια, με την έννοια ότι μπορούν να υποστηριχθούν από ειδικούς σε όλα αυτά που τους αφορούν.
‘’Ε’’: Σε ποιο συμπέρασμα καταλήγουμε, λοιπόν;
Μ.Κ.: Το βασικό θέμα είναι η ενημέρωση και η θεραπεία από εξειδικευμένους φορείς. Η άνοια αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της δημόσιας υγείας, η οποία επηρεάζει ασθενείς και φροντιστές. Στοχεύουμε στην πρόωρη διάγνωση και ζητάμε βοήθεια από εξειδικευμένους επιστήμονες.
‘’Ε’’: Σας ευχαριστούμε! Καλή συνέχεια και καλή δύναμη στο έργο σας!
Χρύσα Κιατίπη
