Η θεατρική ομάδα που εδρεύει στην Ξάνθη παρουσιάζει το αντιπολεμικό αριστούργημα του Μπρέχτ «Η Μάνα Κουράγιο και τα παιδιά της» στις 25 και 26 Μαΐου στο Δημοτικό Αμφιθέατρο Ξάνθης
«Ένα ιδιαίτερα απαιτητικό εγχείρημα, που προσπαθήσαμε εξαρχής να το αντιμετωπίσουμε με αλήθεια και απλότητα, προκειμένου να μπορέσουμε να αναδείξουμε την ουσία του σπουδαίου αυτού έργου»
«Πώς διάολο να μαζέψεις στρατό σ’ αυτό τον τόπο; Λοχία, είναι φορές πού σκέφτομαι κιόλας ν’ αύτοχτονήσω. Ίσαμε τις δώδεκα τού μήνα πρέπει να παρατάξω μπροστά στο στρατηγό τέσσερις διμοιρίες, κ’ οι άνθρωποι εδώ γύρω έχουν τέτοια κακία πού δεν κλείνω μάτι τις νύχτες». Λόγια επίκαιρα, λόγια που αγγίζουν την ψυχή των ανθρώπων από τον Μπέρτολτ Μπρέχτ. Λόγια που ήρθε ο καιρός να ακουστούν και στην Ξάνθη.
Η θεατρική ομάδα «Ανατολικά του Νέστου» αναλαμβάνει την πολύ δύσκολη ευθύνη να παρουσιάσει στο κοινό της Ξάνθης το αντιπολεμικό αριστούργημα του Μπρέχτ «Η Μάνα Κουράγιο και τα παιδιά της» (1939) στις 25 και 26 Μαΐου στο Δημοτικό Αμφιθέατρο Ξάνθης.
Το «Ε» συνομιλεί με την ομάδα όσον αφορά το τι πρόκειται να δούμε, την οπτική τους πάνω στο κείμενο του Μπρέχτ αλλά και το αντίκτυπό του στο 2024.
«Ε»: Το θεατρικό έργο «Η Μάνα Κουράγιο και τα παιδιά της» του Μπέρτολτ Μπρέχτ αποτελεί ένα αντιπολεμικό αριστούργημα. Ποιες προκλήσεις αντιμετωπίσατε διαβάζοντας το έργο;
Α.Ν.: Η Μάνα Κουράγιο και τα παιδιά της αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα έργα της παγκόσμιας δραματουργίας με μέγεθος και ειδικό βάρος δυσθεώρητο. Για να το προσεγγίσουμε, θεωρήσαμε ότι είναι απαραίτητο να αναλώσουμε πολλή χρόνο στη μελέτη του κειμένου προκειμένου να αντιληφθούμε το βάθος του και να μπορούσαμε να εισχωρήσουμε στην ουσία του. Η ματαιότητα του πολέμου, η απληστία, η αδυναμία των ανθρώπων να υψώσουν τη φωνή τους και να αντιδράσουν, η κερδοσκοπία, η ευκολία με την οποία αλλάζουν «στρατόπεδα» προκειμένου να επιβιώσουν, είναι μερικά από τα ζητήματα που είδαμε στο έργο και αποπειραθήκαμε να φωτίσουμε μέσα από τη διαδικασία της δουλειάς με το κείμενο. Ένα ιδιαίτερα απαιτητικό εγχείρημα, που προσπαθήσαμε εξαρχής να το αντιμετωπίσουμε με αλήθεια και απλότητα, προκειμένου να μπορέσουμε να αναδείξουμε την ουσία του σπουδαίου αυτού έργου.
