Συζήτηση με τον Άγγελο Παληκίδη, επιστημονικό υπεύθυνο του project και αναπληρωτή Καθηγητή Διδακτικής της ιστορίας στο ΔΠΘ
«Είναι ένα έργο εντός των ακαδημαϊκών τειχών σε άμεση όμως επαφή με την κοινωνία», υπογράμμισε ο ίδιος
Στην εποχή της ταχείας τεχνολογικής εξέλιξης και της ψηφιακής μετάβασης, η ανάπτυξη καινοτόμων έργων και πρωτοβουλιών παίζει ζωτικό ρόλο στη δημιουργία βιώσιμης ανάπτυξης και την προώθηση της ψηφιακής κοινωνίας. Ένα από τα project που αξίζει να αναδειχθεί είναι το «Ψηφιακή Θράκη: χαρτογραφώντας την ιστορία και τον πολιτισμό για την ποιοτική αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος», μια πρωτοβουλία που έχει καταφέρει να αναπτύξει ένα εντυπωσιακό οικοσύστημα ψηφιακής ανάπτυξης στην περιοχή της Θράκης.
Το project «Ψηφιακή Θράκη» που υλοποιείται από το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, αποτελεί ένα φωτεινό παράδειγμα του πώς η τεχνολογία και η καινοτομία μπορούν να διαμορφώσουν την ανάπτυξη μιας περιοχής και να έχουν θετική επίδραση στη ζωή των πολιτών. Μέσω αυτής της πρωτοβουλίας, η Θράκη έχει επιτύχει να δημιουργήσει ένα ολοκληρωμένο οικοσύστημα ψηφιακής ανάπτυξης που προωθεί την τεχνολογική καινοτομία, την ψηφιακή εκπαίδευση, την πρόσβαση σε ψηφιακές υπηρεσίες και την ανάπτυξη ψηφιακών λύσεων σε διάφορους τομείς της κοινωνίας.
Σε συζήτηση που είχε το «Ε» με τον επιστημονικό υπεύθυνο του project, Άγγελο Παληκίδη o οποίος είναι διευθυντής του τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης και παράλληλα διδάσκει Διδακτική της Ιστορίας μας δόθηκε η ευκαιρία να εξερευνήσουμε το έργο «Ψηφιακή Θράκη» αναλύοντας τους στόχους του, τις δράσεις που έχουν αναληφθεί και τα επιτεύγματά του. Επικεντρωθήκαμε στις καινοτόμες προσεγγίσεις που χρησιμοποιούνται για την ενίσχυση της ψηφιακής ανάπτυξης, την προώθηση της ψηφιακής γραμματοσύνης και τη δημιουργία κοινοτήτων συνεργασίας σε αυτό τον τομέα ενώ επίσης εξετάσαμε την επίδραση που έχει το project στην τοπική οικονομία και την ποιότητα ζωής των κατοίκων της Θράκης.
«Ε»: Ποιοι είναι οι στόχοι, ποια είναι η βασική ιδέα πίσω από την «Ψηφιακή Θράκη»;
Α.Π.: Η «Ψηφιακή Θράκη: χαρτογραφώντας την ιστορία και τον πολιτισμό για την ποιοτική αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος» είναι ένα έργο που υλοποιείται στο πλαίσιο της δράσης υποστήριξης της Περιφερειακής Αριστείας και χρηματοδοτείται από το Υπουργείο Ανάπτυξης και την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ο πρώτος στόχος του προγράμματος ήταν να μπορέσουμε να κρατήσουμε νέους ερευνητές στη Θράκη. Η Θράκη και το ΔΠΘ συνολικά έχει μία επιστημονική μετανάστευση των αποφοίτων τόσο στο εξωτερικό όσο και στο εσωτερικό. Το συγκεκριμένο project λειτούργησε ως κινητροδότηση σε αυτούς τους ερευνητές καθώς κατάφερε να τραβήξει το ενδιαφέρον και την προσοχή τους καθώς δόθηκε η δυνατότητα να παράγουμε πρωτότυπη έρευνα για τη Θράκη.
Ο δεύτερος στόχος που τέθηκε ήταν η ίδια η έρευνα για την Θράκη. Η έρευνα για τη Θράκη δεν είναι τόσο προχωρημένη όσο σε άλλες περιοχές της Ελλάδας και θα έλεγα ότι η Θράκη είναι ουσιαστικά ανεξερεύνητη. Υπάρχουν μελέτες και εκδόσεις αλλά κυρίως από ιστοριοδίφες, από ερασιτέχνες της ιστορίας και του πολιτισμού και όχι από επιστήμονες με μοντέρνα μεθοδολογικά εργαλεία που εισάγουν νέα πεδία έρευνας. Στόχος μας ήταν εν τέλει να δημιουργήσουμε ένα διεθνές δίκτυο διεπιστημονικό για τη Θράκη το οποίο θα έχει έδρα τη Θράκη.
