Σύμφωνα με ένα πανάρχαιο έθιμο αμέσως μετά τις εκλογές ακολουθούν βαρύγδουπες αναλύσεις περί απαράδεκτης ανάμειξης της Τουρκίας μέσω του Προξενείου της στην Κομοτηνή στην εκλογική διαδικασία, που καθορίζει την εκλογή “μουσουλμάνων” βουλευτών. Το έθιμο αυτό έχει τις ρίζες του στους «εθνικώς ανησυχούντες» μεταξύ Πλατείας Κολωνακίου και Συντάγματος και συνεχίζεται από κάποιους τοπικούς παράγοντες, απογοητευμένους από την προσωπική εκλογική τους αποτυχία. Ένα άλλο χαρακτηριστικό του εθίμου αυτού είναι ότι διαρκεί ακριβώς μία βδομάδα. Στη συνέχεια οι «εθνικοί κίνδυνοι» ξεχνιούνται και το έθιμο επανέρχεται στις επόμενες εκλογές.
Φυσικά δεν ήταν δυνατό να μην τηρηθεί το έθιμο αυτό και μετά τις εκλογές της 21ης Μαΐου 2023, με αφορμή την πρωτιά του ΣΥΡΙΖΑ στο νομό Ροδόπης. Ως λάτρης λοιπόν κι ΄γω των εθίμων γράφω μερικές πρόχειρες σκέψεις:
Κατ΄ αρχήν κάποιες πληροφορίες απαραίτητες για να καταλάβουμε το θέμα: μιλάμε για δύο νομούς της Θράκης, της Ξάνθης και της Ροδόπης, όπου η πληθυσμιακή αναλογία είναι κατά προσέγγιση (μια που εδώ και χρόνια στις απογραφές δεν υπάρχει θρησκευτική ή φυλετική κατηγοριοποίηση) στην Ξάνθη 60% (πλειονότητα) και 40 % μειονότητα και στην Ροδόπη 45%-55% αντίστοιχα. Και οι δύο νομοί είναι τριεδρικοί, με τη σημείωση ότι στις τρεις πρώτες εκλογές μετά τη μεταπολίτευση ο νομός Ροδόπης ήταν τετραεδρικός. Από το 1974 μέχρι και προχθές έγιναν 19 εκλογικές αναμετρήσεις και εκλέχτηκαν:
- στο νομό Ξάνθης 57 βουλευτές, από τους οποίους 43 από την πλειονότητα και 14 από τη μειονότητα. Η κομματική προέλευση των βουλευτών της μειονότητας είναι: 6 ΣΥΡΙΖΑ, 5 ΠΑΣΟΚ/ΚΙΝΑΛ, 2 ΝΔ και 1 ανεξάρτητος.
- στο νομό Ροδόπης 60 βουλευτές, από τους οποίους 32 από την πλειονότητα και 28 από τη μειονότητα. Η κομματική προέλευση των βουλευτών της μειονότητας είναι: 10 ΠΑΣΟΚ/ΚΙΝΑΛ, 8 ΣΥΝ/ ΣΥΡΙΖΑ, 3 ΝΔ, 3 ανεξάρτητοι, 2 ΕΔΗΚ, 1 Εθνική Παράταξη και 1 Ποτάμι.
Ενδιαφέρον για την κατανόηση του θέματος παρουσιάζει και ένα ακόμα στοιχείο: μετά το 1990, οπότε η οικουμενική κυβέρνηση Ζολώτα ξεκίνησε τη μεγάλη στροφή στο μειονοτικό ζήτημα με την άρση των διακρίσεων και την προσπάθεια ένταξης της μειονότητας στο κοινωνικό, οικονομικό και πολιτικό γίγνεσθαι της περιοχής, πολιτική που ευτυχώς ακολούθησαν όλες οι ανεξαιρέτως οι ελληνικές κυβερνήσεις μέχρι σήμερα (με τις διαφοροποιήσεις προφανώς η κάθε μία), έγιναν 12 εκλογικές αναμετρήσεις και εκλέχτηκαν:
- στο νομό Ξάνθης 36 βουλευτές, από τους οποίους 25 από την πλειονότητα και 11 από τη μειονότητα. Η κομματική προέλευση των βουλευτών της μειονότητας είναι: 6 ΣΥΡΙΖΑ, 4 ΠΑΣΟΚ/ΚΙΝΑΛ και 1 ΝΔ.
- στο νομό Ροδόπης 36 βουλευτές, από τους οποίους 17 από την πλειονότητα και 19 από τη μειονότητα. Η κομματική προέλευση των βουλευτών της μειονότητας είναι: 9 ΠΑΣΟΚ/ΚΙΝΑΛ, 8 ΣΥΝ/ ΣΥΡΙΖΑ, 1 ΝΔ και 1 Ποτάμι.
Τώρα στο επίμαχο ερώτημα: Παρεμβαίνει το Τουρκικό Προξενείο της Κομοτηνής στην εκλογική διαδικασία επιβάλλοντας την εκλογή συγκεκριμένων υποψηφίων; Η απάντηση δεν μπορεί να είναι μονολεκτική αλλά σύνθετη. Το Τουρκικό Προξενείο ενδιαφέρεται για την εκλογή μειονοτικών υποψηφίων και εκδηλώνει την προτίμησή του ή δεν εναντιώνεται σε εκείνον ή εκείνους τους υποψήφιους, οι οποίοι τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή και ανάλογα με την πολιτική συγκυρία αλλά και την προσωπικότητά τους συγκεντρώνουν την αποδοχή σημαντικού μέρους της μειονότητας. Δεν μπορεί επιβάλλει την εκλογή βουλευτών, αλλά συμπορεύεται, ενισχύει ή ανέχεται τη λαϊκή βούληση.
