Μιλά στο «Ε» ο «Αγρότης της Χρονιάς». Είναι ο Ξανθιώτης Νίκος Σπανίδης
«Πρέπει ν’ αλλάξουμε καλλιέργειες, έχουμε επαναπαυτεί στις επιδοτήσεις…έχουμε ξεμάθει να δουλεύουμε», οι προτροπές του
Είναι νέος, με πτυχίο γεωπόνου αλλά δηλώνει επάγγελμα αγρότης. Επέλεξε να κερδίζει τη ζωή τους «παλεύοντας» με τη γη και έστησε μαζί με τον αδελφό του και τον πατέρα του μια οικογενειακή αγροτική επιχείρηση όπου απασχολούνται τα μέλη και των 3 οικογενειών, 1 μόνιμος υπάλληλος και αρκετοί εποχικοί. Η επιχείρηση βασίζεται στην καινοτόμα ιδέα να εντάξει στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων της εκείνες τις καλλιέργειες που θα τις εξασφαλίζουν δουλειά και εισροές εισοδήματος όλο το χρόνο και όχι μόνο 4 – 5 μήνες όπως οι περισσότεροι κατ’ επάγγελμα αγρότες. Για την ιδέα αλλά και για την πρακτική της εφαρμογή εδώ και 10 χρόνια που δουλεύει τη γη ανακηρύχτηκε το 2012 «Αγρότης της Χρονιάς» σε διαγωνισμό που διεξήγαγε η αγροτική εφημερίδα “Agrenda” και επιλέχθηκε μεταξύ 100 προτεινόμενων. Είναι ο Ξανθιώτης Νίκος Σπανίδης που εκτός από τον τιμητικό τίτλο που του απονεμήθηκε σε ειδική εκδήλωση, τιμήθηκε και από τον πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Κάρολο Παπούλια, ο οποίος τον κάλεσε στο Προεδρικό Μέγαρο και είχε μισή ώρα συζήτηση μαζί του, εκφράζοντας το ενδιαφέρον του για τον πρωτογενή τομέα και τους αγρότες.
Καλλιεργούν 13 καλλιέργειες 11 μήνες το χρόνο
Ο κ. Νίκος Σπανίδης δεν «χωρατεύει» ..δουλεύει και δουλεύει όπως και όλα τα μέλη της οικογένειάς του όλο το χρόνο Καλλιεργούν στα κτήματά τους 1.100 στρεμμάτων από τα οποία τα 600 στρέμματα ιδιόκτητα στην περιοχή Γενισέας – Κουτσού 13 καλλιέργειες και έχουν δουλειά11 μήνες το χρόνο: «Ο πατέρας μου ασχολούνταν εδώ και 30 χρόνια με τις κλασσικές καλλιέργειες καλαμπόκι και σιτάρι. Την αγροτική εμείς την βλέπουμε σαν επιχείρηση και σκεφτήκαμε ότι πρέπει να μας αποδίδει χρήματα όλο το χρόνο. Με τους 4 – 5 μήνες που δουλεύουν οι περισσότεροι αγρότες δεν βγαίνουμε οικονομικά και εμείς είμαστε 3 οικογένειες που ζούμε από την επιχείρηση αυτή. Αυτό είναι το σκεπτικό μας και προσπαθούμε να έχουμε εισροές χρημάτων όλη την περίοδο του έτους», επισημαίνει ο κ. Σπανίδης. Έτσι έκαναν το σχεδιασμό τους με βάση αυτό το σκεπτικό και βρήκαν τις ανάλογες καλλιέργειες:
Πατάτες, σιτάρι, καλαμπόκι και ελαιοκράμβη το καλοκαίρι, ηλίανθο την Άνοιξη και όταν τελειώσουν αυτές οι καλλιέργειες σε κάποια χωράφια καλλιεργούν ξανά ηλίανθο αφού αποδίδει μέσα σε δυόμιση μήνες και το χειμώνα χειμερινά λαχανικά: παντζάρια, σπανάκια, μαρούλια, αντίδια, ρεπάνια, ραπανάκια σέσκουλα κ.λ.π. Διαθέτει τα λαχανικά του χονδρικώς στην λαχαναγορά της Ξάνθης, Καβάλας, Κομοτηνής και Δράμας αλλά και απευθείας στον καταναλωτή συμμετέχοντας στα κινήματα χωρίς μεσάζοντες
