«Οι 3 Καλές Συμβουλές» και «Οι Τρεις Βλάκες»
Φιλόλογος, συγγραφέας, ποιητής
Είμαι πολύ χαρούμενος και περήφανος που στην Ξάνθη ανθίζουν και καρποφορούν νέοι και νέες σε όλους τους τομείς της δημιουργίας. Είναι, βέβαια, πολύ συχνό να αγνοούμε την ύπαρξη και δράση τους, ιδιαίτερα αν τα πρόσωπα αυτά δεν επιζητούν την ακατάσχετη δημοσιότητα και τις συναλλαγές με τα μέσα ενημέρωσης.
Αναφέρομαι, στο σημερινό κείμενό μου, στον Απόστολο Δομτζίδη που έχει ένα πλούσιο και δημιουργικό βιογραφικό. Σκοπός μου είναι η παρουσίαση γενικότερα του έργου του καθώς και δύο βιβλίων του: «Οι 3 Καλές Συμβουλές» και «Οι Τρεις Βλάκες».
Θα ξεκινήσουμε αναφέροντας μερικά εργοβιογραφικά στοιχεία.
Ο Απόστολος Δομτζίδης γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1978. Είναι εκπαιδευτικός και καραγκιοζοπαίκτης και μένει μόνιμα στην Ξάνθη. Έχει παρακολουθήσει μαθήματα κουκλοθεάτρου και συμμετείχε στη θεατρική ομάδα της ΦΕΞ. Σημαντικός σταθμός στην πορεία του στάθηκε η γνωριμία με τον Δημήτρη Αβούρη, του οποίου έχει παρακολουθήσει σεμινάρια συγγραφής και αφήγησης παραμυθιού. Γράφει και αφηγείται λαϊκά παραμύθια και είναι ιδρυτικό μέλος της ομάδας «ΠαραμυθοΘράκες». Είναι μόνιμος συνεργάτης του Κέντρου Βυζαντινών, Νεοελληνικών και Κυπριακών Σπουδών του πανεπιστημίου της Γρανάδας για το αρχείο του Ελληνικού Θεάτρου Σκιών. Επίσης, είναι ιδρυτικό μέλος της Ακαδημίας Ποίησης και Παραμυθιού.
Η πρώτη του επαφή με τον Καραγκιόζη ήταν από τις εκπομπές στην κρατική τηλεόραση των παραστάσεων του Ευγένιου Σπαθάρη. Το 2009 ξεκίνησε να ασχολείται ενεργά με το θέατρο σκιών μέσω της εκπαίδευσης. Αρωγοί στα πρώτα του βήματά του ήταν ο καραγκιοζοπαίκτης Χρήστος Συρμακέζης και η σκιοπαίκτρια Άννα Αρβανίτη και οι δύο μαθητές του καραγκιοζοπαίκτη Μιχάλη Χατζάκη.
Από το 2013 δίνει παραστάσεις Καραγκιόζη με το θίασο σκιών «Τα παραμύθια του Καραγκιόζη» και τον Απρίλιο του 2014 βραβεύθηκε με το Βραβείο Δεξιοτεχνίας Κίνησης στους 5ους ελληνικούς αγώνες θεάτρου σκιών που πραγματοποιήθηκαν στην Πάτρα. Επίσης, διακρίθηκε στον λογοτεχνικό διαγωνισμό «1 φράση + 821 λέξεις για το 1821», που διοργάνωσε το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, ενώ το διήγημά του «Η επίσκεψη» συμπεριλήφθηκε στην έκδοση «Αν δεν είμεθα τρελοί, δεν εκάναμεν την επανάστασιν».
Με καμάρι διαβάσαμε ότι «Το πρώτο βραβείο στον 3ο πανελλήνιο διαγωνισμό μονόπρακτου, με θέμα τη «Γυναίκα της Μικρασίας», που διοργάνωσε η Ιωνική Λέσχη Ανάγνωσης της Ένωσης Μαγνησίας Μ. Ασίας και το Ιωνικό Θέατρο, κατέκτησε ο Ξανθιώτης συγγραφέας και καραγκιοζοπαίχτης Απόστολος Δομτζίδης».
Θαυμάσαμε στην Ξάνθη την περιοδεύουσα έκθεση «Όλες οι τέχνες για τον Καραγκιόζη» (Λύκειον των Ελληνίδων, 2020), ακολούθησε η παρουσία στη Ζάκυνθο (Πολιτιστικό Χωριό «Σκαλιά», 2021), ενώ πρόσφατα ταξίδεψε στο Μουσείο Μετάξης του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς και παρουσίασε έργα τέχνης και χειροτεχνίας συνεργατών καλλιτεχνών, εμπνευσμένα απ’ τον καμπούρη πρωταγωνιστή του νεοελληνικού θεάτρου σκιών. Η έκθεση, αποτέλεσε συνδιοργάνωση του ΠΙΟΠ, του θιάσου σκιών «Τα παραμύθια του Καραγκιόζη» και της Ακαδημίας Ποίησης και Παραμυθιού.