Αφού λοιπόν απάντησα στο ερώτημα, δικαιούμαι να διατυπώσω και ‘γω ένα και μάλιστα στη διάλεκτο της νεολαίας της περιοχής μας: So what? Και τι έγινε δηλαδή; Οι 42 βουλευτές της μειονότητας, που εκλέχτηκαν άλλοι με περισσότερη, άλλοι με λιγότερη και άλλοι με καθόλου στήριξη του Τουρκικού Προξενείου, ποιό ακριβώς πρόβλημα δημιούργησαν στην ελληνική πολιτεία ή στη κοινοβουλευτική διαδικασία τα 49 χρόνια μετά τη μεταπολίτευση; Όλοι ανεξαιρέτως ακολούθησαν τη γραμμή του κόμματός τους και δεν διαφοροποιήθηκαν στο παραμικρό. Εκατοντάδες βουλευτές όλων των κομμάτων άλλαξαν κομματικό στρατόπεδο εν μέσω της κοινοβουλευτικής τους θητείας στα 49 χρόνια της μεταπολίτευσης, σ’ αυτούς δεν υπάρχει ΟΥΤΕ ΕΝΑΣ βουλευτής από τη μειονότητα. Ακόμα και οι ανεξάρτητοι βουλευτές της περιόδου 1989-1993, οι οποίοι δεν ανήκαν σε κόμμα και επομένως δεν είχαν κομματικές δεσμεύσεις και τον Κωνσταντίνο Καραμανλή ψήφισαν για Πρόεδρο της Δημοκρατίας την άνοιξη του 1990, όπως αρκετά κρίσιμα νομοσχέδια της τότε κυβέρνησης Κων.Μητσοτάκη.
ΥΓ 1. Όλη αυτή η τοξικότητα και η διχαστική λογική των σχετικών δημοσιευμάτων έχω την εντύπωση ότι αφήνει παγερά αδιάφορη τη μεγάλη πλειοψηφία των ανθρώπων της περιοχής μας. Και ιδίως τις νέες γενιές των μειονοτικών συμπολιτών μας που σπουδάζουν, εργάζονται, δημιουργούν οικογένειες, έχουν μικτές (με ανθρώπους της πλειονότητας) παρέες και σιγά σιγά και μικτές σχέσεις, με ολοένα και μεγαλύτερο βαθμό κοινωνικής ένταξης. Γυρνάν την πλάτη στις λογικές αυτές του παρελθόντος και ασχολούνται με τα πραγματικά προβλήματά τους, που είναι κυρίως η ανεργία στην περιοχή, που οδηγεί πολλές εκατοντάδες νέων ανθρώπων, κυρίως από την ορεινή περιοχή, στη μετανάστευση, με πολύ αρνητικές συνέπειες όχι μόνο για τους ίδιους και τις οικογένειές τους, αλλά για ολόκληρη τη Θράκη.
ΥΓ 2.: Πριν 2 ακριβώς χρόνια στις 26 Μαΐου 2021 είχα αναρτήσει το παρακάτω κείμενο:
“ΑΡΙΣΤΕΡΑ στη ΘΡΑΚΗ
Από τις καλύτερες στιγμές της Αριστεράς (κάθε είδους και απόχρωσης) στη Θράκη και από τις σημαντικότερες παρακαταθήκες της για ολόκληρη την κοινωνία είναι το γεγονός ότι o πολιτικός της λόγος (και για τα μειονοτικά ζητήματα) ήταν ίδιος και ενιαίος είτε απευθυνόταν στην πλειονότητα είτε στη μειονότητα. Και μάλιστα σε εποχές που η πολιτική και εκλογική της απήχηση ήταν μικρή. Στελέχη και υποψήφιοί της σε κάθε είδους εκλογές “μιλούσαν” την ίδια γλώσσα σε αντίθεση με τα στελέχη και τους υποψήφιους άλλων κομμάτων που ανάλογα με το ακροατήριο διαφοροποιούσαν τον πολιτικό τους λόγο και τις πολιτικές τους θέσεις κινούμενοι με μεγάλη άνεση και ευκολία από το ένα άκρο μέχρι το άλλο. Αυτήν λοιπόν την παρακαταθήκη πρέπει η Αριστερά να τη διατηρήσει πάση θυσία σαν παράγοντα κοινωνικής συνοχής”. Σήμερα 2 χρόνια μετά είναι φανερό ότι η αξιακή αυτή παρακαταθήκη εγκαταλείφθηκε από κάποιους/ες οριστικά.
ΥΓ 3: Το επάγγελμα των “εθνικώς ανησυχούντων” έπαψε να είναι πολιτικά προσοδοφόρο στην περιοχή. Μία φιλική συμβουλή σε όσους επενδύουν ή θέλουν να επενδύσουν σ’ αυτό: Ας ψάξουν κάτι άλλο.
Κώστας Γούναρης
*Από ανάρτησή του στο Facebook