Βασίζομαι στη δουλειά μου και όχι στις επιδοτήσεις…
Ο κ. Σπανίδης κομίζει μια νέα νοοτροπία που ανατρέπει τις παγιωμένες αντιλήψεις και πρακτικές των αγροτών οι οποίοι κυριολεκτικά έχουν εγκαταλείψει τα χωράφια τους εδώ και μια δεκαετία που ισχύουν οι ΚΑΠ αφού παίρνουν επιδοτήσεις. Γνώστης όλων των στρεβλώσεων και των παθογενειών που έχουν επικρατήσει τα τελευταία χρόνια στον αγροτικό τομέα σημειώνει ότι δεν φταίει η ΚΑΠ αλλά όπως διαχειρίστηκε η πλειοψηφία των αγροτών τα χρήματα των επιδοτήσεων: « Η ΚΑΠ δεν φταίει …μου έδωσε κάποια χρήματα το χρόνο για να τα επενδύσω στην επιχείρηση μου. αν εγώ πήγα και πήρα αυτοκίνητο ή σπίτι ή εξοχικό είναι άλλο θέμα
10 χρόνια παίρναμε αφορολόγητα λεφτά… κάποιοι όπως κι εγώ τα ρίξαμε στη δουλειά μας και όχι σε αυτοκίνητα και σπίτια . Αλαλάξαμε καλλιέργειες εκσυγχρονίσαμε την επιχείρησή μας …Αυτοί είναι οι κερδισμένοι γιατί τώρα όμως που ζορίζουν τα πράγματα αυτός που δεν είχε εκσυγχρονιστεί και δεν έχει προλάβει τις εξελίξεις έμεινε πίσω και είναι αυτοί που φωνάζουν…Αυτοί που βγαίνουν στους δρόμους είναι αυτοί που έχουν βαμβάκι. Αν του χρόνου σταματήσουν οι επιδοτήσεις θα χάσουν το εισόδημα τους».
Στην Ελλάδα δεν μας λείπει ο συνδικαλισμός…μας λείπει η δουλειά
Ο κ. Σπανίδης δεν συμμετέχει στις κινητοποιήσεις των αγροτών ούτε είναι μέλος κάποιας συνδικαλιστικής ένωση. Όπως λέει δεν εμπιστεύεται τον συνδικαλισμό και τους συνδικαλιστές: «Δεν νομίζω ότι έτσι όπως είναι ο συνδικαλισμός και στον αγροτικό συνδικαλισμό στην Ελλάδα έχω να κερδίσω κάτι απ’ αυτόν. Αυτό που νομίζω ότι λείπει στην Ελλάδα είναι η δουλειά και όχι ο συνδικαλισμός! Απ’ αυτόν έχουμε αρκετό… Αλλά ποιος θα δουλέψει; Βλέπω πολλούς συναδέλφους μου να δουλεύουν 5 μήνες το χρόνο και μετά καφενείο και σχέδια επί χάρτου …
Άλλοι πάλι έχουν 400 – 500 στρέμματα… πρέπει να οργώσουν τα χωράφια τους και προσλαμβάνουν εργάτη και αυτοί κάθονται. Μα η δουλειά του αγρότη δεν είναι να οργώνει και το χωράφι του; Βρίσκω πολλά από τα αιτήματα υπερβολικά
Ζητάμε αποζημίωση για το πράσινο σκουλήκι ενώ στην Ξάνθη δεν υπάρχει τόσο έντονο πρόβλημα κι αυτό γίνεται κάθε χρόνο. Ε δεν μπορούμε κάθε φορά που έχουμε ένα πρόβλημα να τρέχουμε στην πολιτεία να ζητάμε έξτρα λεφτά Πρέπει να κάνουμε το κουμάντο μας ή ν’ αλλάξουμε καλλιέργεια. Έχουμε επαναπαυτεί στις επιδοτήσεις…έχουμε ξεμάθει να δουλεύουμε. Η αγροτική είναι σκληρή δουλειά έχει πολλά ρίσκα αλλά αν δουλεύεις σε ανταμείβει…».