Ο τρίτος στόχος αφορά στην ενίσχυση και τη διεύρυνση του Πανεπιστημίου στην περιοχή. Δυστυχώς οι Θρακιώτες δεν γνωρίζουν την τοπική ιστορία τους, δεν γνωρίζουν πώς η Θράκη έφτασε ως εδώ, γιατί έχει αυτήν την ανθρωπογεωγραφία; Επομένως σκεφτήκαμε ότι θα ήταν εξαιρετικά χρήσιμο να δημιουργήσουμε σύγχρονα προγράμματα τοπικής ιστορίας τα οποία θα τα προσφέρουμε στους εκπαιδευτικούς και μαθητές της Θράκης αλλά και όλης της Ελλάδας.
Τέλος, ο τέταρτος στόχος ήταν να ενισχύσουμε την επισκεψιμότητα στην περιοχή με όρους πολιτισμικής και περιβαλλοντικής κουλτούρας και ποιότητας με κύρια εστίαση στην θρακική ενδοχώρα η οποία παρουσιάζει εδώ και πολλά χρόνια την εικόνα της εγκατάλειψης. Πρέπει τα πολιτισμικά στοιχεία αυτού του τόπου να αναδειχθούν μέσα από σύγχρονα ψηφιακά εργαλεία.
«Ε»: Ποιες τεχνολογίες και καινοτομίες χρησιμοποιούνται στο έργο και πώς συνδράμουν στους στόχους του;
Α.Π.: Καταρχάς στο τέλος του προγράμματος, δηλαδή τον Σεπτέμβριο, θα παραδοθεί στο ευρύ κοινό μία ιστοσελίδα με ελεύθερη πρόσβαση που θα έχει ένα ιστορικό-πολιτισμικό χάρτη της Θράκης και θα δίνει τη δυνατότητα σε οποιονδήποτε να βρει και να σχεδιάσει ένα θεματικό ταξίδι στη Θράκη μέσα από προσωποιημένη πληροφόρηση. Όσον αφορά στους ερευνητές και τους εκπαιδευτικούς, θα δοθεί η δυνατότητα πρόσβασης σε ένα ψηφιακό αποθετήριο με έγκυρα στοιχεία για έρευνα ή για σχεδιασμό εκπαιδευτικών προγραμμάτων. Επίσης η καινοτόμος αυτή πλατφόρμα θα παρέχει ψηφιακές υπηρεσίες και εργαλεία περιήγησης σε πολιτιστικούς χώρους μιας ευρείας περιοχής με ποικίλα πολιτισμικά χαρακτηριστικά, ενσωματώνοντας τεχνολογίες αιχμής, όπως η επαυξημένη πραγματικότητα, τεχνολογίες σημασιολογικού ιστού, επίγνωση πλαισίου και ανοιχτά διασυνδεδεμένα δεδομένα, με απώτερο στόχο τη δημιουργία νέων μορφών διαδραστικής πολιτισμικής εμπειρίας.
Λόγω της πρωτοτυπίας του εγχειρήματος, ήδη έχουμε φιλοξενηθεί σε ελληνικά και σε ξένα πανεπιστήμια με εκδήλωση τεράστιου ενδιαφέροντος.
«Ε»: Ποια ήταν η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετώπισε το project;
Α.Π.: Ήταν πολλές οι προκλήσεις που αντιμετωπίσαμε. Συχνά στα ερευνητικά προγράμματα συμβαίνει το εξής δυσάρεστο. Εστιάζουμε στο πως θα μπορέσουμε να ανταπεξέλθουμε σε γραφειοκρατικά ζητήματα, στις πιεστικές ημερομηνίες και στις προθεσμίες αλλά και στις χρηματοδοτήσεις. Νομίζω όμως ότι εμείς καταφέραμε με πολύ κόπο και με πολλές στερήσεις να υπηρετήσουμε πρώτα από όλα και πάνω από όλα τον τόπο στον οποίο εργαζόμαστε και υπηρετούμε.
