Νίκος Τσούργιαννης
Συνέχεια από το προηγούμενο
Θα αρχίσω από το χωριό Ίμερα, που βρίσκεται πάνω από τη Γαλάνη και φυσικά την Γαλάνη και θα προχωρήσω προς τα δυτικά. Όταν πρώτη φορά επισκέφθηκα μικρός με τον πατέρα μου τα Ίμερα, ακόμα υπήρχε κόσμος στο χωριό, μου έκαναν εντύπωση τα καλοκτισμένα τριώροφα αρχοντικά του και η ομορφιά εκείνου του χωριού. Παρόμοιο δέος ένοιωσα όταν για πρώτη φορά επισκέφθηκα το Άγιο Όρος, από τα κτίσματα του και την ομορφιά του.
Πριν από τα Ίμερα, στη διασταύρωση του ορεινού δρόμου προς το Κρωμνικό και τη Σταυρούπολη, στην άκρη του γκρεμού που βλέπεις τον Νέστο, το ΠΑΚΕΘΡΑ έχει φτιάξει ένα μπαλκόνι σε σχήμα ημικύκλιο και επάνω στο προστατευτικό τοιχάκι έχει τοποθετήσει μια ημικυκλική πινακίδα που επάνω της γράφει αρχίζοντας δυτικά από το Άγιο Όρος, προς ανατολάς στο βάθος όλο το Δέλτα του Νέστου, την Θάσο και την Θασοπούλα, ανατολικότερα το Θρακικό πέλαγος μέχρι την Λήμνο, πάνω από τους λόφους της Μάνδρας και των Αβδήρων και ανατολικότερα την Μαρώνεια και την Σαμοθράκη. Μια κάμερα που ο μηχανισμός της βρίσκεται στα Κομνηνά, παρακολουθεί τους μαιάνδρους του Νέστου, μέχρι το βάθος του ορίζοντα δυτικά.
Τα στενά του Νέστου από τη βόρεια πλευρά διατρέχει σιδηροδρομική γραμμή και πλάι της ένα μονοπάτι που διατρέχει τις γαλαρίες μέχρι την Σταυρούπολη. Παλικαράκια παρά τον τρόμο που νοιώθαμε όταν συνέβαινε να μας συναντήσει καμιά αμαξοστοιχία και τρέχαμε να προστατευτούμε στις εγκοπές των στοών, πολλές φορές επιχειρήσαμε και καταφέραμε αυτό το ταξίδι με τα ποδήλατα μας μέχρι τα Κομνηνά. Από τη διασταύρωση του δρόμου Σταυρούπολης – Ίμερα δίπλα στη θέση που υπάρχει του εξώστη του ΠΑΚΕΘΡΑ, που συνηθίζεται από τους διερχομένους να την λένε ΘΕΑ, από όπου πραγματικά θεάται όλο το Βόρειο Αιγαίο και ο ποταμός Νέστος, όπως περιέγραψα παραπάνω. Μέχρι τη Σταυρούπολη που είναι περίπου τριάντα χιλιόμετρα απολαμβάνεις όλη την ομορφιά των στενών απλωμένη μπροστά σου.
Το πρώτο χωριό που συναντάς είναι το Κρωμνικό. Ένα εγκαταλελειμμένο χωριό, εδώ και δεκαετίες και αν είσαι τυχερός θα συναντήσεις το κοπάδι από τα άγρια άλογα που βόσκουν στις πλαγιές των βουνών. Δυτικότερα τα Λιβερά, επίσης ένα άδειο χωριό που θυμίζει κι αυτό το παρελθόν. Πιο δυτικά ακόμα, ακολουθώντας το δρόμο Τοξότες Γαλάνη διασταύρωση Ιμέρων – Σταυρούπολης, φτάνουμε στα Κομνηνά, χωριό που κατοικείται, με ξενοδοχεία και ξενώνες και που είναι ακόμα ένα ζωντανό χωριό. Δυτικότερα και ακολουθώντας το δρόμο για Ξάνθη φθάνουμε στο Λυκοδρόμιο, από κει στην Καλλιθέα, τον Μαργαρίτη, την Χαϊντού όπου υπάρχουν εγκαταστάσεις του Δασαρχείου και καταλήγουν στον Λειβαδίτη όπου υπάρχει ο γνωστός καταρράκτης και εν συνεχεία στο Δασικό Χωριό το οποίο είναι σχεδόν πάντα κλεισμένο από επισκέπτες όλο το χρόνο.
