«Χεροπιασμένοι πήραμε τη στράτα
της Λευτεριάς, της Ομορφιάς κι Αλήθειας».
Κώστας Βάρναλης
Όταν ξεκινάς ένα ταξίδι, προσπαθείς πάντα να πάρεις μαζί σου τα απαραίτητα, ό,τι νομίζεις ότι θα σου χρειαστεί, ό,τι έχεις, ό,τι πολύτιμο κουβαλάς μαζί σου χρόνια τώρα και σου χρησιμεύσει στη ζωή σου.
Άλλοτε πάλι ό,τι χρειαζόμαστε πραγματικά το βρίσκουμε στον προορισμό, στο ίδιο το ταξίδι, στην παρέα.
Ένα τέτοιο ταξίδι έκανε πριν λίγες μέρες και η παρέα του θιάσου σκιών «Τα παραμύθια του Καραγκιόζη». Άνθρωποι από την Ξάνθη, τη Θεσσαλονίκη, τη Ζάκυνθο, τη Θάσο, τον Έβρο μαζεύτηκαν κι έκαναν πάλι αυτό που κάνουν πάντα οι παρέες… Έγραψαν ιστορία!
Η αρχή έγινε από την Ορεστιάδα, εκεί απ’ όπου – όχι τελειώνει αλλά – ξεκινάει η πατρίδα μας! Εκεί, στο φιλόξενο Πολιτιστικό Πολύκεντρο του Δήμου δόθηκε η παγκόσμια πρώτη της παράστασης θεάτρου σκιών του καραγκιοζοπαίκτη Απόστολου Δομτζίδη «Ο Καραγκιόζης μπουζουκτσής»!
Πριν από την παράσταση τα παιδιά της Ορεστιάδας έδωσαν το «παρών» στο εργαστήριο φιγούρας που σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε από τη γράφουσα. Μικρά και μεγαλύτερα παιδιά βρέθηκαν στο φουαγιέ του Πολύκεντρου, γνώρισαν τις φιγούρες του Σταύρου και του Νώντα, ντύθηκαν σαν κουτσαβάκηδες κι άκουσαν βασικά στοιχεία για το ρεμπέτικο, έφτιαξαν τις δικές τους φιγούρες, άκουσαν για τα υλικά και τα εργαλεία του καραγκιοζοπαίκτη και προετοιμάστηκαν ως χορωδία, με τους στίχους που εκδόθηκαν ως τευχίδιο, για αυτό που θα ακολουθούσε…
Κι όλα αυτά υπό το βλέμμα «του πρώτου πολίτη της Ορεστιάδας». Μια φωτογραφία μας «κοιτούσε», σαν να μας «έσκεπε». Μια φωτογραφία που έγραφε πάνω της «30-9-(19)23» και απαθανάτιζε την πρώτη βάφτιση που έγινε στη νέα πατρίδα από τους πρόσφυγες στη νεότερη πόλη της χώρας μας. Σε μια καθαγιασμένη παράγκα που έφτιαξαν, όπως μπορούσαν τότε, και λειτούργησε ως εκκλησία.
Κι ύστερα ήρθε η ώρα της άλλης παράγκας. Της αιώνιας παράγκας του καμπούρη! Η παράσταση «Ο Καραγκιόζης μπουζουκτσής» ξεκίνησε, έχοντας «πλάι στον μπερντέ ορχήστρα»! Τις ατάκες και τους ήρωες, τον Καραγκιόζη, τον Χατζηαβάτη και τα άλλα παιδιά, τον κυρ-Δημητράκη με τον καφενέ του, την «Οδό απελπισίας», συνόδευαν οι στίχοι του Δημήτρη Αβούρη, σε πρωτότυπα τραγούδια για το θέατρο σκιών, ντυμένοι με μουσική από τον Γαβρήλο Κοκώνα και την Ηρώ Παυλοπούλου. Επί σκηνής ο Γαβρήλος Κοκώνας με την κιθάρα του, ο Γιάννης Καδόγλου με το μπουζούκι του και οι φωνές τους, μαζί με τις Ματούλα Μπερμπερίδου, Σμαρώ Κυρτσίδου και Ιππολύτη Καδόγλου, μας ταξίδεψαν σε … νύχτες μαγικές κι ονειρεμένες!
Τυχεροί όσοι πολλοί παρευρέθηκαν στην παράσταση που οργάνωσε η Ακαδημία Ποίησης και Παραμυθιού στην Ορεστιάδα αλλά και στην Αλεξανδρούπολη, στο Πνευματικό Κέντρο της Μητρόπολης, στις 23 και 24 Νοεμβρίου 2024 αντίστοιχα, με την οικονομική επιχορήγηση του Υπουργείου Πολιτισμού και την ευγενική χορηγία των σούπερ μάρκετ Σκλαβενίτης.
Άκουσαν, είδαν, ένιωσαν πώς η άυλη πολιτιστική κληρονομιά του ρεμπέτικου και του θεάτρου σκιών μπορεί να συνδυαστεί, να συνεχίσει να σπέρνει και να γεννάει, να είναι ζωντανή κι επίκαιρη στο σήμερα, σε κάθε γωνιά της πατρίδας μας και στον πολύπαθο Έβρο.
Το κείμενο αυτό είναι αφιερωμένο στον Κυριάκο, στον Ταξιάρχη και σ’ όλα τα παιδιά του ακριτικού Έβρου, μικρά και μεγάλα, που μας συντρόφευσαν σ’ αυτό το ταξίδι.
Και εις άλλα με υγεία! Από τον Έβρο σε όλη την Ελλάδα και σ’ όλο τον ντουνιά! Αγάντα, Καραγκιόζο μου!
Φωτογραφίες: Γεώργιος Ρήγας
