Η Γ. Ρόιδου με την ομιλία της, προσέγγισε την απαρχή του αγώνα με συγκεκριμένες ιστορικές αναφορές
Πραγματοποιήθηκε την Τρίτη η εκδήλωση της Ένωσης Ιδιωτικών Υπαλλήλων και Εμποροϋπαλλήλων Νομού Ξάνθης, αφιερωμένη στα 94 χρόνια από τον απεργιακό αγώνα των καπνεργατών στον χώρο του Εργατοϋπαλληλικού Κέντρου. Ένας φόρος τιμής στους αγώνες των προγόνων της τάξης, αλλά και για να μαθαίνουν σήμερα νέοι εργαζόμενοι τις κατακτήσεις που κερδήθηκαν μέσα από τη συλλογική πάλη.
Όπως ανέφερε και στην ομιλία της η Γ. Ρόιδου, γραμματέας της ΕΙΥΕ: «Η ματωμένη Τετάρτη του 1928 εντάσσεται στην καπνεργατική απεργία του Ιούνη– Ιούλη του 1928 που απλώθηκε και σε άλλες κλάδους (οικοδόμους, αρτεργάτες, τροχιοδρομικούς, κα) προβάλλοντας ως κύριες διεκδικήσεις τόσο οικονομικά (αύξηση στα μεροκάματα σύμφωνα με τον τιμάριθμο, αλλαγές στη διοίκηση και λειτουργία του Ταμείου Ασφάλισης Καπνεργατών) όσο και πολιτικά αιτήματα (παύση της τρομοκρατίας, μη ψήφιση του τρομονόμου). Η απεργία είχε σοβαρή απήχηση όχι μόνο μέσα στην Ελλάδα αλλά και στο εργατικό κίνημα των Βαλκανικών και πολλών ευρωπαϊκών χωρών ενώ γίνεται αναφορά σε αυτή σε άρθρο του περιοδικού ‘’Κομμουνιστική Διεθνής’’ με τίτλο ‘’Κάτω από το σύνθημα του αποφασιστικού ταξικού διαχωρισμού’’. Η απεργία στην Ξάνθη ξεκινάει στις 13 Ιούνη, αλλά η προετοιμασία της γίνεται από αρχές Ιούνη όταν στο χάνι Κιουζούν και κάνουν συνέλευση 4000 καπνεργάτες. Μετά τη συνέλευση του σωματείου συλλαμβάνεται ο γραμματέας του Συνδικάτου η Άμυνα και καταδικάζεται σε 24ωρη φυλάκιση, ενώ την άλλη μέρα οι αρχές συλλαμβάνουν όλα τα σημεία της πόλης για να μη γίνουν διαδηλώσεις για την απελευθέρωσή του.Από την πρώτη στιγμή της απεργίας αυτή αντιμετωπίζεται με άγρια καταστολή που έχει αποτέλεσμα 4 νεκρούς και δεκάδες τραυματίες. Νεκροί είναι οι Σωκράτης Καραβανάς ή Καράμπελας, Ραμαδάν Ογλού Μουσιά, Σπύρος Θεοδοσίου και Ασάν Μεμέτ, ενώ οι εφημερίδες της εποχής μιλάνε για 6 νεκρούς. Σε καταγγελία του Συνδικάτου στις 16 Ιούνη αναφέρεται πως υπάρχουν 200 τραυματίες ενώ 3 γιατροί αναφέρουν πως έδεσαν πάνω από 40 με πληγές στο στήθος. Στις 28 Ιούνη γίνεται μεγάλη συνέλευση των καπνεργατών στον ΠΑΝΘΕΟΝ που χαιρετίζει τους εξόριστους και τους φυλακισμένους, του τίμιους αγωνιστές της εργατικής τάξης και τα θύματα του ιερού αγώνα ενώ αποφασίζει πως την ευθύνη για τις διαπραγματεύσεις έχει μόνο το 5μελες Γραφείο και η Καπνεργατική Ομοσπονδία Ελλάδας και όχι η εργοδοτική ΓΣΕΕ των κίτρινων συνδικαλιστών».
Ενώ, επεσήμανε σε άλλο σημείο: «Είναι γνωστό πως το δόγμα ‘’νόμος και τάξη’’ που προμοτάρουν οι αστικές κυβερνήσεις όλων των μιγμάτων διαχείρισης σηματοδοτεί την προσπάθεια των μεγαλοεργοδοτών να τρομοκρατήσουν τους εργάτες να μη διεκδικούμε τα δικαιώματά μας. Επιλογή και για τις περιόδους ανάπτυξης για να μη θιχτεί στο ελάχιστο η κερδοφορία των επιχειρηματικών ομίλων αλλά και για τις περιόδους κρίσης για να μη γιγαντωθούν οι αγώνες για να μην πληρώσουμε οι εργαζόμενοι την κρίση. Δεν είναι τυχαίο πως σε μια από τις Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου υπάρχει η πρόβλεψη για επίταξη απεργών την ίδια στιγμή που ακόμα δεν έχει υπάρξει καμιά πρόβλεψη για επίταξη του ιδιωτικού τομέα υγείας για προστατευτεί η υγεία του εργαζόμενου λαού. Συνάδελφοι, Ο φόβος της απόλυσης από την εργοδοτική τρομοκρατία δεν πρέπει σε καμιά περίπτωση να αποτελέσει φρένο στην αναγκαία όσο ποτέ οργάνωση κάθε εργαζόμενου στο ταξικό σωματείο μας . Κανένας δε θα μας δώσει αυτά που δικαιούμαστε παρά ο ίδιος ο αγώνας μας. Οι καπνεργάτες μπορεί να δέχτηκαν απίστευτη καταστολή αλλά ο καπνεργατικός κλάδος είχε κατακτήσει σημαντικά καλύτερους μισθούς και μειωμένη εργάσιμη ημέρα σε σχέση με το τι ίσχυε γενικά για την εργατική τάξη της μεσοπολεμικής Ελλάδας, ενώ το 1925 καταχτήσανε το Ταμείο Ασφάλισης Καπνεργατών (ΤΑΚ) για αντιμετωπιστούν οι συνέπειες της χρόνιας περιοδικής ανεργίας».
Μετά το πέρας της εκδήλωσης ακολούθησε μουσικό αφιέρωμα με ρεμπέτικα τραγούδια της εποχής από το συγκρότημα «Οι άτακτοι».