Ξαναπάμε στη Σταυρούπολη, μια κωμόπολη με ιστορία και παράδοση, θα ήταν κρίμα αν περνώντας τη γέφυρα του Νέστου δεν πηγαίναμε στο χωριό Κεχρόκαμπος, που βρίσκεται στο Νομό Καβάλας αλλά η μοίρα του είναι στενά συνδεδεμένη με τα άλλα χωριά της κοιλάδας. Κατοικείται ακόμα και όσο μπορεί προσπαθεί και ανθίσταται.
Συνεχίζοντας το δρόμο προς δυσμάς συναντάμε τον Δαφνώνα. Έχει μειωθεί σημαντικά ο πληθυσμός του αλλά υπάρχει και λειτουργεί σαν χωριό. Συνεχίζοντας τον ίδιο δρόμο πριν το Νεοχώρι, δεξιά ακολουθούμε τον ανηφορικό δρόμο και φθάνουμε στο Καρυόφυτο. Το χωριό έχει ακόμα κόσμο, πριν τα μνημόνια ήταν σε καλύτερη θέση, αλλά κρατάει ακόμα. Συνεχίζοντας συναντάμε το χωριό Κάτω Καρυόφυτο, δεν κατάλαβα έχει ή δεν έχει κατοίκους και προχωρώντας φθάνουμε στο εγκαταλελειμμένο χωριό Καστανίτης. Δεξιά κάτω το χωριό Καλό Νερό, έχει εγκαταλειφθεί και αυτό πριν τον Καστανίτη.
Όταν κατεβούμε στη διασταύρωση Δράμας – Καρυοφύτου και συνεχίσουμε δυτικά συναντάμε το Νεοχώρι. Είναι το νεότερο χωριό που κτίστηκε στην περιοχή, οφείλει την ύπαρξη του στη δημιουργία της σιδηροδρομικής γραμμής, σίγουρα μετά το 1895 όπου αναδείχθηκε αξιόλογο εμπορικό κέντρο με σταθμό, αποθήκες, αξιόλογα εμπορικά καταστήματα, αλευρόμυλο, εστιατόρια, Κοινότητα, μεγάλο Δημοτικό Σχολείο και Σταθμό Αστυνομίας. Άρχισε να φθίνει μετά την πυρκαγιά που δέχθηκε από τους αντάρτες.
Αμέσως μετά το τελευταίο σπίτι του Νεοχωρίου, προς βορρά, στα τρεισήμισι χιλιόμετρα συναντάμε το χωριό Ιωνικό. Έχει τρεις συνοικισμούς, τον Άνω, Κάτω και Πέρα. Ο Πέρα έχει αδειάσει. Ο Άνω έχει καμιά δεκαριά ανθρώπους, ο Κάτω τους διπλάσιους και γενικά το χωριό πνέει τα λοίσθια.
Στα έντεκα χιλιόμετρα από το Ιωνικό και αφού περάσουμε από το Κάστρο της Καλύβας, περνώντας ο δρόμος μέσα από μια οργιώδη βλάστηση, φθάνει στο χωριό Καλύβα όπου είναι εγκαταλελειμμένο και κατοικείται το καλοκαίρι από παραθεριστές και επισκέπτες που επισκεύασαν κάποια καταλύματα.
Συνεχίζοντας από το Νεοχώρι δυτικά συναντάμε το Σταυροχώρι και το χωριό Σιδηρόπετρα. Η Σιδηρόπετρα ήταν Άνω και Κάτω. Στο Σταυροχώρι υπάρχουν μερικοί άνθρωποι αλλά όχι πολλά πράγματα.
