Η εκδήλωση αναφοράς στο βαρυσήμαντο έργο του φιλολόγου-συγγραφέα-ποιητή πραγματοποιήθηκε στην καπναποθήκη Π με προσκεκλημένους διακεκριμένους ομιλητές
Θ. Μουσόπουλος: «Η ευθύνη δεν έχει τέλος, ούτε όρια: ‘’Άκρη δεν έχει ο ουρανός’’»
Την Τετάρτη 16 Νοεμβρίου 2022, στις 19:00, ο Σύλλογος Φίλων του Ιδρύματος Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης και οι εκδόσεις ΣΠΑΝΙΔΗ, με αφορμή την κυκλοφορία των δύο νέων βιβλίων του φιλόλογου/συγγραφέα Θανάση Μουσόπουλου, διοργάνωσαν μια εκδήλωση αναφοράς στα 50 χρόνια παρουσίας του συγγραφέα στα γράμματα και τον πολιτισμό με τίτλο, «Από τον Νίτσε και τον Καζαντζάκη, στον Καραγκιόζη και τον Βιζυηνό».
Για το έργο του συγγραφέα Θανάση Μουσόπουλου μίλησαν ο Θωμάς Βουγιουκλής (ομότιμος καθηγητής Δ.Π.Θ.-ποιητής-συγγραφέας), ο συγγραφέας-αφηγητής παραμυθιών, Δημήτρης Αβούρης, ο οποίος μετέφερε το μήνυμα του Απόστολου Δομτζίδη (καραγκιοζοπαίχτη-εκπαιδευτικού), η Ελένη Εφραιμίδου (ποιήτρια-συγγραφέας) και ο Νικόλαος Σεργκενλίδης (δικηγόρος).
Η εκδήλωση αναφοράς στον κ. Θανάση Μουσόπουλο, σημαντικό φιλόλογο και συγγραφέα της περιοχής πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα «Βιργινία Τσουδερού» του Ιδρύματος Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης στην καπναποθήκη Π, (οδός Καπνεργατών 9) στην Ξάνθη.
Εκπρόσωποι της δημοτικής αρχής, άνθρωποι των γραμμάτων και του πολιτισμού, φίλοι και συγγενείς, παλιοί μαθητές τίμησαν με την παρουσία τους τον ακάματο πνευματικό υπερασπιστή, ο οποίος εδώ και 50 χρόνια προσφέρει ανελλιπώς το πολύπλευρο έργο του, το ανανεώνει, το εξυψώνει, το μεταλαμπαδεύει αφιλοκερδώς.
Με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον δίχως να λησμονεί το παρελθόν ο κ. Θ. Μουσόπουλος αποτελεί πρότυπο για τη νέα γενιά, «αγκαλιάζει» τους ανθρώπους που στέκουν πλάι του στο «ταξίδι» του στα γράμματα και τον πολιτισμό. Άνθρωπος μετριόφρων ο κ.Θανάσης Μουσόπουλος με αίσθηση του μέτρου, με «δυναμική» παρουσία στο κοινωνικοπολιτικό «γίγνεσθαι» αναδεικνύει την ιστορία του τόπου, της Θράκης μας, με τη συγγραφική και ποιητική του πένα μας μεταφέρει σε έναν άλλον κόσμο, μας διδάσκει την αρχαία ελληνική κληρονομιά, την τοπική ιστορία και τελικά στηρίζει εδώ και μισό αιώνα τα πνευματικά θεμέλια του τόπου, αλύγιστος από τις δυσκολίες με γνώμονα πάντοτε την αγάπη για το έργο του!