«Ε»: Πώς συνεργάζεται το έργο με τοπικούς φορείς, επιχειρήσεις και κοινό;
Α.Π.: Με το κοινό κάνουμε αυτή τη στιγμή κάποιες πιλοτικές αξιολογήσεις και θα προχωρήσουν αφού το πρόγραμμα ολοκληρωθεί. Συνολικά έχουμε συνάψει πάνω από 30 μνημόνια συνεργασίας. Συνεργαστήκαμε και συνεργαζόμαστε ακόμα και με θρησκευτικές κοινότητες, με την Μουφτεία, με την Αρμένικη Εκκλησία, με το Εβραϊκό Μουσείο Αθηνών, και με θρακικούς συλλόγους. Είναι μια καταπληκτική ευκαιρία να έρθουν κοντά όλες αυτές οι δυνάμεις.
Το ερευνητικό μας project απευθύνεται στο ευρύ κοινό, στην κοινωνία και στις ευρύτερες συνεργασίες.
«Ε»: Ποια είναι η προοπτική και το μέλλον του έργου «Ψηφιακή Θράκη»;
Α.Π.: Το πρόγραμμα είναι πιλοτικό. Όταν δημιουργείς ψηφιακές υποδομές χάνεται χρόνος και κόπος στην δημιουργία των ίδιων των υποδομών αλλά και να δοκιμάσεις τα εργαλεία και να τα βελτιώσεις. Αν αφήσουμε το εγχείρημα για δύο τρία χρόνια μπορεί να μην είναι χρηστικό. Για να είμαι ειλικρινής ήδη συζητώ με φορείς τη δυνατότητα συνέχισης του προγράμματος και είναι ενθαρρυντικές οι απαντήσεις που παίρνω αλλά καταλαβαίνετε ότι οι χρηματοδοτήσεις τέτοιων προγραμμάτων περνούν μέσα από προκηρύξεις, μέσα από τα προγράμματα των αυτοδιοικητικών αρχών. Δυστυχώς είμαστε σε μια συγκυρία εκλογική για την αυτοδιοίκηση οπότε είμαστε σε μία κατάσταση αναμονής. Το βέβαιο είναι ότι θα εξαντλήσουμε κάθε ευκαιρία που θα μας παρουσιαστεί ώστε να συνεχιστεί το πρόγραμμα.
Οι επιτυχίες του έργου «Ψηφιακή Θράκη» αποτελούν ένα παράδειγμα του πώς η συνεργασία μεταξύ του ακαδημαϊκού κόσμου, του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα μπορεί να οδηγήσει σε καινοτόμες λύσεις και θετική αλλαγή
Στο τέλος αυτής της αναλυτικής ματιάς στο έργο «Ψηφιακή Θράκη», γίνεται εμφανές ότι η πρωτοβουλία αυτή έχει ξεπεράσει τα όρια του απλού τεχνολογικού έργου. Έχει εξελιχθεί σε έναν πραγματικό παράγοντα αλλαγής και ανάπτυξης για την περιοχή της Θράκης.
Μέσα από την υιοθέτηση των προηγμένων τεχνολογιών, την προώθηση της εκπαίδευσης και τη δημιουργία κοινοτήτων συνεργασίας, η Θράκη έχει αποκτήσει νέες δυνατότητες και προοπτικές για το μέλλον της. Οι επιτυχίες του έργου «Ψηφιακή Θράκη» αποτελούν ένα παράδειγμα του πώς η συνεργασία μεταξύ του ακαδημαϊκού κόσμου, του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα μπορεί να οδηγήσει σε καινοτόμες λύσεις και θετική αλλαγή.
Ως τελική σκέψη, το έργο «Ψηφιακή Θράκη» αντιπροσωπεύει τη θαυμάσια δυναμική που μπορεί να προκύψει όταν οι τεχνολογίες ενσωματώνονται με έξυπνο τρόπο στην καθημερινή ζωή μιας περιοχής. Η «Ψηφιακή Θράκη» αποτελεί ένα ενθαρρυντικό παράδειγμα για άλλες περιοχές και κοινότητες που επιθυμούν να αναπτυχθούν ψηφιακά και να εκμεταλλευτούν τα οφέλη της τεχνολογίας για την προώθηση της αειφόρου ανάπτυξης.
Καθώς προχωράμε προς το μέλλον, ας εμπνευστούμε από το συγκεκριμένο project και ας συνεχίσουμε να αναζητούμε τρόπους για να εφαρμόσουμε την τεχνολογία με δημιουργικότητα, προοπτική και κοινωνικότητα, προκειμένου να οικοδομήσουμε μια έξυπνη και προοδευτική κοινωνία για όλους.
Παύλος Μαραγκός
pmaragkos@empros.gr