Στον Πρόλογο του πρόσφατου βιβλίου μου «Ο Καραγκιόζης και η Ελληνική Ψυχή» γράφω:
«Τα τελευταία χρόνια χαίρομαι και επικροτώ το ενδιαφέρον για τον Καραγκιόζη στην Ξάνθη, με τον Απόστολο Δομτζίδη, τη Νατάσα Μιχαηλίδου, τον θίασο «Τα παραμύθια του Καραγκιόζη, τον αεικίνητο Δημήτρη Αβούρη και την Ακαδημία Ποίησης και Παραμυθιού, τη ζωγράφο Γαρυφαλιά Μπαρή, στις μέρες μας χαίρομαι το «Εμπρός» που προβάλλει και το Λύκειον των Ελληνίδων Ξάνθης που διέθεσε την κεντρική του αίθουσα στις μέρες μας για την πολύ-έκθεση «Όλες οι Τέχνες για τον Καραγκιόζη».
Το καινούριο που κάνει ο Απόστολος Δομτζίδης, σχετικά με τον Καραγκιόζη, είναι η αξιοποίηση / διασκευή παραμυθιών. Διαβάσαμε στην εφημερίδα «Μακεδονία» (15 Απριλίου 2021): «Με αφετηρία το Ζακυνθινό παραμύθι «Του φτωχού τ’ αρνί», ο αγαπημένος λαϊκός ήρωας του θεάτρου σκιών, ο Καραγκιόζης, ετοιμάζεται να υποδεχθεί τη φετινή Πασχαλιά, αυτή τη φορά μέσα από το διαδίκτυο, σε μια online streaming μετάδοση παράστασης. Ο εκπαιδευτικός, συγγραφέας και καραγκιοζοπαίχτης Απόστολος Δομτζίδης από την Ξάνθη, διασκεύασε το γνωστό παραμύθι ώστε να ταιριάζει στον μπερντέ του Καραγκιόζη και μαζί με το θίασό του «Τα παραμύθια του Καραγκιόζη» είναι έτοιμος να το παρουσιάσει σε μια προσπάθεια επικοινωνίας των παιδιών με τον αγαπημένο τους ήρωα».
Αυτό ακριβώς με επιτυχία πραγματοποιεί στα δύο βιβλία του.
Το πρώτο βιβλίο του 2016 «Οι τρεις καλές συμβουλές – Από το παραμύθι στον Καραγκιόζη» βασίζεται στο ομότιτλο παραμύθι από το έργο του Γ. Μέγα «Ελληνικά Παραμύθια», τόμος Β΄.
Στην Εισαγωγή ο Απ. Δομτζίδης εξηγεί την αφετηρία αυτής της μετατροπής. Διαβάζουμε: «Σημαντικός σταθμός για μένα στο ταξίδι μου στον κόσμο του παραμυθιού και του θεάτρου σκιών στάθηκε η γνωριμία μου με τον Δημήτρη Αβούρη. Αυτός με προέτρεψε να γράψω καινούρια έργα για το θέατρο του Καραγκιόζη, τα οποία να βασίζονται στα παραμύθια».
Στο παραμύθι , το κείμενο του οποίου περιέχεται στο βιβλίο, το βασικό μοτίβο είναι τρεις συμβουλές: 1. Για ό,τι δε σε μέλει, μη ρωτάς. 2. Ποτέ να μη παραστρατίσεις από το δρόμο που πήρες και 3. Τον αποψινό θυμό / φύλαγέ τον το πουρνό!
Αυτά τα στοιχεία μεταφέρονται στον κόσμο του μπερντέ, λειτουργούν κατά ένα τρόπο ανάλογο με τον κόσμο του παραμυθιού και το επιμύθιο είναι παρόμοιο.
Το δεύτερο βιβλίο «Οι τρεις βλάκες – Από το παραμύθι στον Καραγκιόζη», 2019, βασίζεται στο ομότιτλο αγγλικό παραμύθι από το έργο «Δώδεκα Διαλεχτά Παραμύθια», Εκλογή Κ. Βάρναλη, εκδ. Παπαδημητρίου.
Στον Πρόλογο του βιβλίου ο Δημήτρης Αβούρης σημειώνει: «Το παραμύθι που επέλεξε αυτήν τη φορά είναι από τα πιο αγαπημένα, που τέρπουν και γοητεύουν το κοινό. Οι παραλλαγές του πολλές ανά τον κόσμο».
Πώς μεταφέρεται το παραμύθι στο θέατρο σκιών – πάλι το βασικό μοτίβο. «Ο αρραβώνας του Γιάννη με τη Μαρία διαλύεται γιατί η νύφη και οι γονείς της αποδεικνύονται κουτοί. Ο κυρ-Θόδωρος, πατέρας της Μαρίας, είναι απαρηγόρητος και ο γαμπρός αμετάπειστος. Για να παντρευτεί τη Μαρία πρέπει να βρεθούν τρεις πιο κουτοί. Ο Καραγκιόζης αναλαμβάνει να βρει τους τρεις βλάκες και να σώσει τον αρραβώνα».
Ως κατακλείδα του κειμένου μου θα μου επιτρέψετε να παραθέσω την αφιέρωση του βιβλίου «Οι 3 καλές συμβουλές». Γράφει ο Απόστολος για τη σύζυγό του: «Στη Νατάσα, Θιασάρχη της ζωής και της τέχνης μου»
Απόστολε και Νατάσα σας χαίρομαι…