Στην Ξάνθη άρχισε η αναδιάρθρωση καλλιεργειών
Ο κ. Σπανίδης εκτός των άλλων θίγει κι ένα άλλο μεγάλο θέμα που αφορά την αναδιάρθρωση των καλλιεργειών που πλέον αναδεικνύεται σε αναγκαιότητα για τους αγρότες. Συγκεκριμένα αναφέρει ότι στην Ξάνθη άρχισε δειλά – δειλά μια αλλαφή από το 2008 και 2009 που ήταν χαμηλές οι τιμές στα σιτηρά: «Στην Ξάνθη το 2008 και το 2009 που είχε πέσει η τιμή των σιτηρών αναγκάστηκαν πολλοί αγρότες να στραφούν στις δενδρώδεις καλλιέργειες και με την παρακίνηση του κ. Κοντού στράφηκαν σε ρόδια, ακτινίδια, ροδάκινα. Αυτές τώρα έχουν αρχίσει να αποδίδουν στο φουλ. Αυτοί είναι κερδισμένοι δεν έχουν πρόβλημα. Πρόβλημα έχουν αυτοί που έχουν μείνει στο βαμβάκι ή στο καλαμπόκι και είναι έρμαια των διεθνών τιμών. Έχει αρχίσει η αναδιάρθρωση την Ξάνθη και οι αγρότες που το έχουν επιχειρήσει είναι ικανοποιημένοι…
Μέγα πρόβλημα οι Τράπεζες
Όπως σημειώνει ο κ. Σπανίδης το μεγαλύτερο πρόβλημα αυτή τη στιγμή για τους αγρότες είναι οι τράπεζες που δεν τους δίνουν χρηματοδότηση και ζητάνε τα λεφτά μετρητοίς ενώ παλαιότερα τους έδιναν σπόρους, λιπάσματα με πίστωση και τα πληρώνανε όταν έπαιρνα την επιστροφή ΦΠΑ ή πληρώνονταν στην παραγωγή. Επίσης μεγάλο πρόβλημα αποτελεί η μεγάλη ψαλίδα ανάμεσα σε παραγωγό καταναλωτή : «Οι αγρότες δεν πληρώνονται όσο είναι η δουλειά και ο κόπος τους. Το σπανάκι πουλιέται 1,50 ευρώ στο σούπερ μάρκετ και από μένα ο χονδρέμπορος το παίρνει με 50 λεπτά». Στο ερώτημα αν είναι αναγκαία η παρέμβαση της πολιτείας τονίζει: «Η αγορά είναι ελεύθερη και η πολιτεία δεν μπορεί να κάνει πολλά πράγματα μόνο να κάνει έλεγχους. Εγώ πιστεύω ότι αυτό ξεκινάει από τον καταναλωτή, να πηγαίνει σε κινήματα χωρίς μεσάζοντες, να ψάχνει και να βρίσκει φτηνά και καλά προϊόντα
Αυτά τα κινήματα μας βοηθούν και εμάς γιατί παίρνουμε εκείνη τη στιγμή τα χρήματά μας και πουλάμε τα προϊόντα μας».
