Σε αυξημένη επιφυλακή είναι οι ελληνικές υγειονομικές αρχές μετά την επιβεβαίωση πέντε περιστατικών ιλαράς στη χώρα μας και ενώ, και άλλες χώρες της Ευρώπης καταγράφουν επιδημική έξαρση που οφείλεται σε μείωση της εμβολιαστικής κάλυψης.
Σύμφωνα με πληροφορίες, έως και την Τετάρτη το μεσημέρι είχαν γνωστοποιηθεί στον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) πέντε κρούσματα ιλαράς, όλα σε ενήλικες που ζουν στην Ελλάδα. Τα δύο εξ αυτών συσχετίζονται με ταξίδι στη Ρουμανία και τη Ρωσία όπου καταγράφονται αρκετά περιστατικά της νόσου, που μέχρι πριν λίγα χρόνια θεωρούταν «ξεχασμένη» στη χώρα μας.
Την περασμένη Δευτέρα ο ΕΟΔΥ ανακοίνωσε τη “σύσταση ομάδας εργασίας για την ενίσχυση της εμβολιαστικής κάλυψης και την αντιμετώπιση πιθανής έξαρσης κρουσμάτων ιλαράς στην Ελλάδα”.
Η σύσταση της ομάδας εργασίας κρίθηκε σκόπιμη καθώς υπάρχουν αναφορές για έξαρση κρουσμάτων ιλαράς στη Ρουμανία με περισσότερα από 3.000 δηλωθέντα κρούσματα, στη Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και την Αυστρία. Πριν την εφαρμογή συστηματικού εμβολιασμού παρατηρούνταν επιδημικά κύματα κάθε 2-3 χρόνια.
Η ιλαρά είναι ιογενής λοίμωξη που οφείλεται στον ιό της ιλαράς. Πρόκειται για RNA ιό που ανήκει στην ομάδα των παραμυξοϊών του γένους Morbillivirus. Τα κρούσματα ιλαράς εμφανίζονται συνήθως στο τέλος του χειμώνα και τις αρχές της άνοιξης και η νόσος είναι πιο σοβαρή σε βρέφη και ενήλικες κυρίως λόγω επιπλοκών.
Η νόσος παρουσιάζει πολύ υψηλή μεταδοτικότητα με ποσοστό δευτερογενούς προσβολής έως 90% μεταξύ επίνοσων ατόμων (π.χ. ατόμων που δεν έχουν ανοσοποιηθεί).
Η σημαντικότερη μέθοδος προστασίας είναι ο εμβολιασμός με το μικτό εμβόλιο ιλαράς-ερυθράς-παρωτίτιδας (MMR). Παιδιά, έφηβοι και ενήλικες που έχουν γεννηθεί μετά το 1970 και δεν έχουν ιστορικό νόσου πρέπει να είναι εμβολιασμένοι με 2 δόσεις εμβολίου για την ιλαρά.
Σε αυτό το πλαίσιο της εγρήγορσης των υγειονομικών αρχών της χώρας για πιθανή έξαρση ιλαράς το προσεχές διάστημα, είναι χρήσιμο να θυμηθούμε τα συμπτώματα για να ξεκινήσουμε εγκαίρως την όποια θεραπεία χρειάζεται:
Τα συμπτώματα της ιλαράς εμφανίζονται 7 έως 14 ημέρες μετά την επαφή με τον ιό και συνήθως περιλαμβάνουν υψηλό πυρετό, βήχα, καταρροή και υγρά μάτια. Το εξάνθημα από ιλαρά εμφανίζεται 3 έως 5 ημέρες μετά τα πρώτα συμπτώματα.
7 – 14 ημέρες μετά την μόλυνση από ιλαρά: εμφανίζονται τα πρώτα συμπτώματα
Η ιλαρά δεν είναι απλώς ένα μικρό εξάνθημα. Μπορεί να είναι επικίνδυνη νόσος, ειδικά για βρέφη και μικρά παιδιά. Η ιλαρά συνήθως ξεκινά με τα εξής συμπτώματα:
-υψηλός πυρετός (μπορεί να ξεπεράσει τους 40°C)
-βήχας
-ρινική καταρροή και
-κόκκινα, υγρά μάτια (επιπεφυκίτιδα)
2-3 ημέρες μετά την έναρξη των συμπτωμάτων: εμφανίζονται οι κηλίδες Koplik
-Μικροσκοπικές λευκές κηλίδες μπορεί να εμφανιστούν μέσα στο στόμα δύο έως τρεις ημέρες μετά την έναρξη των συμπτωμάτων.
3-5 ημέρες μετά την έναρξη των συμπτωμάτων: εξάνθημα ιλαράς
-Τρεις έως πέντε ημέρες μετά την έναρξη των συμπτωμάτων, εμφανίζεται ένα εξάνθημα. Συνήθως ξεκινά ως επίπεδες κόκκινες κηλίδες που εμφανίζονται στο πρόσωπο -στη γραμμή των μαλλιών- και εξαπλώνονται προς τα κάτω στον λαιμό, τον κορμό, τα χέρια και τα πόδια.
-Μικρά ανυψωμένα εξογκώματα μπορεί επίσης να εμφανιστούν πάνω από τις επίπεδες κόκκινες κηλίδες
-Οι κηλίδες μπορεί να ενωθούν καθώς εξαπλώνονται από το κεφάλι στο υπόλοιπο σώμα
-Όταν εμφανιστεί το εξάνθημα, ο πυρετός ενός ατόμου μπορεί να ξεπεράσει 40°C
Ιλαρά: Μετάδοση και παθογένεια
Η μετάδοση της ιλαράς γίνεται κυρίως αερογενώς από άτομο σε άτομο με σταγονίδια που αποβάλλουν οι ασθενείς και σπανιότερα με αντικείμενα που μολύνθηκαν πολύ πρόσφατα από ρινικές και φαρυγγικές εκκρίσεις.
Ο ιός εισέρχεται στον οργανισμό από το αναπνευστικό σύστημα και εγκαθίσταται στον αναπνευστικό βλεννογόνο και τους επιχώριους λεμφαδένες όπου και πολλαπλασιάζεται. Στη συνέχεια μεταφέρεται με τη λεμφική οδό στο αίμα και με αυτό σε διάφορα όργανα. Ο ιός απενεργοποιείται γρήγορα από τη ζέστη, το φως, το όξινο pH και τη θρυψίνη. Ο χρόνος επιβίωσής του στον αέρα ή σε επιφάνειες αντικειμένων είναι μικρότερος των 2 ωρών.