Κ. Κουρτίδης: «Ποτέ δεν φοβήθηκε ο κ. Μουσόπουλος να ονειρευτεί, να εργαστεί και να εμπνεύσει»
Αρχικά, ο Αντιπεριφερειάρχης Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, Κωνσταντίνος Κουρτίδης, τόνισε: «Από μικρό παιδί εδώ και 45 χρόνια γνωρίζω τον Θανάση Μουσόπουλο. Ως εκπαιδευτικός με βοήθησε να περάσω στο πανεπιστήμιο, δεν ήταν, δηλαδή ένας απλός φωτοδότης της γνώσης , αλλά αποτελούσε συνάμα και πηγή έμπνευσης για τα ζητήματα που μας ενδιέφεραν. Επίσης, ως εκπαιδευτικός διακρίνεται για την ευγένειά του και τον σεβασμό του προς τα παιδιά. Ξεχωρίζει ως καλλιτέχνης, συγγραφέας, ποιητής, αφού ποτέ δεν φοβήθηκε να ονειρευτεί, να εργαστεί και έτσι να μας εμπνεύσει .Ήταν ο ομιλητής που ποτέ δε δίστασε να έρθει και να συμβάλει σε οποιοδήποτε όμορφο δρώμενο συνέβαινε».
Μήνυμα Δημάρχου Ξάνθης: «Ακούραστος ‘’εργάτης’’ των γραμμάτων είναι ο κ.Μουσόπουλος- Ένα ’γερό ‘’προχώρα’’ είναι αρκετό!»
Στη συνέχεια, ο Αντιδήμαρχος Τουρισμού, Πολιτισμού και Παιδείας, Παναγιώτης Αμβροσιάδης μετέφερε το μήνυμα του Δημάρχου Ξάνθης, Μανώλη Τσέπελη. Σημείωσε: «Η πορεία του κ. Μουσόπουλου αποδεικνύει τη δυναμική της περιοχής. Είναι ένας ακούραστος ‘’εργάτης’’ των γραμμάτων, ένας άνθρωπος που αγαπά την Ξάνθη, τους ανθρώπους της. Δεν σταματά, όμως στα όρια της περιοχής μας, χαρακτηρίζεται, δηλαδή από μεγάλο εύρος γνώσης και αξιοθαύμαστη ζωντάνια. Λόγος γίνεται, με λίγα λόγια για ένα πολιτικό ον που προσεγγίζει τα θέματα της πόλης. Δεν χωρά αμφιβολία πως αποτελεί σημαντικό συντελεστή για την ευημερία της πόλης. Συνάμα επωμίζεται τον ρόλο του πνευματικού ανθρώπου. Είναι πολύ σημαντικό τους ανθρώπους μας να τους τιμάμε και ένα ‘’γερό’’ ‘’προχώρα’’ είναι αρκετό».
Μ. Τσέπελης: «Δεν είχα σχέση με τον ‘’πολιτισμό’’, ώσπου βρέθηκε ένας Μουσόπουλος»
Συμπληρωματικά, λίγα λεπτά αργότερα ο κ. Μ. Τσέπελης παίρνοντας ο ίδιος τον λόγο, υπογράμμισε: «Όταν πρωτοξεκίνησα ήμουν παιδί που δεν είχα καμία σχέση με τη λέξη ‘’πολιτισμό’’. Βρέθηκε στον δρόμο μου ένας Μουσόπουλος, ο οποίος ‘’αγκάλιασε’’ ανθρώπους σαν εμάς. Μπορεί να μην είμαστε ειδικοί, αλλά ακούγοντας αυτούς που γνωρίζουν, μπορούμε να κάνουμε πράγματα. Ήταν δίπλα μου, με καθοδήγησε».
