Πολύς κόσμος ανηφόρισε τον ομώνυμο λόφο στο παρεκκλήσι του και γεύτηκε το νόστιμο κουρμπάνι – Παρόντες ο δήμαρχος Αβδήρων Γ. Τσιτιρίδης και ο αντιδήμαρχος Α. Γεωργακάκης
Έστησε χορό ο Χορευτικός σύλλογος Αβδηριτών στην αυλή της εκκλησίας – Τι λέει η παράδοση και το ιστορικό υλικό: Όταν ο Αη Θανάσης έσωσε τα Άβδηρα
Μετά από δύο χρόνια αναγκαστικής αποχής λόγω της πανδημίας, οι κάτοικοι των Αβδήρων και της Βελόνης γιόρτασαν και πάλι τον αγαπημένο τους Άγιο Αθανάσιο, όπως κάθε χρόνο αδιάλειπτα από το 1874 οπότε και κτίστηκε η μικρή εκκλησία στον ομώνυμο λόφο που αγκαλιάζει αλλά και προστατεύει, όπως πιστεύουν οι κάτοικοι, τα Άβδηρα και την Βελόνη. Έτσι χριστιανοί και μουσουλμάνοι πιστεύουν και τιμούν τον Άγιο Αθανάσιο και στην χάρη Του κάνουν κουρμπάνι (θυσία) κάθε χρόνο στις 2 Μαΐου. Φέτος όπως μας είπαν οι μάγειροι που κρατούν την ιδιαίτερη συνταγή για το χυλωμένο πιλάφι με συκωτάκια και μερίδες αρνιού, μια συνταγή που μεταφέρεται από γενιά σε γενιά, το κουρμπάνι του Αγίου είχε 10 αρνιά δωρεές και τάματα των κατοίκων «Υπέρ Υγείας».
Όπως παλιά έτσι και τώρα
Σαν μια εκδρομή , μια ανοιξιάτικη μέρα από το πρωί οι κάτοικοι ανηφόρισαν το λόφο όπως παλιά με τα πόδια αλλά και άλλοι με αμάξι μιας και υπάρχει ένας στενός δρόμος που μετά από κάποιο σημείο γίνεται χωματόδρομος. Μαζί τους και ο δήμαρχος Αβδήρων κ. Γιώργος Τσιτιρίδης με τον αντιδήμαρχο κ. Γεωργακάκη που παρακολούθησαν την Θεία λειτουργία. Ο κ. Τσιτιρίδης μιλώντας στο «Ε» απηύθυνε τις ευχές του προς τους συνδημότες του και την χαρά του που είναι μαζί τους μετά από δύο χρόνια μια μέρα γιορτής και τιμής του Αγίου Αθανασίου που τόσο αγαπούν. Ερωτηθείς σχετικά για την πιθανότητα βελτίωσης του δρόμου από τον δήμο ώστε να είναι πιο προσβάσιμο το παρεκκλήσι από αυτοκίνητα είπε πως στην περιοχή έχει βρεθεί ταφικό μνημείο και ως εκ τούτου η Αρχαιολογική υπηρεσία θέτει περιορισμούς. Να σημειώσουμε ότι το παρεκκλήσι είναι μικρό και ταπεινό, με λιγοστές εικόνες και δεσπόζουσα αυτή του Αγίου Αθανασίου, αλλά λάμπει από την πάστρα του ασβέστη των γυναικών που έχουν τάμα να ξαγρυπνούν αποβραδίς στη χάρη Του. Πλάι στην μικρή εκκλησία είναι το κιόσκι με τα πέτρινα τραπέζια που κάθονται όπως παλιά έτσι και τώρα οι κάτοικοι σαν μια οικογένεια για να φάνε το κουρμπάνι και να γιορτάσουν.
Έστησε χορό ο Χορευτικός σύλλογος Αβδηριτών στην αυλή της εκκλησίας του Αη Θανάση
Αυτό έκαναν και τα μέλη του Χορευτικού και Πολιτιστικού Συλλόγου Αβδηριτών οι οποίοι και έστησαν γλέντι και χορό στην αυλή της εκκλησίας, συνοδεία παραδοσιακών οργάνων.
