Κάποτε, τα πολιτισμικά όρια μεταξύ Ανατολής – Δύσης ήταν διακριτά και διαπότιζαν την καθημερινότητα των ανθρώπων, ακριβώς επειδή ξεκινούσαν από τη θεολογία και τη φιλοσοφία που είχε καλλιεργηθεί στους αντίστοιχους γεωγραφικούς χώρους. Όμως, ο τρόπος ζωής πλέον, στον πλανήτη είναι δυτικός, η φιλοσοφία των θρησκειών ελάχιστα επηρεάζει την ιδιοσυγκρασία των λαών και η υγιής θρησκευτικότητα εκδηλώνεται μόνο φολκλορικά. Γι’ αυτό και προβληματίζουν τα στοιχεία του διάχυτου αντιδυτικισμού στην Ελλάδα. Σε έρευνα που έγινε για το «Politico», περισσότερο από το ένα τρίτο των ερωτηθέντων στην Ελλάδα (34%) απάντησαν ότι «μπορούσαν να κατανοήσουν τις ενέργειες του Πούτιν», σε σύγκριση με την Ιταλία (19%), τη Γαλλία (13%), τη Γερμανία (11%), την Ισπανία (10%) και την Ολλανδία (με μόλις 9%).
Οπωσδήποτε ο κόσμος της Δύσης δεν είναι άγιος, ούτε αλάθητος, ούτε αναμάρτητος. Είναι όμως ο μόνος κόσμος που ξέρει «να βουλεύεται και να διαλέγεται». Είναι ο μόνος κόσμος που μέχρι να αποδεχτεί τους πάντες, ξέρει να συγχωρεί και να ανέχεται, επειδή αυτή είναι η μεγάλη κληρονομιά που του έδωσε το Ευαγγέλιο, όταν επί 1500 χρόνια ένωνε αρμονικά διαφορετικούς λαούς. Μόνο όταν η γεωγραφική Ανατολή πλημμύρισε από το Ισλάμ, μόνο τότε μετέφερε το ex Oriente lux στην Εσπερία και δημιούργησε εκεί την Αναγέννηση.
Οι Έλληνες Ορθόδοξοι Χριστιανοί που χτίσαμε τη Μαριούπολη και την αφιερώσαμε στην Παναγία, πρέπει να το γνωρίζουμε αυτό, πολύ καλά και να μη το λησμονούμε. Αλλά και να πονάμε, που αυτός ο δικός μας κόσμος, δέχεται επίθεση από έναν αιμοσταγή ηγέτη.
Τελικά, δεν πρόκειται για πόλεμο Ορθοδόξων ενάντια σε Ορθοδόξους. Πρόκειται για τον πόλεμο του Πούτιν και τίποτε άλλο. Με τον Ρωσικό κόσμο, μας συνδέουν πολλά, με τον κόσμο του Πούτιν, τίποτα.
Ο τύραννος που χρησιμοποιεί την ορθόδοξη ταυτότητα ως μέρος ενός ιδεολογήματος ολοκληρωτικής εμπνεύσεως, ταυτόσημου με τα χιτλερικά παραληρήματα δεν μπορεί να εμπνέεται από την «Επί του Όρους Ομιλία». Αυτός που ποτίζει το χώμα της Ευρώπης με αίμα, δεν μπορεί να έχει σχέση με τον Εσταυρωμένο Χριστό. Όσο αυτό δεν ομολογείται φωναχτά, ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας μας που αναζητεί παρηγοριά στην Εκκλησία, θα ζει μέσα στο φάσμα του αντιδυτικισμού, του αντισημιτισμού, της προφητολογίας και κάθε άλλης φοβίας. Δεν θα ελευθερωθεί ποτέ.
Ενώ η Εκκλησία του Χριστού δεν υπάρχει για να διαχειρίζεται την ανασφάλεια, αλλά για να προσφέρει ασφάλεια, επειδή ακριβώς επαγγέλλεται την «άνωθεν» ειρήνη. Όπως είδαμε να κάνουν οι ήρωες κληρικοί του Κιέβου, που εκπαιδεύουν τους πιστούς να αναγνωρίζουν το Απόλυτο Κακό και να στέκονται απέναντί του.
Ας μην κρύβουμε τα λόγια μας. Για ένα σημαντικό ποσοστό τόσο της ελληνικής κοινωνίας, όσο και της ελλαδικής Εκκλησίας, η Δύση είναι αντιπαθής. Εκλαμβάνεται ως μια κατάσταση παρακμής που χαρακτηρίζεται από την αδικία και την ανηθικότητα. Όμως αυτά είναι μέσα μας, επωάζονται στο μυαλό μας, καλλιεργούνται στην καρδιά μας και γι’ αυτό επικρατούν γύρω μας. Κι ας μην ψάχνει ο Αγιώτατος Πάπας της τρίτης Ρώμης να τα βρει έξω από «την Αυλή του». Ας μην τα κραδαίνει σαν επαγγελία που με όπλα θα επιβάλλει στην Ουκρανία και με «εισπηδήσεις» στην υφήλιο.
Οπότε, το έγκλημα που συντελείται στην Ουκρανία μόνο με ενορχηστρωμένη κοινωνική αντίθεση μπορεί να σταματήσει. Στην οποία, η σύνολη Ορθοδοξία οφείλει να μιλήσει με ισχυρή και αποφασιστική φωνή και όχι με την τακτική των «ίσων αποστάσεων». Αρκεί να απεγκλωβιστούμε από θρύλους -πάλι με χρόνια, με καιρούς, πάλι δικά μας θα ‘ναι- και μύθους περί «το ξανθό γένος».
Δεν είναι ώρα να εξετάσουμε τις αποχρώσεις του αντιδυτικισμού. Όλος ο πλανήτης είναι «Θεού γεώργιον», είναι τα «μαθητεύοντα έθνη» και «η Αγία Ρωσία δεν είναι πια Αγία», κατά πως έλεγαν οι Ρώσοι θεολόγοι που σπουδάσαμε. Αλλά η «μισητή Δύση» των ανθενωτικών, μας προσφέρεται για να ευαγγελιζόμαστε «λαούς, φυλές και γλώσσες», για να διαδηλώνουμε κατά των εμβολίων και να προσφεύγουμε στο Συμβούλιο της Επικρατείας, όταν ένα αιολικό πάρκο απέναντι από το μοναστήρι, ενοχλεί την Παννυχίδα μας. Και η Ανατολή; Είναι ένας κόσμος μέσα μας που διδάσκει με τα πάθη και τα λάθη της, όπως και η Δύση.
Μητροπολίτης Αλεξανδρουπόλεως Άνθιμος