Μ. Σπανίδης: «Αμεσότητα, ζωντανή αφήγηση, ο θρίαμβος της λογοτεχνίας αποτυπώνουν τον κ.Μουσόπουλο»
Ο εκδότης, Μιχάλης Σπανίδης, μιλώντας για τον κ.Θ.Μουσόπουλο είπε: «Είχα πει στα πόδια του προσφέρω τα χθεσινά και τα αυριανά, το κέρδος της αναμονής. Τρία σπίρτα, αναμμένα μέσα στη νύχτα. Το πρώτο για να δω το πρόσωπό του ολόκληρο, το δεύτερο για να δω τα μάτια του και το τελευταίο για να δω το στόμα του και ύστερα το απόλυτο σκοτάδι για να τα θυμάμαι όλα αυτά. Η αμεσότητα, ζωντανή αφήγηση, θρίαμβος της λογοτεχνίας συναποτελούν την υπέρτατη γοητεία του. Καταθέτει τις αντιλήψεις του για τις ανθρώπινες αξίες, συμβουλεύει τους μαθητές του να ακούνε αυτό που τους λέει η καρδιά τους».
Μ. Γκράτζιου: «Ο δοκιμιογράφος και αρθρογράφος, κ. Μουσόπουλος παραδίδει ένα ‘’πλούσιο’’ έργο σε έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο με ‘’ζωντανή’’ την παρουσία του στη ΦΕΞ»
Ακολούθως, η ομότιμη καθηγήτρια του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, κα Μαρία Γκράτζιου, πρόσθεσε μνημονεύοντας τον αξιέπαινο δημιουργό: «Ασχολήθηκε από πολύ μικρή ηλικία με την ποίηση. Μεγαλώνοντας γράφει δοκίμια, την ιστορία για τον πολιτισμό της Θράκης, ενώ παράλληλα αρθρογραφεί στον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο. Έχει εκδώσει 11 βιβλία , 58 άρθρα στα Θρακικά χρονικά και πολλά άρθρα στον Τύπο της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, έχει ξεφύγει από τα όρια της Ξάνθης. Η παρουσία του συνδέεται με την δράση της ΦΕΞ, μιας και για 12 χρόνια υπήρξε πρόεδρός της. Ιδρύθηκε επί της προεδρίας του το Ράδιο Ξάνθη,1988, το 1999 το Χορευτικό εργαστήρι και τέλος χάρη σε αυτόν έχουμε αυτοδιοικούμενες εφορείες στα τμήματα της ΦΕΞ».
Επιπροσθέτως, ο Διευθυντής του Ιδρύματος Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης, κ. Ανδρέας Ματσάκος στάθηκε στην πνευματική παρακαταθήκη που κληροδότησε ο κ.Μουσόπουλος στο πλαίσιο μίας προσπάθειας που στρέφεται στην πνευματική ενδυνάμωση του τόπου.
Π.Στάντσιου: «Όποτε ζητήσαμε τη βοήθεια του κ.Μουσόπουλου, εκείνος μας την πρόσφερε αφιλοκερδώς!»
Η Πρόεδρος του Λυκείου Ελληνίδων Ξάνθης, Πέπη Στάντσιου, ανέφερε: «Μισός αιώνας προσφοράς του Θανάση Μουσόπουλου! Σίγουρα θα χρειαστεί άλλα τόσα για να συνεχίσει το έργο του. Ακούραστος προσφέρει στα γράμματα. Παρών σε κάθε δρώμενο. Αναδεικνύει την ιστορία του τόπου, τις προσωπικότητας που άφησαν αναλλοίωτο το αποτύπωμά τους. Την περίοδο του κορωνοϊού την μετέτρεψε σε δημιουργική. Όποτε του ζητήσαμε τη βοήθειά του, μας την πρόσφερε αφιλοκερδώς».
Μιλώντας η κα Εφραιμίδου για τον άκαμπτο πνευματικό εργάτη Θ. Μουσόπουλο…
Η κα Ελένη Εφραιμίδου μίλησε για ένα από τα τελευταία του βιβλία με φόντο τον Βιζυηνό. Μνημόνευσε: «ο Θανάσης είναι μία έκπληξη για εμένα, ένας ακάματος πνευματικός εργάτης. Διακρίνεται για το σθένος του, στηρίζει με όλη του τη δύναμη την πνευματική συνέχεια της πόλης μας και δη της Θράκης. Η βοήθειά του για τους νέους δημιουργούς είναι αξιοθαύμαστη. Θεωρώ πως λίγες πόλεις έχουν την τύχη αυτή.Ο Θανάσης είναι αναντικατάστατος!»
