Ο αντιδήμαρχος ενός χωριού στην Ήπειρο βασανίζει φριχτά ένα γαϊδουράκι. Κάποιοι αυτόπτες μάρτυρες τον βιντεοσκοπούν με το κινητό. Το γεγονός γίνεται αυθωρεί παγκοίνως γνωστό και προκαλεί αποτροπιασμό. Ευθυγραμμιζόμενος προς το λαϊκό αίσθημα, ο Υπουργός Εσωτερικών αποφασίζει την καθαίρεση του σαδιστή κτηνοτρόφου από το αξίωμά του. Κτηνίατροι κρίνουν ότι το γαϊδουράκι δεν έχει ελπίδα να αναρρώσει από τα τραύματά του και το στέλνουν για ευθανασία. Ο ανάλγητος ιδιοκτήτης του -είναι άραγε δόκιμη στις μέρες μας η χρήση της λέξης “ιδιοκτήτης” επί ζώων;- έχει ήδη καταδικαστεί σε ηθικό θάνατο.
Ένας γέρων Μητροπολίτης κάνει εξωφρενικές δηλώσεις. Επινοεί ελαφρυντικά για τους βιαστές ισχυριζόμενος ότι οι γυναίκες αποδέχονται έστω και παθητικά τη σεξουαλική τους κακοποίηση και πως καμία δεν μένει έγκυος εάν δεν το επιθυμεί. Μετά τον σάλο που ξεσπάει, η Ιερά Σύνοδος διαχωρίζει τη θέση της από τον “Άγιο” Δωδώνης. Η Υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων τον επιπλήττει αυστηρά. Εκείνος αρχικά αναδιπλώνεται, έπειτα ωστόσο ισχυρίζεται πως τα λεγόμενά του παραποιήθηκαν, ότι το πνεύμα τους άρα ήταν το σωστό…
Αισιοδοξία προκαλούν, όσο θλιβερά και αν είναι, τα δύο περιστατικά. Σημαίνουν πως η κοινωνία, σήμερα πλέον, δεν ανέχεται ειδεχθείς συμπεριφορές. Ότι προσέτι έχει τη δύναμη, εκφραζόμενη διαδικτυακά, να επιβάλλει τη θέση της σε φορείς της εξουσίας, οι οποίοι παλιότερα θα αδιαφορούσαν. Θα κάλυπταν ενδεχομένως δια της σιωπής τούς ενόχους.
Αισιοδοξία, πλην αλλ’όμως… Το βρίσκετε εσείς εντελώς υγιές να παθιάζεται το πανελλήνιο επί δύο εικοσιτετράωρα με ένα κακότυχο ονάριο και στη συνέχεια με έναν κακοήθη στην τηλεοπτική του εμφάνιση αρχιερέα; Να διαγκωνίζονται οι χρήστες των σόσιαλ μίντια ποιος τους θα θρηνήσει γοερότερα το ζωντανό, ποιος τους θα επιτεθεί πιο καυστικά στον Χρυσόστομο; Να δηλώνουν ότι καλύτερα να είχε συρθεί στις τσουκνίδες και στις πέτρες ένας άνθρωπος -κακός άνθρωπος προφανώς- παρά ο απόγονος του εμβληματικού κυρ Μέντιου; Να καλούν την αστυνομία να παρέμβει, να συλλάβει τον Δωδώνης – εάν γνώριζαν τα εκκλησιαστικά ειωθότα, θα απαιτούσαν να του επιβληθεί η εσχάτη των ποινών για ιερείς, να τον ξυρίσουν δημοσίως…
Εφόσον δεχθούμε ότι το διαδίκτυο αντανακλά στις μέρες μας με σχετική πιστότητα την κοινωνία, η εικόνα έχει ως εξής: άπαξ, ενίοτε και δις, της εβδομάδας ο λαός κάποιον λυντσάρει, μεταφορικά προς το παρόν. Άλλοτε τον έχει στοχοποιήσει δικαίως, άλλοτε αδίκως. Η αγανάκτηση κορυφώνεται και εκτονώνεται ώσπου να βρεθεί ο επόμενος που θα υποστεί τα ίδια.