«Ε»: Η αντί-ηρωίδα Άννα Φίρλινγκ. Μία γυναίκα πλασμένη μέσα στις αντιφάσεις. Πως προσεγγίσατε τον συγκεκριμένο ρόλο;
Α.Ν.: H Άννα Φίρλινγκ, η Μάνα Κουράγιο του Μπρέχτ είναι ένας ιδιαίτερα ενδιαφέρον και πολυεπίπεδος χαρακτήρας. Αεικίνητη και δαιμόνια εμπόρισσα, αθυρόστομη και χειμαρρώδης, μάνα τριών παιδιών που απέκτησε από τρεις διαφορετικούς άντρες, για 30 χρόνια κινείται ασταμάτητα σε όλη την κεντρική Ευρώπη, ακολουθεί το στράτευμα με τον αραμπά της κερδοσκοπώντας από τον πόλεμο, αλλάζει στρατόπεδα κατά το συμφέρον κάθε φορά, δε σταματάει ποτέ και συνεχώς βρίσκει το κουράγιο να συνεχίσει. Αγαπάει τα παιδιά της και φοβάται μήπως τα χάσει από τον πόλεμο, ωστόσο οι χειρισμοί και οι επιλογές της, την οδηγούν στο αναπόφευκτο. Οι αντιφάσεις του χαρακτήρα είναι εμφανείς από τη μία εικόνα στην επόμενη, καθώς εκεί που αναθεματίζει και καταριέται τον πόλεμο στην αμέσως επόμενη σκηνή διαμηνύει «δεν αφήνω εγώ κανέναν να μου βρίζει τον πόλεμο. Ο πόλεμος λέει ξεκάνει τους αδύναμους. Αυτοί και στην ειρήνη χαμένοι πάνε. Τα δικά του τα παιδιά όμως ο πόλεμος τους θρέφει και του πουλιού το γάλα». Η Μάνα Κουράγιο δε σταματάει ποτέ αλλά και δε μαθαίνει ποτέ ..χάνει και τα τρία παιδιά της από τον πόλεμο και συνεχίζει να κινείται μέσα στη φωτιά του, έχοντας ως έγνοια πως θα «ξαναστρώσει τη δουλειά». Ο Μπρέχτ όταν ρωτήθηκε γιατί η Μάνα Κουράγιο δε μαθαίνει από τα λάθη της απάντησε ότι το ζητούμενο δεν είναι να μάθει η ηρωίδα του έργου αλλά οι θεατές. Και εκεί ακριβώς έγκειται ο αντιηρωικός χαρακτήρας της.
«Ε»: Ο Μπρέχτ παρουσιάζει τους απλούς ανθρώπους ως αναπόσπαστο μέρος του πολέμου και όχι μόνο ως θύματα με κορυφαίο παράδειγμα την Μάνα Κουράγιο, η οποία «τρέφεται» παρασιτικά από τον πόλεμο ενώ παράλληλα δεν διδάσκεται τίποτα από τα βιώματα της, χάνοντας εν τέλει τα πάντα. Μπορείτε να μας περιγράψετε την ανθρωπογραφία των χαρακτήρων όπως τους βιώσατε κατά την διάρκεια των προβών.
Α.Ν.: Ο Μπρέχτ, πρέσβευε ότι το θέατρο όφειλε να μετακινηθεί από τον ψυχαγωγικό του ρόλο για να μπορέσει να λειτουργήσει ως διαλεκτικό μέσο αλλαγής του κόσμου. Υπό αυτό το πρίσμα, οι χαρακτήρες που δημιουργεί στα έργα του δεν είναι παγιωμένοι και εξατομικευμένοι, αλλά γεννήματα των κοινωνικών και πολιτικών συνθηκών μέσα στις οποίες λειτουργούν. Έτσι και οι χαρακτήρες του συγκεκριμένου έργου είναι γεννήματα της σκληρής πολεμικής πραγματικότητας με την τραχύτητα και τις σκιές της βιαιότητας που γεννά ο πόλεμος. Εμφανώς παρουσιάζονται ως συνένοχοι στη διαιώνιση του, είτε με την παθητικότητα τους, είτε με την απληστία τους , όπως η Μάνα Κουράγιο. Ακόμη και οι αρετές είναι δύσκολο να ανθίσουν και να ανταμειφθούν σε μία τέτοια σκοτεινή συγκυρία όπως π.χ. η καλή ψυχή της μουγγής κόρης και η τιμιότητα του γιου. Όσες θυσίες και αν κάνει κάποιος, οι ανθρώπινες αρετές γίνονται θανάσιμες, σε κατάσταση πολέμου , σε κατάσταση δηλαδή κερδοσκοπίας. Είτε κανείς ακολουθήσει την τιμιότητα ή την βία, την προσοχή ή την τόλμη, οδηγείται με βεβαιότητα στην καταστροφή, αφού οι δυνάμεις που μετατρέπουν την ειρήνη σε πόλεμο, παραμένουν ανίκητες.
