Η Ελλάδα πρέπει να πρωταγωνιστεί για τον Πολιτισμό.
Η Ελλάδα αυτό είναι. Η κληρονομιά της, η περιουσία της.
Και αν το χάσουμε αυτό δεν είμαστε κανείς.
Μελίνα Μερκούρη
Η Ελλάδα, από το ξεκίνημα της επανάστασης του ’21, είχε μια Μεγάλη Ιδέα. Την απελευθέρωση όλων των Ελλήνων που ζούσαν υπό τον οθωμανικό ζυγό και την ενσωμάτωση των εδαφών που κατοικούσαν στο νεοσύστατο ελληνικό κράτος.
Αυτή η Μεγάλη Ιδέα, κατά ένα μεγάλο μέρος, υλοποιήθηκε. Η χώρα μας μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους περιέλαβε περιοχές της Μακεδονίας, Θράκης, Ηπείρου και των νησιών του Αιγαίου.
Μετά από εκατόν ένα χρόνια από το ξεκίνημα της παλιγγενεσίας, το τέλος της Μεγάλης Ιδέας σημαδεύτηκε από τη Μικρασιατική Καταστροφή. Το ξεκλήρισμα των Ελλήνων της Ιωνίας από τις πατρογονικές του εστίες σημάδεψε την πορεία του νέου ελληνισμού.
Μετά την Καταστροφή η ιδέα που ένωσε όλους τους Έλληνες ήταν το μεγάλο ΟΧΙ απέναντι στους Ιταλούς φασίστες. Η αντίσταση και νίκη του ελληνικού λαού, στα βουνά της Αλβανίας, αποτέλεσε τη δεύτερη εποποιία του νέου ελληνισμού.
Στα νεότερα χρόνια το όραμα που έθρεψε τους Έλληνες ήταν η συμμετοχή στη μεγάλη ευρωπαϊκή οικογένεια. Κατά έναν τρόπο υλοποιήθηκε. Συμμετέχουμε στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στο κοινό νόμισμα αποτελώντας όμως τους ουραγούς αυτής της ομάδας. Γι’ αυτό σίγουρα κάποιοι έχουν την ευθύνη.
Η ύπαρξη ενός οράματος αποτελεί προϋπόθεση για την ολοκλήρωση ενός έθνους, μιας κοινωνίας, ενός ανθρώπου.
Χωρίς σκοπό γιατί ζεις;
Οι άνθρωποι όποτε προόδευσαν το κατάφεραν με συνεργασίες. Οι ομάδες είναι αυτές που οδηγούν στην επιτυχία. Σημαντικό σταθμό στην πορεία του ελληνικού γένους αποτέλεσαν οι κοινότητες.
Ο κοινοτισμός είναι αυτός που έθρεψε τον ελληνισμό ακόμα και στις μαύρες ώρες της τουρκοκρατίας.
Σήμερα, στην παρακμή του τόπου μας έχει συμβάλλει και η καταστροφή των κοινοτήτων.
Μια ευρύτερη, θα λέγαμε, κοινότητα είναι και ο δήμος. Χωρίς τις αμεσοδημοκρατικές διαδικασίες που είχε παλιά αυτή. Δίχως την ενεργή συμμετοχή των πολιτών που ο ρόλος τους περιορίζεται την ημέρα των εκλογών της αυτοδιοίκησης.
Πώς θα μπορούσε να βρεθεί ο τρόπος για να συμμετέχουν οι πολίτες ενεργά στα κοινά;
Πώς θα μπορούσαμε να βοηθήσουμε όλοι για να πάει ο τόπος μας μπροστά;
Η πόλη χρειάζεται ένα όραμα. Έχει ανάγκη από μια δική της «Μεγάλη Ιδέα». Ποια μπορεί να είναι αυτή;
Ο θεσμός της πολιτιστικής πρωτεύουσας της Ευρώπης ξεκίνησε το 1985 με πρωτοβουλία της Μελίνας Μερκούρη. Κάθε χρονιά από τότε, μια πόλη της Ευρώπης – τα τελευταία χρόνια δύο ή και παραπάνω – επιλέγεται και αποτελεί την ευρωπαϊκή πύλη του πολιτισμού.
Μέσω του θεσμού αυτού η πόλη μπορεί να αναδείξει τις δυνατότητές της. Γίνεται μέλος ενός δικτύου και αποτελεί τον πολιτιστικό πρεσβευτή όλης της Ευρώπης για μία χρονιά.
Σκεφτείτε η πόλη μας, η Ξάνθη, να γίνει η πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης.
Τα οφέλη από την ανάδειξη της πόλης μας σ’ αυτήν τη θέση θα είναι τεράστια. Τι να πρωτοαναφέρω; Την γιγάντια τουριστική προβολή; Τα έργα που θα μπορούσαν να γίνουν και να χρηματοδοτηθούν με ευρωπαϊκά κονδύλια; Την ανάδειξη όλων των φορέων και των ατόμων της πόλης που δραστηριοποιούνται στον τομέα του πολιτισμού;
Αυτήν τη χρονιά πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης είναι η Ελευσίνα. Η χώρα μας θα αναλάβει εκ νέου το θεσμό μετά το πέρας της δεκαετίας. Για να μπορέσει όμως η πόλη μας να διεκδικήσει με αξιώσεις την εκλογή της, θα πρέπει να ξεκινήσουμε τον αγώνα από τώρα.
Ακόμα κι αν δεν καταφέρουμε να πετύχουμε, ο κοινός αγώνας θα μας κάνει σοφότερους. Θα γίνουμε πλούσιοι με όσα θα κερδίσουμε στο δρόμο για την Ιθάκη, καθώς λέει ο Κωνσταντίνος Καβάφης.
Αυτό είναι ένα όραμα για το οποίο αξίζει να δουλέψουμε όλοι.
*Το άρθρο γράφτηκε στο πλαίσιο των διαδικτυακών μαθημάτων της Ακαδημίας Ποίησης και Παραμυθιού «Από το παραμύθι στην αρθρογραφία»
Απόστολος Δομτζίδης
Καραγκιοζοπαίχτης – εκπαιδευτικός
apdomtz@gmail.com
