Όλα όσα πρέπει να γνωρίζουμε για τις επαναληπτικές εκλογές
Πιθανά σενάρια για επιπλέον έδρες της ΝΔ σε Έβρο και Ξάνθη
«Κλείδωσαν» για τις 25 Ιουνίου οι επαναληπτικές εκλογές αφού το στάδιο των διερευνητικών εντολών ήταν μια τυπική διαδικασία που έληξε το συντομότερο. Μόλις παραδοθεί και η τελευταία διερευνητική εντολή πρόκειται να σχηματιστεί υπηρεσιακή κυβέρνηση, με πρωθυπουργό έναν εκ των προέδρων των τριών ανωτάτων δικαστηρίων της χώρας (Συμβούλιο Επικρατείας, Άρειος Πάγος, Ελεγκτικό Συνέδριο).
Σ’ αυτές τις εκλογές υπάρχουν κάποιες διαφοροποιήσεις όπως ορίζει το Σύνταγμα καθώς παύει να ισχύσει το εκλογικό σύστημα της απλής αναλογικής αλλά θα ισχύσει το σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής που νομοθετήθηκε κατά την προηγούμενη κοινοβουλευτική περίοδο και δίνει αυτοδυναμία στο πρώτο κόμμα προβλέποντας μέγιστο μπόνους 50 εδρών αν ξεπεράσει το 40%.
Τι αλλάζει στις δεύτερες κάλπες της 25ης Ιουνίου – Πώς ψηφίζουμε
Αρχικά να σημειώσουμε ότι δεν πρόκειται για δεύτερο γύρο των εκλογών που διεξήχθησαν στις 21 Μαΐου αλλά για εντελώς διαφορετικές εκλογές με τη συμμετοχή όλων των κομμάτων που θα εγκρίνει εκ νέου η Ολομέλεια του Αρείου Πάγου και των υποψηφίων. Θα ψηφίσουμε με λίστα με τα ίδια ψηφοδέλτια αλλά με λίστα και χωρίς σταυρό προτίμησης. Διευκρινίζεται ότι το ψηφοδέλτιο που έχει σταυρό δεν ακυρώνεται αλλά καταγράφεται υπέρ του κόμματος.
Τι θα καθορίσει την αυτοδυναμία
Να σημειώσουμε ότι στις 21 Μαΐου, η ΝΔ απέσπασε ποσοστό 40,79%, με το συνολικό ποσοστό των εκτός Βουλής κομμάτων να φθάνει σχεδόν το 16%. Στις δεύτερες εκλογές της 25ης Ιούνη, σε περίπτωση που τα κόμματα που παραμένουν εκτός στις επόμενες εκλογές έχουν συνολικό ποσοστό 10%, τότε το πρώτο κόμμα θα χρειαστεί μόλις το 37,5% των ψήφων για να αποκτήσει αυτοδυναμία.
Συνοπτικά, για κάθε μονάδα αύξησης του ποσοστού των εκτός Βουλής κομμάτων, μειώνεται κατά 0,3%-0,4% η απαιτούμενη ποσότητα ψήφων για την αυτοδυναμία του πρώτου κόμματος.
Ποια η διαφορά μεταξύ λίστας και σταυρού προτίμησης
Σημειώνεται ότι εκλογές με λίστα γίνονται όταν οι κάλπες απέχουν από τις προηγούμενες λιγότερο από 18 μήνες. Είθισται οι λίστες των κομμάτων να διαμορφώνονται με βάση την κατάταξη των υποψηφίων στις πρώτες εκλογές. Κριτήριο παραδοσιακά αποτελεί το αποτέλεσμα της προηγούμενης σταυροδοσίας: στις πρώτες θέσεις θα είναι εκείνοι οι υποψήφιοι που έλαβαν κατά σειρά τους περισσότερους σταυρούς.
Αξίζει, ωστόσο, να σημειωθεί πως πάντα υπάρχει η “διακριτική ευχέρεια” των αρχηγών ή των ηγετικών επιτελείων, να προβούν σε αλλαγές σε αυτή τη λίστα. Σε κάθε περίπτωση, το ποιοι θα απαρτίζουν τη νέα Βουλή θα εξαρτηθεί κυρίως από έναν διαφορετικό παράγοντα. Κι αυτός είναι οι πιθανές διαφοροποιήσεις στα ποσοστά που θα λάβουν συνολικά τα κόμματα ή ακόμα και το ενδεχόμενο εισόδου στο Κοινοβούλιο άλλων κομμάτων.
Πιθανά σενάρια για τις επιπλέον έδρες σε Έβρο και Ξάνθη
Εφόσον η ΝΔ πιάσει και πάλι ποσοστά άνω του 40% τότε θα πάρει ως μπόνους και τις 50 έδρες, ωστόσο ο τελικός αριθμός των εδρών της θα εξαρτηθεί από τα ποσοστά των υπολοίπων κομμάτων καθώς και από το άθροισμα των ποσοστών των εξωκοινοβουλευτικών συνδυασμών. Ο συγκεκριμένος συσχετισμός των ποσοστών θα καθορίσει και τις εκλογικές περιφέρειες όπου η ΝΔ θα κερδίσει περισσότερες έδρες.
Σε κάθε περίπτωση η προσομοίωση της κατανομής των εδρών στο σενάριο που θέλει τα κόμματα να πιάνουν τα ίδια ποσοστά και στις εκλογές του Ιουνίου δίνει ίσως την πιο πιθανή εικόνα της νέας Βουλής.
Σε αυτή την περίπτωση η Νέα Δημοκρατία θα πάρει τουλάχιστον μια έδρα στις περισσότερες πενταεδρικές και 3 έδρες σε όλες τις τετραεδρικές περιφέρειες. Εάν επιβεβαιωθεί ο κανόνας τότε:
– Στον Έβρο οι 2 έδρες θα γίνουν 3 και θα επιστρέψει στη Βουλή ο κ. Σταύρος Κελέτσης, ενδεχομένως και ο κ. Αναστάσιος Δημοσχάκης εάν ο Κυριάκος Μητσοτάκης επιλέξει να κρατήσει σε άλλη περιφέρεια την έδρα του. Μια έδρα θα χαθεί από την Ελληνική Λύση.
– Στην Ξάνθη θα εξαρτηθεί από τον συσχετισμό του 1ου και του 3ου κόμματος και κατά συνέπεια το ενδεχόμενο η ΝΔ να πάρει δεύτερη έδρα θα εξαρτηθεί από τις ψήφους που θα πάρει το ΠΑΣΟΚ στην Ξάνθη αλλά και πανελλαδικά.
Μαριάννα Ξανθοπούλου
