Από τον Χορευτικό & Πολιτιστικό Σύλλογο Αβδηριτών. Μικρά παιδιά έψαλαν τα κάλαντα των Βαΐων στις γειτονιές
Την «Βάγια» την πάνινη κούκλα που κρατούσαν τα παιδιά την φιλοτέχνησε η κα Ξακουστή Ιμαμίδου
Μια χαρούμενη έκπληξη περίμενε του κατοίκους των Αβδήρων την Κυριακή το πρωί της Κυριακής των Βαΐων. Μικρά παιδιά ξεχύθηκαν στον κεντρικό δρόμο συνοδευόμενα από γονείς και την πρόεδρο του Χορευτικού Πολιτιστικού Συλλόγου Αβδηριτών κα Χρύσα Ραξιώνη, κρατώντας κλαδιά βάγιας (είδος δάφνης που ευδοκιμεί στον οικισμό) και μικρά καλαθάκια ψάλλοντας τα κάλαντα των Βαΐων. Οι ηλικιωμένοι κάτοικοι του χωριού τα γνωρίζουν καθώς όταν ήταν παιδιά το έθιμο της «Βάγιας» τηρούνταν κάθε Κυριακή των Βαΐων. Να σημειώσουμε ότι στα Άβδηρα δεν έψαλλαν κάλαντα το Σάββατο του Λαζάρου όπως σε άλλες περιοχές της Θράκης αλλά την ημέρα της Κυριακής των Βαΐων. Το έθιμο της «Βάγιας» έχει τις ρίζες του και στην υποδοχή του Χριστού στην Ιερουσαλήμ από το πλήθος «μετά Βαϊων και κλάδων» όπως αναφέρει το Ιερό Ευαγγέλιο και πέρασε στην λαϊκή παράδοση, ως μια γιορτινή μέρα πριν το Μεγάλο Πάθος.
Τα κάλαντα και η «Βάγια»
Το έθιμο της «Βάγιας» αναβιώνει για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια από τον σύλλογο του Χορευτικού Πολιτιστικού Συλλόγου Αβδηριτών, στοχεύοντας να ενώσει τον «μίτο» της παράδοσης με την νέα γενιά και να διατηρήσει αυτή την άυλη πολιτιστική κληρονομιά με βιωματικό τρόπο.
Το έθιμο απαιτεί μια προετοιμασία, η οποία και υλοποιήθηκε λίγες μέρες πριν στο Λαογραφικό Μουσείο Αβδήρων. Τα παιδιά με την βοήθεια της κας Ραξιώνη αλλά και άλλων μελών του συλλόγου, ζωγράφισαν αβγά, έφτιαξαν μπουκετάκια με αβγά και βάγιες για να τα κρατούν στα χέρια και να λένε τα κάλαντα. Όμως έπρεπε να φτιάξουν και μια «Βάγια» όπως παλιά. Μια πάνινη κούκλα που την ονόμαζαν «Βάγια» και την κρατούσαν όταν έλεγαν τα κάλαντα στις γειτονιές. Γι αυτό επιστρατεύτηκαν τα έμπειρα χέρια της κυρίας Ξακουστής Ιμαμίδου, η οποία σαν παιδί είχε φτιάξει πολλές φορές την κούκλα «Βάγια». Ένα ξύλο σε σχήματα σταυρού που ντύνεται με επιδεξιότητα με ότι διαθέσιμο ύφασμα . Παίρνει σχήμα γυναίκας, ζωγραφίζεται στο χέρι το πρόσωπο και …έτοιμη η Βάγια για τα κάλαντα!
«Να ΄σαι καλά κυρία Ξακουστή και του χρόνου να μας φτιάξεις τη Βάγια», την ευχαρίστησε η κα Ραξιώνη και τα παιδιά που πήραν τα καλαθάκια τους και είπαν τα κάλαντα.
Τα κάλαντα των Βαΐων
Βάγια Βάγια το Βαγιό
Πότε θα’ ρθει η Πασχαλιά
Με τα κόκκινα τ΄ αβγά
Χελιδόνα πέταξε
Πέταξε και ελάλησε
Στα λημέρια, στα βουνά
Πό’ χει ήλιο και χαρά
Και καλή νοικοκυρά
Δοσ’ μας από ένα αβγό
Για να φύγουμε απ’ εδώ»
Όπως λένε τα κάλαντα οι νοικοκυρές έβαζαν στο καλαθάκι άσπρα αβγά που βάφονταν την Μ. Πέμπτη και καραμέλες και γλυκά.
Και του Χρόνου!
Μαριάννα Ξανθοπούλου