«Ε»: Το έργο του Μπρέχτ ενώ γράφηκε το 1939 παραμένει επίκαιρο ακόμα και σήμερα. Πιάνοντας το έργο στα χέρια σας, ποιος ήταν ο στόχος σας;
Α.Ν.: Το έργο γράφτηκε από το Μπρέχτ το 1939, υπό την απειλή του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου, ωστόσο η δράση του εκτυλίσσεται στη διάρκεια του τριακονταετούς πολέμου, ο οποίος υπήρξε μια από τις μεγαλύτερες και πιο καταστροφικές συγκρούσεις στην ευρωπαϊκή ιστορία, που διήρκεσε από το 1618 ως το 1648 και υπολογίζεται ότι 4,5 έως 8 εκατομμύρια στρατιώτες και πολίτες πέθαναν από τις μάχες, τους λιμούς και τις ασθένειες. Το φοβερό είναι ότι το έργο είναι συνεχώς αυτό που λέτε «επίκαιρο», γιατί όπως λέει κι ο ίδιος ο Μπρέχτ σαρκαστικά «ο πόλεμος είναι σαν την αγάπη… πάντα βρίσκει έναν τρόπο» και αν αναλογιστούμε την ιστορία της ανθρωπότητας θα δούμε πόσο αληθές είναι αυτό και πως ο πόλεμος είναι συνεχώς παρών σε κάποιο γεωγραφικό σημείο του πλανήτη. Δημιουργεί τον ρόλο της Άννας Φίρλινγκ, με σκοπό όχι μόνο να αναφερθεί στον τριακονταετή πόλεμο και τις συνέπειές του αλλά και σε οποιονδήποτε άλλο φρικτό πόλεμο. Η Κουράγιο, στο έργο του Μπρέχτ, δεν μαθαίνει τελικά κάτι από την αθλιότητα της. Έτσι και οι άνθρωποι κατά την διάρκεια ενός πολέμου ή και στο τέλος του, διατηρούν την εντύπωση πως έχουν διδαχτεί από αυτόν, ενώ στην πραγματικότητα κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει γιατί συνεχώς βλέπουμε την ιστορία να επαναλαμβάνεται. Αυτή τη φρικαλεότητα του πολέμου και σήμερα και εχθές τη βλέπουμε ολοζώντανη δίπλα μας με θύματα πάντα τους πιο αθώους.
«Ε»: Είστε από τους λίγους χώρους που δίνουν βήμα στο θέατρο στην Ξάνθη. Πως αισθάνεστε αυτή την ευθύνη;
Α.Ν.: Αυτό που προσδοκούμε να κάνουμε μέσα και από τη δουλειά με τους μαθητές μας στο εργαστήρι αλλά και με τις παραστάσεις που ανεβάζουμε, είναι να φέρουμε κοντά στο θέατρο όσο περισσότερο κόσμο γίνεται. Όχι μόνο στο θέατρο Ανατολικά του Νέστου, αλλά κοντά στο θέατρο ως τέχνη που ζεσταίνει την ψυχή, απελευθερώνει και κινητοποιεί. Προφανώς και είναι μεγάλη η ευθύνη μας, για αυτό προσπαθούμε να παρουσιάζουμε παραστάσεις καλοδουλεμένες που να αφήνουν θετική αίσθηση στο κοινό. Είναι σημαντικό όταν κάποιος παρακολουθεί μία παράσταση να φεύγει με την αίσθηση «τι ωραία που ήταν… θέλω να ξαναδώ θέατρο».
«Ε»: Τελειώνοντας η παράσταση, ποια είναι η γεύση που επιδιώκετε να μείνει στον θεατή;
Α.Ν.: Θέλουμε να ακούσει ο θεατής αυτό το σπουδαίο κείμενο, να το καταλάβει και να συνταξιδέψει μαζί μας στον κόσμο αυτού του τεράστιου συγγραφέα.
«Η Μάνα Κουράγιο και τα παιδιά της» του Μπέρτολτ Μπρέχτ
Στις 25 και 26 Μαΐου στις 20:30 στο Δημοτικό Αμφιθέατρο Ξάνθης
Σκηνοθεσία: Αγγελίνα Λεοντή
Συντελεστές Παράστασης:
Επιμέλεια Κίνησης: Αλεξάνδρα Τσοτανίδου
Μουσική Επιμέλεια: Αναστάσης Αγακίδης
Ήχος/φωτισμός: Σπύρος Ρόιδος
Δημιουργικό: Δημήτρης Δεδεμάδης
Μελέτη & σχεδιασμός αραμπά: Κώστας Καλαϊτζίδης
Παίζουν:
Δώρα Αντωνιάδου, Γιώργος Αποστολίδης, Αργυρώ Γιαπουτζή, Δημήτρης Δεδεμάδης, Πολυξένη Καρακατσάνη, Μάρθα Κουτίνη, Παναγιώτης Μπαρδάκης, Εμμανουέλα Μπαρτζοπούλου, Δημήτρης Παπαδόπουλος, Βασίλης Ταβουλτσίδης, Νίκος Τουρατζίδης, Σοφία Χατζηστεφάνου
Προπώληση:
Βιβλιοπωλεία Πυργελή
Φαρμακείο Λεοντή
Εισιτήρια
Γενική είσοδος :12€
Προπώληση: 10€
Μειωμένο (φοιτητές, μαθητές, άνεργοι, πολύτεκνοι, συνταξιούχοι): 8€
Η είσοδος για τα ΑΜΕΑ είναι δωρεάν
