Νέα περιβαλλοντικά δεδομένα για την περιοχή – Μιλά στο «Ε» ο καθηγητής του ΔΠΘ και διευθυντής του εργαστηρίου Οικολογικής Μηχανικής και Τεχνολογίας, Γιώργος Συλαίος
Για το αρδευτικό υποστήριξε πως: «Ο Νέστος δεν μπορεί να αρδεύσει 300.000 στέμματα στην πεδιάδα της Ξάνθης» – Γίνεται αλμυρή η Βιστονίδα
Την αναγκαιότητα εξοικονόμησης του υδάτινου πόρου, μέσω της ορθολογικής διαχείρισης με την υιοθέτηση σύγχρονων επιστημονικών μεθόδων, όπως την άρδευση ακριβείας καθώς και την αλλαγή του ελληνικού μοντέλου της γεωργίας και την μετεξέλιξη της μορφής της από εμπειρική σε τεχνολογική, τόνισε ο καθηγητής του τμήματος Μηχανικών Περιβάλλοντος του ΔΠΘ κ. Γιώργος Συλαίος και διευθυντής του εργαστηρίου Οικολογικής Μηχανικής και Τεχνολογίας. Ο κ. Συλαίος είναι επικεφαλής του έργου PONTOS στη διάρκεια συνέντευξης τύπου παρουσίασε τους στόχους του έργου PONTOS, ενός διασυνοριακού έργου με στόχο την περιβαλλοντική παρακολούθηση της Λεκάνης της Μαύρης Θάλασσας που υποστηρίζεται από το ευρωπαϊκού συστήματος παρακολούθησης της Γης, Copernicus.
Από την διάβρωση στο Δέλτα του Νέστου χάθηκαν 1,2 τετραγωνικά χιλιόμετρα παράκτιας ζώνης
Μιλώντας στο «Ε» ο κ. Συλαίος εξέφρασε την ανησυχία του για τα νέα περιβαλλοντικά δεδομένα που έχουν καταγραφεί μετά από λεπτομερή και διαρκή παρατήρηση με δορυφορικές εικόνες από την δεκαετία του 1970, της ακτογραμμής και της διαδρομής του Νέστου καθώς επίσης και της Βιστονίδας και δείχνουν ότι η παράκτια διάβρωση είναι από τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει η περιοχή στο Δέλτα του Νέστου η οποία δημιουργήθηκε μετά τη φραγματοποίηση του ποταμού αλλά και την πίεση που δέχθηκαν οι εν λόγω περιοχές από την κλιματική αλλαγή. Τα δεδομένα αυτά έχουν ως αποτέλεσμα την ύπαρξη μιας σοβαρής υποχώρησης της ακτής άνω των 120 μέτρων σε πολλά σημεία, ενώ τα τελευταία τριάντα χρόνια χάθηκαν συνολικά περί τα 1,2 τετραγωνικά χιλιόμετρα παράκτιας ζώνης: «Η υποχώρηση της ακτογραμμής οφείλεται αφ’ ενός στα δύο φράγματα του Νέστου στην Πλατανόβρυση και Θησαυρό που κρατούν σε χαμηλά επίπεδα την ροή του ποταμού και συγκρατούν τις φερτές ύλες να φτάσουν στην θάλασσα. Αποτέλεσμα είναι ή άμμος να καταλήγει στην περιοχή της Γαλάνης όπου έχει γίνει πια παραλία και στους Τοξότες έχουν δημιουργηθεί αμμονησίδες. Υπάρχει έντονη διάβρωση που ευνοείται από τις έντονες θύελλες που έχει η περιοχή όταν φυσούν νότιοι άνεμοι και με τα κύματα μετακινείται άμμος προς μια περιοχή. Η διάβρωση αυτή έχει αρνητικά αποτελέσματα για τον άνθρωπο γιατί πλέον θα εκλείψουν οι αμμώδεις παραλίες, γεγονός που έχει επιπτώσεις στον τουρισμό αλλά και στο οικοσύστημα που υπάρχει στο Δέλτα του Νέστου.
Καθηγητής ΔΠΘ, Γ. Συλαίος: «Ο Νέστος δεν μπορεί να αρδεύσει 300.000 στέμματα στην πεδιάδα της Ξάνθης»
Ερωτηθείς για το αν θα έχει αρνητικές ή θετικές επιπτώσεις στην υφιστάμενη κατάσταση η κατασκευή του αρδευτικού έργου της πεδιάδα της Ξάνθης, ένα έργο που επανήλθε στην ατζέντα από την παρούσα κυβέρνηση, ο κ. Συλαίος εξέφρασε έντονες επιφυλάξεις: «Ο Νέστος δεν έχει πλέον την δυνατότητα να εξυπηρετήσει 300.000 στρέμματα για αρδευτική χρήση. Έχει πολύ χαμηλή παροχή και σε κάποια σημεία δεν τηρείται το όριο που θέτει ο νόμο; που είναι 6 κυβικά /δευτερόλεπτο».
