Πέρασαν πολλά χρόνια από τότε που έφυγε ο μεγάλος μας Μάνος Χατζιδάκις, ένας από τους μεγαλύτερους μουσικούς που γέννησε ο τόπος μας, ή όπως μας αρέσει να τον αποκαλούμε, μια σπάνια “μουσική ευφυία” που γεννήθηκε στην Ξάνθη.
Η Ξάνθη που τον πλήγωσε και τον στεναχώρησε, γιατί αυτή είναι η αλήθεια και δεν πρέπει να την κρύβουμε, διότι ζούμε σε μια μικρή πόλη και θυμούνται οι παλιοί, αλλά φρόντισαν να μάθουν και οι νέοι.
Είναι ευλογία να παραδέχεται κανείς τα λάθη του και να ζητά συγγνώμη, έχει γαλήνη στην ψυχή του αυτός που το πράττει, όταν σκύβεις το κεφάλι και αποδέχεσαι τα λάθη σου, είναι βέβαιο, ότι έτσι, γίνεσαι καλύτερος άνθρωπος και μια καλύτερη κοινωνία, μια καλύτερη πόλη.
Ο Μάνος Χατζιδάκις ποτέ δεν ξέχασε την γενέτειρά του, ήρθε άλλες δύο φορές σύμφωνα με τις μαρτυρίες των αγαπητών μας φίλων Κωσταντίνου Πασβάντη και του Βασίλη Μπουζούρη, δύο άνθρωποι που έχουν έρθει πολύ κοντά με τον μεγάλο μουσουργό, μετά το αποτυχημένο εγχείρημά του να κάνει τον “Μουσικό Αύγουστο” στην πόλη μας, που τελικά δεν κατάφερε και έγινε με τεράστια επιτυχία στην Κρήτη. Ούτε η Ξάνθη και οι απλοί Ξανθιώτες τον ξέχασαν ποτέ, ζει πάντα στις καρδιές μας, μέσα από την αριστουργηματική και απαράμιλλη μουσική του, που όμοιά της σπάνια συναντάς. Ο Μάνος ήταν ευαίσθητη ψυχή, λάτρευε τη γειτονιά, τους απλούς ανθρώπους, τα παιδιά, την αυθεντικότητα και το γνήσιο, δεν έπαψε ποτέ να είναι ένα μικρό παιδί και πάντα έκανε όνειρα, άλλοτε χαρούμενα και άλλοτε θλιβερά και στενάχωρα, μα πάντοτε με την ευγενική του μουσική ευφυία που δεν άφηνε κανέναν χωρίς δάκρυα στα μάτια. Μελαγχολικός μα απέραντα ρομαντικός ήταν ο Μάνος Χατζιδάκις, ο Μάνος που γεννήθηκε στην Ξάνθη και τον αγαπάμε σα να μην έφυγε ποτέ.
Είναι και αυτό το κτίριο (Χατζιδάκειο) άλλωστε, που δεν μας αφήνει να ξεχαστεί και σαφώς πρέπει να βρει τα πατήματά του όπως για παράδειγμα η τοποθέτηση του αυθεντικού πιάνου της δασκάλας του Άννας Αλτουνιάν που πρόσφατα εντοπίστηκε, καθώς και το αυθεντικό σκαμπό της και θα αναβαθμίσει τον χώρο του τρίτου ορόφου και είναι και αυτές οι εκδηλώσεις των μουσικών σχολείων κάθε χρόνο, που προς τιμήν του, έρχεται ο τελευταίος των μεγάλων μαέστρων που τον λάτρεψε και ακόμη λατρεύει, ο Νίκος Κυπουργός που δίνει και την ψυχή του κάθε φορά που τον καλεί η πόλη και αυτή δυστυχώς, τόσα χρόνια, δε σκέφτηκε ποτέ να τον τιμήσει ως “Επίτιμο Δημότη Ξάνθης”.
Τον διεκδικεί η Ξάνθη τον Μάνο, φυσικά και τον διεκδικεί, αφού εδώ γεννήθηκε στην πόλη μας και είναι μεγάλη τιμή για εμάς τους Ξανθιώτες. Χρέος λοιπόν και καθήκον μας ήταν να πάμε στο μέρος που βρίσκεται θαμμένος, να βρούμε τον τάφο του και ως ύστατο φόρο τιμής να του τελέσουμε ένα τρισάγιο στη μνήμη του και να του καταθέσουμε ένα δάφνινο στεφάνι (όχι από επίδειξη, ή για προσωπική προβολή όπως πολλοί θα υποθέσουν, εμείς το νιώθουμε στη ψυχή μας και ρέει στις φλέβες μας αυτό που κάνουμε) για όλα όσα απλόχερα μας πρόσφερε, μα πάνω απ’ όλα, δεν θέλουμε από εκεί ψηλά στην “οδό ονείρων” να λέει ότι η γενέτειρά του τον ξέχασε.
Όχι Μάνο, δε σε ξέχασε η Ξάνθη, πάντα θα σε έχει και θα σε κουβαλά μες τη ψυχή του ο κάθε Ξανθιώτης και αυτοί που σε γνώρισαν από κοντά και αυτοί που δεν είχαν τη τύχη να σε προλάβουν εν ζωή. Είναι λοιπόν αναγκαίο, σε ανθρώπους που στη ζωή τους πρόσφεραν μεγάλα έργα, με έργα να τους τιμούμε και όχι μόνον με απλά λόγια που θα εκφωνήσει ένας τοπικός άρχοντας και τις περισσότερες φορές αδικούν τον νεκρό. Ούτε στεκόμαστε στη προσωπική ζωή του ανθρώπου που κείτεται κάτω στο χώμα, πάρα στην τεράστια προσφορά του, στο μοναδικό του έργο που έγινε οικουμενικό όσο ζούσε και σκύβουμε με ευλάβεια, με ευγνωμοσύνη και βαθιά συγκίνηση στον μεγάλο μας Μάνο Χατζιδάκι.
Η ΞΑΝΘΗ ΕΥΓΝΩΜΟΝΟΥΣΑ…!!!
Κώστας Σ. Μαυρομάτης, Συλλέκτης-Ερευνητής
Γιώργος Φ. Μπατζακίδης, Ιστορικός Ερευνητής