Η αναφορά στο ποιητικό έργο του κ.Θ.Μουσόπουλου με την υπογραφή του Δικηγόρου, Νικόλαου Σεργκενλίδη
Ο κ. Σεργκενλίδης μεταξύ άλλων, σημείωσε: «τον Θανάση Μουσόπουλο τον γνωρίζω από τα χρόνια της εφηβείας μου. Είχα την τιμή να είμαι μαθητής του. Αλλά έχω από τότε την τιμή να είμαι και μαθητής του και φίλος του. Μάλιστα φέτος συμπληρώνουμε 30 χρόνια γνωριμίας και φιλίας. Είναι ένας άνθρωπος δραστήριος που ασχολείται με σχεδόν όλα τα είδη του γραπτού λόγου. Νομίζω όμως ότι στην ποίηση, ο Θανάσης καταφέρνει και βγάζει τα εσώψυχά του, μπορεί και εκφράζεται όπως ο ίδιος επιθυμεί. Μάλιστα, όπως έχει ομολογήσει, σε 3 δρόμους έχει βαδίσει στο πλαίσιο της σχέσης του με τον πολιτισμό: α) στον φιλοσοφικό δρόμο, β) στον ιστορικό δρόμο και γ) στον ποιητικό δρόμο. Ο ίδιος σε εργασία του το 2008 αναφορικά με την ποίηση θέτει επιτακτικά το ερώτημα: Η Ποίηση είναι φάρμακο για τα τόσα ατομικά και κοινωνικά, εθνικά και παγκόσμια προβλήματα; Στο ερώτημα «τι είναι ποίηση», ο Θανάσης Μουσόπουλος παίρνει θέση λέγοντας ότι «υπάρχει χάος απόψεων, καθώς είναι δυνατόν για το ίδιο έργο τέχνης ή ποίησης να υπάρχουν αντίθετες των κριτικών. Άλλοι λένε τι είναι ποίηση, άλλοι τι δεν είναι ποίηση. … Δεν υπάρχουν συνταγές για την ποίηση. Το μυστικό που κρύβεται μέσα στο ποίημα, ίσως μέσα στον ποιητή, ισχύει για μια μονάχα περίπτωση και δεν έχει σχέση με αόριστες γενικεύσεις του απλού αναγνώστη, του κριτικού ή του θεωρητικού».
Το «ευχαριστώ» του κ. Θανάση Μουσόπουλου…
«Η πεποίθησή μου αγαπητοί φίλοι και φίλες είναι ότι η ευθύνη δεν έχει τέλος, ούτε όρια. Η εκδήλωση αυτό που μου δήλωσε σήμερα είναι ένας στίχος ‘’Άκρη δεν έχει ο ουρανός’’. Νιώθω βαθιά την ανάγκη να ευχαριστήσω και τους γονείς μου και τους γονείς της Δήμητρας, γιατί η μία οικογένεια ήταν συνέχεια της άλλης και βέβαια τη Δήμητρα, η οποία ήταν ένα ‘’στήριγμα’’. Θεωρώ ότι είναι υγιές το να διαφωνούν οι άνθρωποι, μιας και αποτελεί νομίζω το καλύτερο φάρμακο για τα προβλήματα τα οποία διέρχεται η ανθρωπότητα. Πιστεύω ότι περνούμε ένα μεταίχμιο και δε μιλώ μόνο για την Ελλάδα, αλλά και για ολόκληρο τον κόσμο, ευρύτερα για το σύμπαν. Η κλιματική αλλαγή θα μας βάλει αργά ή γρήγορα σε καινούργιους προβληματισμούς. Να μην ξεχάσω να αναφέρω πως έχουν κάνει κι άλλη προσωπογραφία μου στα 40 χρόνια, που αποτέλεσε δημιούργημα της φίλης μου και συμπαραστάτριάς μου, Κατερίνας- Σταυροπούλου Βλάχου. Βέβαια, πρέπει να ευχαριστήσω τον Σύλλογο Φίλων του Ιδρύματος Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης, τον Αντιπεριφερειάρχη, Κώστα Κουρτίδη, τον Αντιδήμαρχο κ. Αμβροσιάδη, την εκπρόσωπο της ΦΕΞ, κα Γκράτζιου, τον κ.