Εξαγωγές στη Βουλγαρία. Τα ελληνικά προϊόντα έχουν την καλύτερη φήμη έξω
Ο κ. Σπανίδης εκτός από την τοπική αγορά έχει στραμμένο το βλέμμα και στις εξαγωγές και μάλιστα φέτος έχει πωλήσει κρεμμύδια και ρεβίθια στην Βουλγαρία παρά το γεγονός ότι εκεί όλα είναι πιο φτηνά. Αυτό όπως λέει οφείλεται στο γεγονός ότι τα ελληνικά προϊόντα έχουν την καλύτερη φήμη στο εξωτερικό και αυτό ανοίγει την πόρτα πολλών αγορών για τους έλληνες αγρότες. Επίσης έχει μπει και στην αγορά των βιολογικών προϊόντων καλλιεργώντας κάποια με βιολογική πιστοποίηση όμως όπως σημειώνει δεν τα πουλάει σαν βιολογικά: «Στη δικιά μας περιοχή δεν υπάρχει κόσμος που μπορεί να πληρώσει αυτή τη διαφορά της τιμής. Σκεφτείτε ότι η διαφορά της απόδοσης των βιολογικών είναι μειωμένη κατά 50% έναντι των συμβατικών και αντίστοιχα η τιμή τους κατά 50% μεγαλύτερη. Ποιος μπορεί να το πληρώσει εδικά αυτές στις εποχές. Απλά εγώ έχοντας και την γνώση του γεωπόνου χρησιμοποιώ τα φυτοφάρμακα που πρέπει στοχευμένα και έχω πάντα στο νου μου ότι απ’ αυτά τρώω και εγώ και η οικογένειά μου, πέρα του ότι δεν μας συμφέρει γιατί είναι πολύ ακριβά τα φυτοφάρμακα. Είναι και ο λόγος που στραφήκαμε σε χειμερινές καλλιέργειες γιατί δεν χρειάζονται φυτοφάρμακα επειδή το χειμώνα δεν έχουν ασθένειες τα λαχανικά και γίνονται χωρίς λίπασμα και φυτοφάρμακα».
Το Αρδευτικό θα σώσει τους αγρότες και τα χωράφια από την υφαλμύρωση
Υπέρμαχος του μεγάλου έργου της μεταφοράς νερού από την Νέστο ο κ. Σπανίδης αξιολογεί την αναγκαιότητά του τόσο από αγροτικής πλευράς όσο και από περιβαλλοντικής: «Το κόστος του ρεύματος για να ποτίσουμε τα χωράφια μας στη ΔΕΗ είναι 24 – 25 ευρώ το στρέμμα και χωρίς την αύξηση του Ιουνίου που θα μας το φτάσουν στα 30 ευρώ και χωρίς να βάλω μέσα τις βλάβες στα καλώδια που μας κλέβουν κ.λ.π. Αν έρθει τώρα το αρδευτικό και σε μας το κόστος θα πέσει στα 7 – 8 – ευρώ και δεν θα’ χουμε τόσα έξοδα καθώς δεν θα χρειάζεται να χρησιμοποιούμε πομώνες. Εκτός απ’ αυτό πρέπει να γίνει και γιατί πολλά χωράφια στην Ποταμιά και στην Κεσσάνη έχουν γίνει υφάλμυρα. Έχει μπει το θαλασσινό νερό από κάτω και αν τραβήξεις και ποτίσεις καταστρέφεις το χωράφι. Είναι πολύ μεγάλη υπόθεση είναι πολύ μεγάλο και πολύ αναγκαίο έργο. Το χρειάζεται ο νομό μας»!
Μήνυμα προς νέους αγρότες από τον «Αγρότη της Χρονιάς»
«Πρέπει να έχεις γερό στομάχι αν θέλεις να ασχοληθείς με την αγροτική. Έχει απογοητεύσεις περισσότερες από τις χαρές αλλά αν έχεις επιμονή και υπομονή θα τα βγάλεις πέρα και θα κερδίσεις το ψωμί σου. Θέλει πολλή δουλειά!
Ο πρωτογενής τομέας έχει παραμεληθεί στην Ελλάδα. Είχαμε γίνει χώρα παροχής υπηρεσιών. Πρέπει να ασχοληθούν οι νέοι με την αγροτική παραγωγή . Το κράτος βρίσκοντάς μας αγορές ή αλλιώς να μην μπλέκεται στα πόδια μας»!
Μαριάννα Ξανθοπούλου
mxanthopoulou@empros.gr
