Ο συγγραφέας μέσα από έξι σπονδυλωτές ιστορίες ταξίδεψε τους αναγνώστες στις συναγωγές του ελληνικού εβραϊσμού
Το παρών στην εκδήλωση έδωσε κι ο Δήμαρχος Ξάνθης, Μ.Τσέπελης και φίλοι του βιβλίου, του έργου του συγγραφέα και συμπολίτες με ενδιαφέρον για την τοπική ιστορία
Το απόγευμα της Τετάρτης 13/04 πραγματοποιήθηκε η παρουσίαση του βιβλίου του αρχιτέκτονα Ηλία Μεσσίνα «Η Συναγωγή» στο Ιστορικό Λαογραφικό Μουσείο. Την εκδήλωση συντόνισε η Μαρία Γκράτσιου, Ομότιμη καθηγήτρια Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών της Πολυτεχνικής Σχολής Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, η οποία επιχείρησε να καταστήσει σαφή την εικόνα των Συναγωγών και τον ρόλο που διαδραμάτισαν στο πλαίσιο της εβραϊκής κοινότητας. Στη συνέχεια, ο λόγος δόθηκε στον συγγραφέα, Ηλία Μεσσίνα, ο οποίος μίλησε για το θέμα του βιβλίου και απάντησε σε ερωτήσεις του κοινού.
Στην εκδήλωση παρουσίασης του βιβλίου παραβρέθηκε ο δήμαρχος Ξάνθης Μανώλης Τσέπελης και φίλοι του βιβλίου, του έργου του συγγραφέας και συμπολίτες με ενδιαφέρον για την τοπική ιστορία.
Η Ταυτότητα των Συναγωγών
Όπως παρουσιάστηκε στην εκδήλωση, οι συναγωγές ως κτίσματα ανήκουν σε αυτή την κατηγορία κτιρίων που κατεξοχήν υπηρετούν τον δημόσιο βίο, ενώ ταυτοχρόνως είναι ιστορικά μνημεία άξια σεβασμού και μελέτης.
Το βιβλίο αποτελείται από έξι σπονδυλωτές ιστορίες που μοιάζουν με διηγήματα. Ο συγγραφέας μέσα από ανθρώπινες ιστορίες ,πραγματική καταγραφή στοιχείων και μυθοπλασία ταξιδεύει τους αναγνώστες στις συναγωγές του ελληνικού εβραϊσμού. Με λίγα λόγια, μας δίνει το ιστορικό αποτύπωμα μιας πολιτισμικής και θρησκευτικής μειονότητας της χώρας και την ιστορική συνέχεια του αρχιτεκτονικού πλούτου κάποιων ελληνικών πόλεων. Η συναγωγή είναι ένα κτίριο ,αλλά συνάμα κι ένας ιερός χώρος, είναι και οι άνθρωποι που φυλούν τον χώρο και τον παραδίδουν από γενιά σε γενιά. Είναι ένας αρχαίος θεσμός που ‘’γεννήθηκε’’ όταν οι Εβραίοι δημιούργησαν έναν χώρο για τις ανάγκες προσευχής και τις λειτουργικές ανάγκες της κοινότητας. Ο θεσμός μεταλαμπαδεύτηκε σε όλη τη διασπορά, έγινε το σημείο αναφοράς συνάθροισης, προσευχής, γιορτής, χαράς και λύπης ,όπου οι Εβραίοι εγκαταστάθηκαν είτε μετά από διωγμούς και καταστροφές είτε με σκοπό την αναζήτηση μίας καλύτερης μοίρας. Εκεί συγκέντρωναν και οι ναζί τους Εβραίους πριν τους στείλουν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης.
Σύνδεση Ολοκαυτώματος με την Οικολογική Καταστροφή
Φέτος η Ελλάδα ανέλαβε την Προεδρία της Διεθνούς Συμμαχίας για την Μνήμη του Ολοκαυτώματος για να πούμε ‘’ΠΟΤΕ ΞΑΝΑ’’ σε οποιαδήποτε μελλοντική καταστροφή που απειλεί την ανθρωπότητα. Ο συγγραφέας ευαισθητοποιημένος σε θέματα περιβάλλοντος συνδέει το Ολοκαύτωμα με την Οικολογική Καταστροφή.
Έκδηλος ο πόνος του για ό,τι χάθηκε, ο αγώνας του να σώσει ό,τι μπορούσε κι η αγωνία του για το τι μέλλει να χαθεί. Διαβάζοντάς το βιβλίο εισπράττουμε το μήνυμα του Μεσσίνα ‘’ΠΟΤΕ ΞΑΝΑ’’.
Έξι ενότητες μέσα από έξι ιστορίες που η καθεμία αναφέρεται σε μία διαφορετική πόλη, στοιχεία για την καταγωγή των Εβραίων στον ελληνικό χώρο, για την ιστορία και τη θρησκεία τους, το Ολοκαύτωμα, την αρχιτεκτονική των συναγωγών τους και βεβαίως εγείρει προβληματισμούς πάνω σε ζητήματα οικολογίας και πολιτιστικής κληρονομιάς.
Ο συγγραφέας και το συγγραφικό του έργο
Ο συγγραφέας βασίστηκα πολύ σε αρχεία.Μέσα από το έγγραφο προσπάθησα να ζωντανέψω τον αρχιτέκτονα.
Ο Ηλίας Μεσσίνας (1964-) είναι αρχιτέκτονας και πολεοδόμος, σύμβουλος αειφορίας και δημόσιας διαβούλευσης. Απόφοιτος του Κολλεγίου Αθηνών, του Yale School of Architecture, της Ακαδημίας Bezalel, κάτοχος διδακτορικού στη Χωροταξία και MSc σε «Περιβάλλον και Ανάπτυξη» από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, postdoctoral fellowship από το Faculty of Architecture and Town Planning του Technion Institute of Technology, με έρευνα πάνω στο βιοκλιματικό σχεδιασμό στο Desert Architecture Unit του Πανεπιστημίου Ben Gurion στο Ισραήλ.
Ανέλαβε για πρώτη φορά την εκτενή μελέτη και αποτύπωση των συναγωγών στην Ελλάδα το 1993, την οποία και δημοσίευσε εκτενώς στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Από το 1995 μέχρι σήμερα έχει αναλάβει με συνεργάτες τη μελέτη, αναστήλωση, αναπαλαίωση και ανακαίνιση συναγωγών στη Βέροια, στη Θεσσαλονίκη, στα Τρίκαλα και στην Κω, ενώ στην Αίγινα, μαζί με την Υβέτ Ναχμία-Μεσσίνα και σε συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Πειραιά και Νήσων του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, ανέλαβε την πρωτοβουλία για την προστασία του ψηφιδωτού της αρχαίας συναγωγής και την κατασκευή προστατευτικού στεγάστρου.
Χρύσα Κιατίπη