Τι λέει η παράδοση και το ιστορικό υλικό: Όταν ο Αη Θανάσης έσωσε τα Άβδηρα
Η παράδοση που μεταδίδεται από γενιά σε γενιά στα Άβδηρα λέει ότι ο Άγιος έσωσε το χωριό: «Έρχονταν οι Τούρκοι , μια τσέτα να κάνουν σφαγή στ’ Άβδηρα. Λίγο πριν μπουν λένε ότι πέρασε ένα άσπρο άλογο μπροστά τους και άνοιξε ένα ρέμα μεγάλο. Κι άρχισαν τα άλογα να χλιμιντρούν και να μην μπορούν να περάσουν το ρέμα. Κι εκεί ορκίστηκαν ότι δεν θα ματώσουν μύτη και άνοιξε ο δρόμος και μπήκαν στο χωριό . Δεν πείραξαν κανένα μόνο χτύπησαν δυο καμτσικιές τον Μουχτάρη (πρόεδρο). Οι μουσουλμάνοι τον πιστεύουν όλοι…», μας διηγήθηκε πριν από 6 χρόνια ο Σπύρος Σταγώνης που από 1949 όπως λέει κάθε χρόνο είναι στο κουρμπάνι του Αγίου Αθανασίου. Τώρα δεν βρίσκεται στην ζωή. Υπάρχει όμως και ιστορική καταγραφή των γεγονότων που μας διέθεσε ο πρόωρα εκλιπών γιατρός Νίκος Βουρβουκέλης, που καταγόταν από την Βελόνη, είχε ασχοληθεί με την καταγραφή της ιστορίας των Αβδήρων και είχε συλλέξει υλικό απ’ όλες τις ιστορικές περιόδους . Σύμφωνα μ’ αυτό: « Ο Άγιος Αθανάσιος ήταν η δεύτερη ενορία των Αβδήρων που εκκλησιάζονται αυτοί που κατοικούσαν στο Τσακάλ μαχαλά. Το τσακάλ μαχαλά δεν ήταν Άβδηρα, είχε πρόσφυγες που εγκαταστάθηκαν στα Άβδηρα. Η Αγία Παρασκευή ήταν η παλιά ενορία των Αβδήρων. Οι Αβδηρίτες οι ντόπιοι, τους Τσακάλ μαχαλιώτες δεν τους ήθελαν στην ενορία οπότε έκτισαν τον Αϊ Θανάση. Στην πάροδο του χρόνου ενσωματώθηκαν οι ενορίες και το χωριό και έγινε παρεκκλήσι ο Αϊ Θανάσης Τα Άβδηρα δεν είχαν τούρκους. Όμως κάποτε ξεκίνησε μια μικροεπανάσταση στα Άβδηρα και όλοι είχαν κλειστεί στο σπίτι του Καρκατζάνη. Οι τούρκοι είχαν ορμητήριο τον Άγιο Αθανάσιο. Παρόλο που ήταν λίγοι οι Αβδηρίτες τους απώθησαν και προφανώς σ’ αυτό αναφέρεται ο θρύλος ότι ο Αϊ Θανάσης έσωσε το χωριό. Πολλοί μουσουλμάνοι είδαν τον Αϊ Θανάση σαν όραμα στις δύσκολες στιγμές της ζωής τους και από τότε άρχισαν να πιστεύουν ότι είναι φύλακας της Βελόνης».
Η σπηλιά και ο θρύλος της μαρμαρωμένης κατσίκας
Ο λόφος του Αγίου Αθανασίου με την εξαίσια θέα είναι συνδεδεμένος και με έναν ακόμη θρύλο. Πρόκειται για τη σπηλιά της κατσίκας. Η παράδοση λέει ότι ήταν μια σπηλιά που την ήξεραν όλοι στα Άβδηρα. Τα μικρά παιδιά έπαιζαν εκεί. Είχε λένε μια πέτρα που έμοιαζε με κατσίκα. Κάποιοι λένε ότι είχε νερό. Κάποιοι λένε ότι υπήρχε δίπλα και μια πέτρα σε σχήμα πινακωτής (ξύλινο σκεύος με θήκες που έβαζαν το πλαστό ψωμί). Η σπηλιά αυτή τώρα δεν υπάρχει γιατί το 1967 με απόφαση του τότε κοινοτάρχη αφαίρεσαν το πέτρωμα με το οποίο κατασκευάστηκε ο δρόμος προς τη θάλασσα. Έμεινε όμως ζωντανός ο θρύλος της κατσίκας που λέει: «Ήταν λέει μια νύφη που πήγαιναν να την παντρέψουν στον Αϊ Θανάση. Κι αυτή γύρισε και είπε στην μάνα της «Μια πινακωτή δεν μ’ έδωσες για προίκα…». Και γυρνάει η μάνα της που της είχε δώσει πολύ προίκα και την μαλώνει: «Είσαι κατσίκα ….αχάριστη». Και έτσι έμεινε πετρωμένη μέσα στη σπηλιά η κατσίκα και πλάι μια πινακωτή… Όταν παίζανε παιδιά μπαίνανε στη σπηλιά και πάντα αφήνανε ένα κουρελάκι… Ήταν προίκα για τη νύφη…».
Μαριάννα Ξανθοπούλου