Ανδρέα Ματσάκο που είχε την καλοσύνη να διαβάσει ένα πολύ ‘’ειλικρινές’’ κείμενο ( από συναισθηματική άποψη)του φίλου μας, Άγγελου Συρίγου( τους φίλους δεν τους εντάσσω με βάση τα ψηφοδέλτια, άλλα είναι τα κριτήριά μου), το Λύκειο Ελληνίδων, την αγαπητή Πέπη Στάντσιου, τον εκδότη μου, τον Μιχάλη Σπανίδη που από το 1988 παρουσιάστηκε και ήταν ευλογία για τον τόπο μας η παρουσία αυτού του εκδοτικού οίκου. Από τους εισηγητές να ευχαριστήσω την Ελένη Εφραιμίδου, τον Δημήτρη Αβούρη που είναι ανήσυχο πνεύμα, συλλυπητήρια για τον θάνατο του πατέρα του Απόστολου Δομτζίδη που μαζί με τη γυναίκα του Νατάσα Μιχαηλίδου είναι ένα σοβαρό κεφάλαιο. Ευχαριστώ επίσης, τον Θωμά Βουγιουκλή που μας μπερδεύει με τα μαθηματικά του, είμαστε παράλληλοι, πολλές φορές τεμνόμενοι πάνω από 45 χρόνια, καλύπτουμε τον χώρο της Ξάνθης ο καθένας από το δικό του μετερίζι. Βέβαια και τον Νικόλαο Σεργκενλίδη ευχαριστώ που μελέτησε την ποίηση, τον Νίκο Κοσμίδη που είναι της νέας γενιάς, τον Στέλιο Αρσενίου που πέρα από γλυκούς μεζέδες έχει καθημερινή παρουσία στον Τύπο και την Ελένη Ανδρέου για όσα είπε».
Το μήνυμα του καραγκιοζοπαίχτη-εκπαιδευτικού Απόστολου Δομτζίδη για τον… αγώνα για τα γράμματα
«Πού να φανταστώ πως σχεδόν δέκα χρόνια πριν γεννηθώ, ένας άνθρωπος θα έβγαζε το πρώτο του βιβλίο και θα ήμουν καλεσμένος την ημέρα των πεντηκοστών εκδοτικών του γενεθλίων να μιλήσω γι’ αυτόν; Πού να φανταστώ πως θα μας έδενε τόσο πολύ αυτός ο καμπούρης του θεάτρου σκιών, ώστε να επιλεγώ ανάμεσα από τόσο σημαντικούς ανθρώπους για να μιλήσω για το νέο βιβλίο του Θανάση Μουσόπουλου; Η τιμή που μου κάνετε είναι μεγάλη και σας ευχαριστώ. Γνώρισα τον κύριο Μουσόπουλο όταν πρωτοξεκινήσαμε με τον θίασο σκιών « Τα παραμύθια του Καραγκιόζη». Είχε έρθει για να δει παράστασή μας. Στο τέλος με το χαμόγελο, να μας πει τον καλό λόγο και να μας μιλήσει για τη μεγάλη του αγάπη, τον Καραγκιόζη. Θυμάμαι να μας δίνει την κάρτα με τη ζωγραφιά του φίλου του Γιάννη Αντωνιάδη. Αυτήν που κοσμεί το εξώφυλλο του βιβλίου του. O Θανάσης Μουσόπουλος καραγκιοζοπαίχτης να κρατά μια φιγούρα του εαυτού του. Να έχει στα χέρια του μια πένα και