Γράφει ο Γιώργος Φ. Μπατζακίδης Ιστορικός Ερευνητής
Υπάρχουν φορές που οι θεσμικές διαδικασίες, ακόμα και όταν φαίνεται πως υπηρετούν τη δημοκρατία και τη λογική, γεννούν εύλογα ερωτήματα. Η περίπτωση της ανάδειξης του Μουφτή στην Θράκη και στην Ξάνθη αποτελεί ένα τέτοιο παράδειγμα, όπου η καλή πρόθεση δεν αρκεί όταν συνοδεύεται από διαδικασίες και πρακτικές που στο τέλος ενδέχεται να θέτει υπό αμφισβήτηση την ίδια την ουσία του διαλόγου και της εμπιστοσύνης.
Η σύσταση ενός σώματος 33 εκλεκτόρων που θα αξιολογήσει και θα προτείνει πρόσωπα εγνωσμένου κύρους από την ίδια την κοινότητα για τον θεσμό του Μουφτή, μοιάζει εκ πρώτης όψεως με ένα σημαντικό βήμα προς τη συμμετοχή και την αυτοδιαχείριση. Είναι μια πρόταση με βαθιά συμβολική αξία: αναγνώριση, σεβασμός, αξιοκρατία, εμπιστοσύνη. Όμως στο τέλος αυτής της διαδικασίας, όταν η τελική απόφαση επιστρέφει σε μια ή σ’ έναν Υπουργό για να επιλέξει ανάμεσα στους επικρατέστερους, η ισορροπία διαταράσσεται. Γιατί εκεί, στον τελευταίο κρίκο χάνεται η εμπιστοσύνη.
Και δεν είναι θέμα μόνο θεσμών, είναι ζήτημα ψυχής. Είναι θέμα ειλικρίνειας και ηθικής σχέσης ανάμεσα στην Πολιτεία και μια μειονότητα που εδώ και δεκαετίες αποδεικνύει καθημερινά πόσο βαθιά επιθυμεί να ζει εν ειρήνη, να συμμετέχει, να μορφώνεται, να συνυπάρχει. Η ακμάζουσα μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης και ειδικότερα της Ξάνθης, δεν διεκδικεί τίποτε περισσότερο από αυτό που κάθε άνθρωπος θεωρεί αυτονόητο: σεβασμό στην αξιοπρέπειά της και λόγο για ό,τι την αφορά. Η ειρηνική μουσουλμανική μειονότητα της Ξάνθης αποτελεί παράδειγμα αρμονικής συμβίωσης όχι μόνον στην Ελλάδα, αλλά και σε ολόκληρη την Ευρώπη και πρέπει να είμαστε περήφανοι γι’ αυτό.
Η δημιουργία δύο Μουφτήδων σε μία πόλη δεν είναι θεσμικό λάθος. Είναι ανθρώπινο. Είναι αποτέλεσμα του ότι η εμπιστοσύνη δεν καλλιεργήθηκε έγκαιρα και ουσιαστικά. Δεν αρκεί να δώσουμε τη φωνή σε μια διαδικασία, αν στο τέλος της δεν ακούσουμε πραγματικά τι λέγεται. Όταν οι άνθρωποι μιας κοινότητας ή ενός ποιμνίου αναγνωρίζουν έναν θρησκευτικό ηγέτη ως πνευματικό οδηγό και την ίδια στιγμή η Πολιτεία διορίζει άλλον, τότε κάτι στη σχέση αυτή χρειάζεται επανεξέταση. Όχι εχθρικά, όχι φοβικά, αλλά με αλήθεια, θάρρος και εντιμότητα.
Η επιλογή του Μουφτή δεν μπορεί να είναι πολιτική, ούτε διοικητική απόφαση. Πρέπει να είναι πρωτίστως μια απόφαση εμπιστοσύνης. Αν δεν είναι αποτέλεσμα συνεννόησης, τότε θα είναι πάντα ένας διορισμός χωρίς ψυχή, χωρίς αποδοχή, χωρίς ουσία. Και δεν ωφελεί ούτε την Πολιτεία, ούτε την ίδια την μειονότητα.
Η Ελλάδα δεν χρειάζεται να αποδείξει την προσήλωσή της στον νόμο. Την έχει αποδείξει. Εκείνο που μένει να αποδείξει είναι πως ξέρει να βλέπει κατάματα τις ανάγκες των ανθρώπων που ζουν εντός της και να ακούει τις φωνές που της μιλούν με σεμνότητα, αξιοπρέπεια και βαθύ πολιτισμό. Η μουσουλμανική μειονότητα δεν χρειάζεται πατρική καθοδήγηση από κανέναν. Χρειάζεται θεσμική εντιμότητα.
Και εν τέλει, δεν είναι μόνο θέμα διαδικασίας. Είναι θέμα ψυχικής ωριμότητας του κράτους να εμπιστευτεί αυτούς που το εμπιστεύονται. Γιατί μόνο έτσι θα έχουμε έναν και όχι δύο Μουφτήδες. Μία συνείδηση. Και μία αληθινή δημοκρατία στη χώρα που τη γέννησε.
Σημείωση:
Το παρόν άρθρο δηλώνει ρητά πως σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί αντικείμενο πολιτικής εκμετάλλευσης από καμία πλευρά. Δεν ενσωματώνει πολιτικές σκοπιμότητες ούτε υπαινίσσεται κομματικές θέσεις. Η πρόθεσή μου είναι αποκλειστικά να εκφράσω έναν έντιμο, ανθρώπινο και θεσμικά ειλικρινή προβληματισμό.
Είναι γνωστό στους Ξανθιώτες άλλωστε, πως είμαι σταθερός και ακέραιος υπέρμαχος της αρμονικής συνύπαρξης μεταξύ χριστιανών και μουσουλμάνων στην Ξάνθη, θεωρώντας ότι ο αλληλοσεβασμός και η εμπιστοσύνη αποτελούν τα ισχυρότερα θεμέλια μιας πολιτισμένης κοινωνίας.
