Τη Σταυρούπολη Ξάνθης την αγαπώ ιδιαίτερα. Να σημειώσω ότι κατά το σχολικό έτος 1965 – 66 για ένα εξάμηνο φοίτησα στο εκεί Γυμνάσιο και έζησα στο εκεί Οικοτροφείο που λειτουργούσε η Μητρόπολη. Έχω την αίσθηση έντονα ότι το εξάμηνο αυτό έπαιξε σημαντικό ρόλο στην όλη πορεία μου. Τα θυμήθηκα όλα αυτά διαβάζοντας παραμονές της Παναγιάς το πρόσφατο έργο του Θεόδωρου Ορδουμποζάνη «Οίκαδε… Ένα ιστορικό μυθιστόρημα για τη Θράκη», εκδόσεις Σπανίδη – Βιβλιοπωλεία Δημητριάδη, σελ. 432.
Ένα μεγάλο μέρος του μυθιστορήματος διαδραματίζεται στη Σταυρούπολη Ξάνθης και ένα άλλο στο Δεδέαγατς – Αλεξανδρούπολη. Ο συγγραφέας με το πλούσιο έργο του που προηγήθηκε και βέβαια με το Οίκαδε έχει ενταχθεί στους σημαντικούς δημιουργούς της σύγχρονης Θράκης.
Με το κείμενό μου αυτό θα παρουσιάσω την εργοβιογραφική πορεία του Θεόδωρου Ορδουμποζάνη και στο δεύτερο μέρος θα μιλήσω για το Οίκαδε.
Γεννήθηκε στην Σταυρούπολη Ξάνθης και από μικρός διαμένει μόνιμα στην Αλεξανδρούπολη. Σπούδασε Νομικά, Δημόσια Διοίκηση και Πολιτικές Επιστήμες. Συνταξιούχος Δικαστικός Υπάλληλος.
Διετέλεσε Πρόεδρος του ΔΣ του Γενικού Πανεπιστημιακού Περιφερειακού Νοσοκομείου Αλεξανδρούπολης.
Από το 1980 δημοσιογραφεί σε τοπικές εφημερίδες και περιοδικά και αργότερα υπήρξε ο πρώτος Διευθυντής για 2 χρόνια της εβδομαδιαίας εφημερίδας «Ο πολίτης της Θράκης». Και για πολλά χρόνια γράφει στο περιοδικό «Ο ΦΑΡΟΣ ΤΩΝ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΙΤΩΝ» το Συλλόγου Αλεξανδρουπολιτών της Αθήνας.
Το 2016 τιμήθηκε από την Ένωση Πολιτιστικών Φορέων Θράκης για την συγγραφική του προσφορά στον τόπο.
Έργα του:
- «Προκτήτωρ Πόλις- Ένα ταξίδι μνήμης στην πρώιμη Αλεξανδρούπολη», 2006 [από τον Σύλλογο Προσωπικού και φίλων καρδιοχειρουργικής Κλινικής «Ο ΓΑΛΗΝΟΣ» Αλεξανδρούπολης. Πολυτελής έγχρωμη έκδοση 255 σελίδων, αναφερόμενη στην πόλη της Αλεξανδρούπολης με φωτογραφίες και αποσπάσματα κειμένων που έχουν γράψει διάφοροι και αναφέρονται στην ιστορία ή πρόσωπα για την ιστορία της Αλεξανδρούπολης]
- «Ιστορικό Ημερολόγιο 2018 – Ένα ταξίδι στον χρόνο – Αλεξανδρούπολη 1870 – 2020», 2019 [Είναι ένα ημερολόγιο με ιστορικές αναφορές σε λογοτεχνικό κείμενο σύντομης ιστορίας της πόλης με κάποιες φωτογραφίες. Προλογίστηκε από τον Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως. Πολυτελής ασπρόμαυρη έκδοση 120 σελίδων, που εκδόθηκε σε 1500 αντίτυπα από την «Λέσχη Αλεξανδρουπολιτών»]
- «Η Αλεξανδρούπολη των εικαστικών», 2020 [Αναφέρεται στο πώς είδαν οι εικαστικοί καλλιτέχνες την Αλεξανδρούπολη στα έργα τους. Το βιβλίο γράφτηκε με αφορμή μια παλιά επιστολή του Γιάννη Παπαράλλη προς τον Ράλλη Κοψίδη για την προπολεμική Αλεξανδρούπολη και τους ζωγράφους της. Πολυτελής έκδοση 174 σελίδων. Εκδότης BLUEOWL Βιβλιοπωλείο Φωτεινής Σκαρλακίδου – Αλεξανδρούπολη].
- «Αλεξανδρούπολη 1870 – 2020 – Σαν παραμύθι», 2021 [Έγχρωμο, 232 σελίδων, με 150 γεγονότα όσα και τα χρόνια της πόλης ταξινομημένα κατά δεκαετίες (από το 1870 μέχρι 2020) με σχετικές φωτογραφίες. Πολυτελής έκδοση 232 σελίδων. Εκδότης Βιβλιοπωλείο Γιάννη Βαταμίδη – Αλεξανδρούπολη].