Άρδευση ακρίβειας είναι η λύση στην κατασπατάληση του νερού
Στο σημείο αυτό τόνισε την ανάγκη για πιο ορθολογική χρήση του νερού στην γεωργία: «Είναι καιρός να αλλάξει το μοντέλο της ελληνικής γεωργίας που έχει εμπειρική βάση. Πρέπει να περάσει σε μια πιο επιστημονική βάση με τη χρήση της τεχνολογίας. Η άρδευση ακρίβειας είναι μια καλή πρακτική. Είναι η επιστημονική άρδευση, η τεχνολογικά ανεπτυγμένη, η οποία λαμβάνει υπόψη μετρήσεις από δορυφόρους, μετρήσεις από επιτόπιους αισθητήρες, μαθηματικά μοντέλα, προσομοιώσεις και υπολογισμούς. Στόχος είναι να περιοριστεί η ποσότητα του νερού που αρδεύουν οι αγρότες, ώστε να ποτίζουν ακριβώς όποτε χρειάζεται, την ποσότητα που χρειάζεται, προκειμένου να λαμβάνουν τη βέλτιστη δυνατή παραγωγή. Το θέμα της άρδευσης είναι σημαντικό ειδικά τώρα που η ενέργεια είναι πολύ ακριβή. Η ποσότητα νερού που αρδεύεται μετατρέπεται σε ενέργεια και η ενέργεια σε κόστος άρδευσης. Πρακτικά μειώνουμε το κόστος της άρδευσης και έχουμε καταφέρει να το περιορίσουμε στο 30% με 35% στις περιοχές που έχουμε εξετάσει Είναι θετικό που η νέα ΚΑΠ προβλέπει θέτει βάση για τις επιδοτήσεις εκτός από την παραγωγικότητα και την ποσότητα του νερού που ξοδεύεται. Έχει υπολογιστεί ότι ο Έλληνας αγρότης ξοδεύει 3 – 4 φορές περισσότερο νερό για άρδευση για την καλλιέργεια βαμβακιού από ότι ο Αιγύπτιος και ο Ισραηλινός».
Γίνεται αλμυρή η Βιστονίδα
Αναφερόμενος στην Βιστονίδα ο κ. Συλαίος επεσήμανε πως το γλυκό νερό μειώνεται και κατέχει μόνο το 1/3 της λίμνης και τα 2/3 είναι θαλασσινό. Αυτό έχει επιπτώσεις στο οικοσύστημα της λίμνης ενώ επηρεάζει με υφαλμύρωση και την γύρω περιοχή και τον υδροφόρο ορίζοντα: «Γενικότερα έχουμε πρόβλημα με το γλυκό νερό που συνεχώς μειώνεται. Φταίει το γεγονός ότι κατασπαταλείται και δεν αναπληρώνεται. Εξαντλούμε τον φυσικό υδάτινο πόρο ενώ θα μπορούσε με τεχνολογικά μέσα να κάνουμε μια σωστή ορθολογική χρήση».
Δεν παρατηρείται φέτος το φαινόμενο του ευτροπισμού (φυτοπλαγκτόν)
Όπως διευκρίνισε ο κ. Συλαίος: «Πέρυσι είχαμε έντονα φαινόμενα ευτροφισμού και θυμόμαστε όλοι τα προβλήματα που δημιούργησε στις ακτές της περιοχής η βλέννα με την οποία σκεπάστηκε η θάλασσα», επισήμανε με έμφαση ο κ. Συλαίος και συνέχισε, «μέσα από δορυφορικές εικόνες και μαθηματικά μοντέλα προσπαθούμε να δούμε πως εξελίσσεται η συγκέντρωση του φυτοπλαγκτόν, πως ξεκινά και πως αναπτύσσεται. Στόχος, να δώσουμε ένα εργαλείο με το οποίο θα βοηθήσουμε τους ιχθυοκαλλιεργητές που δραστηριοποιούνται στις λιμνοθάλασσες να γνωρίζουν τους κινδύνους και πότε αυτή η ανάπτυξη του φυτοπλαγκτόν μπορεί να οδηγήσει σε μαζικούς θανάτους ψαριών που είναι και το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν».
Μαριάννα Ξανθοπούλου
Οι εικόνες δείχνουν μείωση της ακτογραμμής στο Δέλτα Νέστου