Μετά το Σταυροχώρι ακολουθώντας το δρόμο για Δράμα, αριστερά συναντάμε τη διασταύρωση Πασχαλιάς. Ακολουθούμε το δρόμο, περνάμε τη γέφυρα του Νέστου και φθάνουμε στο χωριό Πασχαλιά. Ένα μεγάλο χωριό στο παρελθόν που τώρα έχει ελάχιστους κατοίκους μεγάλης ηλικίας. Το ίδιο και η Δριμιά, ένα χωριό μετά την Πασχαλιά που γίνονται οι κατασκηνώσεις της Ιεράς Μητρόπολης Ξάνθης και κατά το καλοκαίρι υπάρχει κίνηση. Μετά την Πασχαλιά συναντάμε το χωριό Χαλέπι. Παλαιότερα είχε αρκετούς κατοίκους, σήμερα έχει ελάχιστους.
Τα χωριά Καστανωτό, Αερικό, Μυρτούσα και Λυκοβούνι, έχουν εγκαταλειφθεί.
Όλα τα χωριά που αναφέραμε είτε είναι εγκαταλελειμμένα, είτε όχι, είναι πανέμορφα, αξιοθέατα και αν λάβεις υπόψιν ότι από δω κατάγονται χιλιάδες άνθρωποι που έχουν γεμίσει την Γερμανία, την Ευρώπη, την Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη και πολλές άλλες πόλεις της Ελλάδας, αντιλαμβάνεσαι πόσες ψυχές έχουν ανάγκη να επισκεφθούν και να κοινωνήσουν ξανά σ’ αυτά τα μέρη. Το να κοινωνήσουν το δανείστηκα από ένα παλικάρι τρίτης γενιάς στον Καστανίτη. Επισκέφθηκε την εκκλησία την εποχή εκείνη, κάποιος Χριστιανός όμως για να την προστατέψει, είχε κόψει μερικά κάρα τσαλιά και τα τοποθέτησε στα παράθυρα και στην είσοδο της εκκλησίας προκειμένου να την προφυλάξει από κανένα κακόβουλο επισκέπτη, έσπειρε μια χούφτα από μεταλλικά κέρματα στο προαύλιο της εκκλησίας γιατί δεν βρήκε ένα κερί να ανάψει, εν συνεχεία πήγε και πλύθηκε στη βρύση του χωριού, έκανε το σταυρό του και τον άκουσα να λέει, «Θεέ μου σήμερα κοινώνησα πραγματικά».
Εκτός από τα χωριά και το περιβάλλον που είναι πανέμορφο, όλες οι εκκλησίες και τα σχολεία διατηρούνται όρθια. Σε όσα χωριά συνάντησα επισκέπτες το παράπονο τους ήταν, ότι η εκκλησία ήταν κλειστή και δεν υπήρχε τρόπος να ανάψουν ένα κερί. Κάτι πρέπει να γίνει. Αυτές οι εκκλησίες πρέπει να ξαναχτυπήσουν τις καμπάνες τους. Τους χιλιάδες τάφους της περιοχής πρέπει ένα καντηλάκι να τους παρηγορεί. Το τι πρέπει να γίνει θα το πούμε παρακάτω.
Φυσικά υπάρχουν και τα χωριά που κατοικούνται. Η μοίρα τους είναι προδιαγεγραμμένη και αν οι υπερήλικες κάτοικοι που τα κατοικούν αποδημήσουν, πολύ γρήγορα θα μείνουν και αυτά ακατοίκητα. Είναι κρίμα να θυμίζουν τους παππούδες μας και τους γονείς μας σ’ αυτά τα χωριά μόνο τα νεκροταφεία
Άλλα αξιοθέατα είναι τα μνημεία της φύσης που υπάρχουν στην περιοχή. Αξίζει τον κόπο να επισκεφθεί κανείς τα Θρακικά Μετέωρα, Αμπάρ Καγιά όπως λέγεται ακόμα, κοντά στον Λειβαδίτη, τον Μαύρο Καγιά στο ανατολικό μέρος του Κάστρου της Καλύβας, τον Καγιά στην άκρη του Νέστου. Καγιάς στα τουρκικά θα πει υπερμεγέθης βράχος. Τα σπήλαια στην περιοχή των Λιβερών, φυσικά τον Νέστο σε όλη του τη διαδρομή μέχρι τους Τοξότες, τον καταρράκτη του Λειβαδίτη και τα εκατοντάδες μονοπάτια που από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα υπάρχουν και θαρρείς τα συντηρούν πέρα από τους ορειβάτες, οι βοσκοί, οι κυνηγοί και όλα τα θηράματα της περιοχής που από τις πατημασιές τους κυρίως μετά από κάποια βροχή, αντιλαμβάνεσαι ότι εξακολουθούν ακόμα. Ιχνηλατώντας τα μονοπάτια ανακαλύπτεις πατήματα, ζαρκαδιών, λύκων, αγριόχοιρων και άλλων οδοιπόρων της ορεινής ζωής.