Ο συγγραφέας με το νέο του βιβλίο επιχείρησε ένα άλμα, και τα κατάφερε. Συνδύασε ιστορικά δεδομένα και μυθοπλασία.
Στο Οπισθόφυλλο του βιβλίου – που εκτυπώθηκε στο ξανθιώτικο Τελεία+Παύλα, διαβάζουμε την υπόθεση και πορεία του έργου:
Ο Νικόλας και η Αφέντρα, μεγαλοκτηνοτρόφοι και νοικοκυραίοι, σε μια κωμόπολη στον Βόρειο Έβρο, έχουν μυηθεί από τους πρώτους στην οργάνωση για την απελευθέρωση της Θράκης. Όταν διέρρευσαν πληροφορίες για τη δράση τους, εκδιώχνονται από τους Κομιτατζήδες και παίρνουν τον δρόμο της προσφυγιάς και της μεγάλης περιπέτειας. Κυνηγημένοι φθάνουν στο Δεδέαγατς, και από εκεί συνεχίζουν την προσφυγική τους περιπέτεια με τελικό προορισμό τα σύνορα της Ελεύθερης πατρίδας. Από εκεί παρακολουθούν όλα τα γεγονότα και τις ανακατατάξεις στον εθνικό και τον ευρύτερο βαλκανικό χώρο, μέχρι την απελευθέρωση της Θράκης από τους Βουλγάρους και την ενσωμάτωσή της στην Ελλάδα. Μαζί με τον γιο τους, τον Κωνσταντή, ζουν όλες τις εξελίξεις του μεσοπολέμου, συμμετέχουν στον Αλβανικό πόλεμο, υφίστανται την Γερμανική και Βουλγαρική κατοχή της και με την απελευθέρωση ξεκινούν νέες περιπέτειες. Νέο προσφυγικό ταξίδι τους επιφυλάσσουν τα γεγονότα, σε μια ελεύθερη πόλη της Θράκης, όπου βιώνουν τον εμφύλιο πόλεμο, την ανασυγκρότηση της περιοχής, και την επτάχρονη δικτατορία μέχρι τα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης. Δυο άντρες και τρεις γυναίκες οι πρωταγωνιστές, και μέσα από τη ζωή τους όλη η νεότερη ιστορία της Θράκης. Διώξεις, προσφυγιές, πόλεμοι, έρωτες, γάμοι, θαύματα, θάνατοι και ότι άλλο μπορεί να επιφυλάσσει η ζωή, εκτός από την επιστροφή στη χαμένη πατρίδα, σε μια προσφυγική οικογένεια, κεντημένα όλα τους με συναρπαστικό τρόπο πάνω στον καμβά της σύγχρονης ιστορικής διαδρομής της Θράκης.
Από το Ορτάκιοϊ της Βόρειας Θράκης που ανήκει στη Βουλγαρία ξεκινά η δραματική περιπέτεια του Νικόλα και της Αφέντρας. Οι πόλεμοι και οι Μεγάλες δυνάμεις τραυματίζουν ψυχές ανθρώπων, χωρίζουν οικογένειες.
Το λέμε αυτό, γιατί το Ορτάκιοϊ της Θράκης (σημερινή ονομασία Ιβαΐλοβγκραντ), είναι πόλη της Βουλγαρίας κοντά στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα, δίπλα στο νομό Έβρου. Βρίσκεται δεξιά του ποταμού Άρδα σε απόσταση 4 χιλιομέτρων και στο ανατολικότερο τμήμα της οροσειράς της Ροδόπης. Είναι το διοικητικό κέντρο του ομώνυμου Δήμου Ιβαΐλοβγκραντ. Η πόλη έχει πληθυσμό 3.756 κατοίκους.
Οι ήρωες του βιβλίου – έντονα, συχνά – βιώνουν την έλλειψη της πατρίδας και το όνειρο της επιστροφής – το Νόστο της Θράκης.
Εύστοχος ο τίτλος του μυθιστορήματος «Οίκαδε». Σε πολλά σημεία του βιβλίου αναφέρεται το οίκαδε (= στο σπίτι, στην πατρίδα). Το πιο δραματικό οίκαδε είναι του 1920, που με το σύνθημα αυτό η αντιπολίτευση κέρδισε στις εκλογές το Βενιζέλο. Πολιτική κοροϊδία – δεν είναι η πρώτη στη νεότερη ιστορία μας…
Ο Πρόεδρος της Ε.ΠΟ.Φ.Ε. Δημήτρης Κελεμίδης γράφει για το βιβλίο: «Οφείλω να ομολογήσω ότι το ιστορικό μυθιστόρημά σας με τίτλο “Οίκαδε” αποτελεί εξαιρετική και αξιόπιστη πηγή γνώσης και θεωρώ ότι είναι επιτακτική ανάγκη η διάχυση του στο αναγνωστικό κοινό. Όπως επίσης, πρέπει να κοσμεί τη βιβλιοθήκη κάθε σχολικού ιδρύματος της Θράκης μας».
Συγχαίρω τον Θεόδωρο Ορδουμποζάνη για το πολύτιμο έργο του και τη συνεχή παρουσία του στην πνευματική ζωή της ελληνικής Θράκης.
Θανάσης Μουσόπουλος
Φιλόλογος, συγγραφέας , ποιητής
