Έγινε της μόδας ποιος θα σακατέψει ποιον.
Εποχή της ρόδας και των πυρηνικών…
Νικόλας Άσιμος
Η ξαδέρφη μου, κουνιάδα, αδερφή, συννυφάδα, κουμπάρα μου με το όνομα Ειρήνη, υπήρξε (και υπάρχει) ένα πρόσωπο που με επηρέασε στη ζωή μου.
Όταν ήμουν μικρό παιδί, αποτέλεσε αυτή έναν άνθρωπο που με έκανε να σκεφτώ με έναν διαφορετικό τρόπο που δεν είχα δει ή βιώσει μέχρι τότε. Μου άνοιξε έναν δρόμο που ίσως δεν τον δοκίμαζα αλλιώς.
Στην ενήλικη ζωή μου αποτέλεσε έναν άνθρωπο που σε μια δύσκολή μου, αδιέξοδη περίσταση βγήκε μπροστά, έδωσε τη λύση ή καλύτερα έδωσε τον εαυτό της, το μυαλό της, την αγάπη της και με πήγε κι εμένα μπροστά.
Πόσα πολλά οφείλουμε σε δικούς μας ανθρώπους που θεωρούμε δεδομένους, στους δασκάλους μας (με κάθε τρόπο) που αγαπήσαμε και μας σημάδεψαν με τον λόγο και την πράξη τους.
Πόσα οφείλουμε και σε ακόμα μία ύπαρξη δίπλα μας, γύρω μας, που αυτήν κι αν τη θεωρούμε δεδομένη: στην ειρήνη. Επειδή το κεφαλαίο Ε έγινε μικρογράμματο στη λέξη αυτή, επειδή η λέξη αυτή έγινε από κύριο όνομα ουσιαστικό, μη νομίσετε πως η σημασία της, η ουσία της, η αξία της μίκρυνε. Ίσα-ίσα!
Ως απόγονος προσφύγων από τον Πόντο, ως τρίτης γενιάς πρόσφυγας θυμάμαι πάντα τη μεγαλύτερη ευχή που μας έδινε η γιαγιά από το Χορτοκόπι Τραπεζούντας, μετά από τις ιστορίες για την πατρίδα: «Παιδιά μου, να μη δείτε ποτέ πόλεμο!»
Χιλιάδες άνθρωποι, παιδιά στη γη μας αυτήν τη στιγμή που γράφονται ή διαβάζονται αυτές οι γραμμές πεινάνε, ακρωτηριάζονται, σκοτώνονται ψυχικά και σωματικά από δεκάδες ένοπλες συγκρούσεις.
Κι άλλοι ετοιμάζονται – χωρίς δεύτερη σκέψη – για νέες συγκρούσεις, ακονίζουν μαχαίρια ψηφιακά, ακονίζουν τον άλογο λόγο τους, ακονίζουν πανάκριβα εξοπλιστικά συστήματα που τα έχουν χρυσοπληρώσει – φεύ! – οι ίδιοι άνθρωποι που θα είναι οι πρώτοι που θα χαθούν… Οι ανενόχλητοι ένοχοι θα κρύβονται στα κουστούμια, στα γραφεία και τις βίλες τους!
Σε περιήγηση σε οχυρό του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου άκουγα εμβρόντητη (κακώς!) πως τους Γερμανούς φαντάρους που επιτέθηκαν στη χώρα μας οι Έλληνες στρατιώτες τους μάχονταν ηρωικά, με όπλα που είχε αγοράσει το ελληνικό κράτος από τη… Γερμανία!
Δε μαθαίνουμε τίποτα, δε διαβάζουμε τίποτα, δεν ακούμε τίποτα; Δε μας αφήνουν οι τρελοί ρυθμοί, η έλλειψη ουσιαστικής και ηθικής παιδείας και δικαιοσύνης που μας επιβάλλουν;
Από την «Ειρήνη» του Αριστοφάνη, από το τραγούδι «Il Mio Nemico» (Ο εχθρός μου) του αγαπημένου Ντανιέλε Σιλβέστρι, από τη φωτογραφία με «Το κορίτσι της Ναπάλμ», από την ταινία «The day after» (Η επόμενη μέρα) του Νίκολας Μέγιερ, ως το ποίημα «Ειρήνη» του Γιάννη Ρίτσου… Ως πότε δε θα μιλάμε για την ειρήνη, συνεχώς, καθημερινά και με πείσμα, αλλά για τον πόλεμο; Ως πότε, αδέρφια;
«Η ειρήνη είναι τα σφιγμένα χέρια των ανθρώπων
είναι το ζεστό ψωμί στο τραπέζι του κόσμου
είναι το χαμόγελο της μάνας.
Τίποτ’ άλλο δεν είναι η ειρήνη…
Αδέρφια,
μες στην ειρήνη διάπλατα ανασαίνει όλος ο κόσμος
με όλα τα όνειρά μας.
Δώστε τα χέρια αδέρφια μου,
αυτό ‘ναι η ειρήνη».
Γιάννης Ρίτσος