να γράφει ένα βιβλίο. Σπουδαία η σύλληψη του ζωγράφου. Για τον Θανάση Μουσόπουλο ο στόχος είναι ο πιο υψηλός: ο αγώνας για τα γράμματα. Πώς γίνεται να αγαπάνε αυτόν τον κακομούτσουνο ήρωα του θεάτρου σκιών όσοι αγάπησαν τα γράμματα; O Άγγελος Σικελιανός, ο Γιάννης Τσαρούχης, ο Νίκος Εγγονόπουλος, ο Γιάννης Βλαχογιάννης, ο Κώστας Βάρναλης, ο Βασίλης Ρώτας και πόσοι άλλοι που αναφέρονται στο βιβλίο του Θανάση Μουσόπουλου; Απαραίτητη καλλιέργεια για κάθε Έλληνα αποτελούσε στο παρελθόν η ενασχόληση με τον Καραγκιόζη. Το θέατρο σκιών εντάσσει πολύπλευρα την εθνική μας ζωή. Μέσα απ’ αυτό αφηγούνται οι καλλιτέχνες του την ιστορία του τόπου μας. Στις παραστάσεις του ακούμε τις παραδοσιακές μας μουσικές. Γνωρίζουμε την ελληνική ζωγραφική και τόσα άλλα. O Καραγκιόζης μας είναι σπουδή στον ελληνισμό. Αυτά τα γνωρίζει καλά ο Θανάσης Μουσόπουλος. Σ’ αυτήν τη σπουδή μας εισάγει με το βιβλίο του. Αναφέρεται στα κείμενα του Καραγκιόζη που υπάρχουν στα σχολικά εγχειρίδια του Γυμνασίου», ανέφερε το σημείωμα του κ. Δομτζίδη, που σε άλλο σημείο προσθέτει: «όλη αυτή η περίοδος της πανδημίας και η προηγούμενη της καραντίνας αποτέλεσε ένα τραύμα για την ψυχή μας. Ο καθένας προσπάθησε με τον τρόπο του να βρει ένα φάρμακο για να το γιάνει. O Θανάσης Μουσόπουλος επέλεξε το πλέον κατάλληλο. Να μελετήσει τον ήρωα των παιδικών του χρόνων, τον Καραγκιόζη. Να γράψει γι’ αυτόν τον παρεξηγημένο καμπούρη. Να ρίξει φως στη σκιά του. Να τον μεγαλώσει. Τα κατάφερε. O άνθρωπος ο οποίος είναι ταγμένος σε έναν ευγενή σκοπό και δίνει όλο του το είναι δεν μπορεί να αποτύχει».
Ακόμη, κατέληξε: «μέσα στις ατέλειωτες ώρες της καραντίνας ο Καραγκιόζης αποτέλεσε το παιχνίδι με την εγγονή του. Δεν είναι μόνο η κίνηση των φιγούρων, δεν είναι το παιχνίδι του φωτός και της σκιάς. Ο λόγος είναι αυτός που αποτελεί την ουσία του Καραγκιόζη. O Θανάσης Μουσόπουλος το ξέρει αυτό κι ενέπλεξε τον λόγο του Καραγκιόζη με το παιχνίδι το παιδικό. Έτσι βοηθάμε τα παιδιά ν’ αγαπήσουν τα γράμματα. Με τον Καραγκιόζη και το παραμύθι. Ανάμεσα στις μελέτες του, ο πνευματικός αυτός άνθρωπος επέλεξε να βάλει και τα κείμενα που έγραψε για το θέατρο σκιών. Αυτά που έγραψε για να παίξει με την εγγονή του. Για να τη διδάξει μέσα απ’ το παιχνίδι των σκιών. Μ’ αυτά τα κείμενα ο Θανάσης Μουσόπουλος μας προσφέρει κι ένα κομμάτι απ’ τη δική του ψυχή, την ελληνική».
Χρύσα Κιατίπη