Στο μεταξύ το γενικό ενδιαφέρον κερδίζουν αποτρόπαια μαντάτα. “Θρηνεί η Ελασσόνα το αγγελούδι που έσβησε στον ύπνο του… Τη μάχη της ζωής του δίνει ο σαραντάχρονος αγρότης από το Κιλκίς που καταπλακώθηκε από τρακτέρ…” Θέματα του αστυνομικού δελτίου. Κουτσομπολιά (ημί-)διασήμων. “Στο Πήλιο απέδρασαν ο τραγουδιστής και η πρώην παίκτρια του “survivor”, που από τον Μάρτιο είναι ζευγάρι. Η σχεδιάστρια Τάδε μάς δείχνει επιτέλους τα δίδυμα κοριτσάκια της…” Οφθαλμολαγνίες. “Με μικροσκοπικό μπικίνι εμφανίστηκε το μοντέλο Θηρεσία στην παραλία “Της Γριάς το Πήδημα” και μοίρασε εγκεφαλικά! Γυμνή ποζάρει η μεγάλη ηθοποιός Αργυρώ Ζ!” (Ούτε μεγάλη ηθοποιός είναι η συμπαθέστατη Αργυρώ Ζ. ούτε γυμνή ποζάρει. Κι ας μην φοράει ρούχα, καλύπτει επιμελώς με χέρια και με γόνατα τα επίμαχα σημεία…) Κωμικά στην υπερβολή τους ειδησάρια.
Με αυτά ασχολούμαστε; Με αυτά.
Οι “ανθρώπινες” ιστορίες, με πρωταγωνιστές πρόσωπα που είναι ή που μοιάζουν “της διπλανής πόρτας”, κατατροπώνουν τις πολιτικές και οικονομικές ειδήσεις. Οι τραγωδίες με τους καθαρά -μακάρι και χοντροκομμένα- μοιρασμένους ρόλους ανάμεσα σε καλούς και σε κακούς δημιουργούν ταυτίσεις και μονοπωλούν το ενδιαφέρον. Πιάνουν χαρτωσιά οι δηλώσεις του Ευάγγελου Βενιζέλου μπροστά σε εκείνες της Ρούλας Πισπιρίγκου;
Ανέκαθεν έτσι δεν γινόταν;
Εάν ξεφυλλίσετε εφημερίδες προ τριανταετίας, προ πενηνταετίας, θα διαπιστώσετε ότι επικρατούσε εντελώς διαφορετική ιεράρχηση. Οι δυστυχίες των απλών πολιτών καταχωρίζονταν σε μονόστηλα. Τα καλλιτεχνικά κουσκούς και σκανδαλάκια απασχολούσαν εξειδικευμένα έντυπα. Ο κόσμος διαφύλασσε την ιδιωτική του ζωή και ο τύπος το σεβόταν.
Φωνές από την αντιπολίτευση ισχυρίζονται πως το Μαξίμου ζήτησε από τα φιλικά του έντυπα και ιστοσελίδες να αποσπάσουν το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης από το σκάνδαλο των παρακολουθήσεων προβάλλοντας πιπεράτα ή γκραν-γκινιόλ θέματα. Υπερφωτίζοντας δεινοπαθούντα γαϊδουράκια και παραληρούντες παπάδες. Αμφιβάλλω εάν κάτι τέτοιο συνέβη. Ξέρω όμως πως ένας τέτοιος αντιπερισπασμός θα είχε εγγυημένη επιτυχία.
Ο εθισμός των ανθρώπων στο μελοδραματικό, στο ευτελές κι εν τέλει στο βλακώδες αποτελεί δοκιμασμένη μέθοδο χειραγώγησης από την εποχή του “άρτος και θεάματα”. Έτσι χάνεται η κριτική ικανότητα, έτσι καταντάει το μυαλό κουρκούτι.
Θα ισοπεδώνεται -ο μη γένοιτω- η Ουκρανία, θα ισορροπούμε πάνω από το χάος μιάς γενικευμένης, μιάς παγκόσμιας σύρραξης και θα ασχολούμαστε με το ποιος έντυσε την κυρία Ζελένσκι για τη φωτογράφιση στη Βογκ. Με το πού κρύβεται στην Ελβετία η σκιώδης σύζυγος του Πούτιν με τα μικρά παιδιά του. “Θα είναι η ψυχή μας εν τω μέσω της νυκτός συγκεχυμένη και παράλυτος. Εκτός, εκτός αυτής θα γίνεται η ζωής της…” για να θυμηθούμε τον Καβάφη
Χρήστος Χωμενίδης
