Σύμφωνα με την Έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου
Αντιδήμαρχος Οικονομικών Μ. Φανουράκης: «Το αποτέλεσμα μας δικαιώνει»
«Αψεγάδιαστος» ο δήμος Ξάνθης στην έκθεση του Εκλεκτικού Συνεδρίου 4/2023 που διενήργησε έλεγχο για τις απευθείας αναθέσεις. Αυτό ανακοίνωσε ο αντιδήμαρχος Οικονομικών Μανώλης Φανουράκης κατά τη συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου απαντώντας εμμέσως πλην σαφώς στις επικρίσεις της αντιπολίτευσης για τις απευθείας αναθέσεις: «Πριν λίγες μέρες μας ήρθε Ελεγκτικό συνέδριο έλεγχος για τις απευθείας αναθέσεις. Στα 4,5 δις ανέρχονται οι απευθείας αναθέσεων σ’ όλη την Ελλάδα και πρώτα είναι τα νοσοκομεία και όχι οι ΟΤΑ. Ο δήμος μας ελέχθηκε 4 φορές και το αποτέλεσμα μας δικαιώνει. Η έκθεση δεν βρίσκει κανένα ψεγάδι στον δήμο Ξάνθης».
Πρώτα στις απευθείας αναθέσεις τα νοσοκομεία
Να σημειώσουμε ότι η έκθεση ελέγχου 4/2023 : Απευθείας αναθέσεις: πότε οι απευθείας
αναθέσεις δημοσίων συμβάσεων ή οι αναθέσεις ύστερα από σύντομη διαδικασία διαπραγμάτευσης διασφαλίζουν την αντικειμενική ακεραιότητα της διαδικασίας; Ελέγχθηκαν 31 ΟΤΑ α΄ βαθμού μεταξύ των οποίων και ο δήμος Ξάνθης 4 ΟΤΑ β΄ βαθμού και
2 νομικά πρόσωπα αυτών, 9 νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, 7 νοσοκομεία και 2 ΥΠΕ, 3 Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα και 6 Υπουργεία. Το ποσοστό αυτό ανά ΟΤΑ α΄ βαθμού (το μεγαλύτερο μέρος του δείγματος) κυμάνθηκε από 9,19% έως 98,73% , ενώ σε 5 εξ αυτών υπερβαίνει το 80%, ανά νοσοκομείο από 31,91% έως 80,50%, ανά ΑΕΙ από 6,45% έως 13,69%, ανά ΟΤΑ β΄ βαθμού από 3,65% έως 19,19%, ανά νπδδ από 9,53% έως 100,00% (σε ένα διαδημοτικό λιμενικό ταμείο) και ανά Υπουργείο από 7,93% έως 86,05%.
- Στη συνέχεια, ελέγχθηκαν δειγματοληπτικά ορισμένες συμβάσεις που συνήφθησαν κατόπιν απευθείας ανάθεσης ή διαπραγμάτευσης. Ο συνολικός αριθμός των συμβάσεων που ελέγχθηκαν ανέρχεται σε 5.073 με συνολικό συμβατικό τίμημα 95.753.208,80 €.
Τα πορίσματα του ελέγχου είναι τα ακόλουθα:
- Οι δημόσιοι φορείς δεν προγραμματίζουν εγκαίρως και ορθολογικά την κάλυψη των αναγκών τους. Προσαρμόζουν τις ανάγκες τους στο όριο των απευθείας αναθέσεων καλύπτοντας αυτές αποσπασματικά και προβαίνοντας σε κατατμήσεις.
- Δεν αιτιολογείται επαρκώς ο απρόβλεπτος και επείγων χαρακτήρας των αναγκών που καλύπτονται με προσφυγή στη διαδικασία με διαπραγμάτευση. Οι αναθέτοντες φορείς ταυτίζουν το «απρόβλεπτο» με το «επείγον».
- Σημαντικά περιθώρια ενίσχυσης υφίστανται στην ουσιαστική συμμετοχή των διοικητικών υπηρεσιών του φορέα κατά τη διαδικασία που προηγείται της τελικής απόφασης ώστε να μην δημιουργούνται υπόνοιες αυθαιρεσίας και αδιαφάνειας.
- Σε πολλές περιπτώσεις δεν καθορίζεται με σαφήνεια το αντικείμενο της σύμβασης ούτε προκύπτει ο τρόπος υπολογισμού της εκτιμώμενης δαπάνης. Δεν αποδεικνύεται προηγούμενη έρευνα αγοράς.
- Δεν παρέχονται εχέγγυα διαφάνειας ως προς την επιλογή του αναδόχου και τον καθορισμό του τιμήματος ιδίως όταν διενεργούνται επανειλημμένες αναθέσεις στον ίδιο ανάδοχο. Δεν υφίστανται προκαθορισμένα και επομένως επαληθεύσιμα κριτήρια επιλογής όσων καλούνται να υποβάλουν προσφορά. Δεν γίνεται διαπραγμάτευση του τιμήματος. Προσφέρονται χαμηλά έως μηδενικά ποσοστά έκπτωσης. Συστήματα ηλεκτρονικής αγοράς δεν εφαρμόζονται ευρέως.
- Το υψηλότερο ποσοστό απευθείας αναθέσεων παρατηρήθηκε στα νοσοκομεία. Μικρό ποσοστό των συμβάσεών τους ανατίθεται μέσω διαγωνιστικών διαδικασιών λόγω χρόνιων συστημικών αδυναμιών σε συνδυασμό με τις επιτακτικές ανάγκες προμήθειας φαρμάκων και λοιπών αναλωσίμων. Προσφυγή σε νομιμοποιητικές διατάξεις.
- Οι δημόσιοι φορείς δεν διαθέτουν σύστημα αξιολόγησης των καταγγελιών και αξιοποίησης αυτών για τη βελτίωση της ακεραιότητας της διαδικασίας των απευθείας αναθέσεων.
Μαριάννα Ξανθοπούλου