Ιστορικά μνημεία υπάρχουν παντού αρκετά που περιμένουν τη σκαπάνη του αρχαιολόγου για να ανακαλυφθούν. Τα γνωστά είναι το Κάστρο της Καλύβας στο νοτιότερο μέρος του υψώματος ένα συμπληρωματικό του Κάστρου αρχαίο κατασκεύασμα. Απέναντι από τον Νέστο το φρούριο της Μυρτούσας ή Εαρινού. Επίσης αρχαία και ρωμαϊκά ευρήματα υπάρχουν στην παλαιά Σιδηρόπετρα, στη θέση Καρά Σουλούκια και Πουρνάρι. Μετά το Νεοχώρι προς Παρανέστι, δίπλα στη σιδηροδρομική γραμμή και τον Νέστο, βρίσκεται το ύψωμα Μουργκάνα στην κορυφή του οποίου βρίσκονται αρχαιολογικά ευρήματα αξιόλογα όπως ανακάλυψε η Αρχαιολογική Υπηρεσία.
Ανατολικά του Νεοχωρίου πάνω από τη σιδηροδρομική γραμμή στον λόφο «Καλέ», ανακαλύφθηκαν ευρήματα αρχαιολογικά της εποχής του σιδήρου το 6.000 π. Χ. πριν από τα Κομνηνά στο βόρειο σημείο του δρόμου πριν από την είσοδο στο χωριό, ανακαλύφθηκε και υπάρχει ο μεγαλύτερος θολωτός τάφος της Ρωμαϊκής περιόδου στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη.
Μετά τα Κομνηνά ακολουθώντας τη σιδηροδρομική γραμμή, υπάρχουν αρχαιολογικά ευρήματα της Ρωμαϊκής και προ Χριστιανικής εποχής. Φυσικά η Αρχαιολογική Υπηρεσία γνωρίζει περισσότερα και καλύτερα από εμάς για τα μνημεία που αναφέρω ή και για άλλα που εγώ αγνοώ.
Η περιοχή διαθέτει αρκετές κλίνες στα Κομνηνά όπου υπάρχει οργανωμένο ξενοδοχείο, το ΝΕΜΕΣΙΣ, ξενώνας τον οποίο διαχειρίζεται σύλλογος των Κομνηνών, ενοικιαζόμενα δωμάτια και ξενώνες στη Σταυρούπολη, το δασικό χωριό μετά τον Λειβαδίτη, ξενώνας εκατό κλινών της εκκλησίας του Αγίου Ραφαήλ στο Σταυροχώρι και στη Δριμιά στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου υπάρχουν ξενώνες εκατό περίπου κλινών.
Στην περιοχή υπάρχουν τριάντα περίπου χωριά. Είκοσι που θεωρούνται κατοικημένα εφόσον έχουν ακόμα και ελάχιστους κατοίκους και καμιά δεκαριά ακατοίκητα γιατί δεν διαθέτουν μόνιμους κατοίκους. Όλες σχεδόν οι εκκλησίες υπάρχουν και διατηρούνται. Είναι παραπάνω από τριάντα σε όλη την περιοχή, γιατί πολλά χωριά που διατηρούν δυο τρεις οικισμούς (μαχαλάδες) συμβαίνει να έχει κάθε μαχαλάς και δικιά του εκκλησία. Το ίδιο συμβαίνει και με τα Δημοτικά Σχολεία καθώς και με τα κτίρια των Κοινοτήτων που παλαιότερα φιλοξενούσαν τις Κοινότητες των χωριών της περιοχής. Φυσικά υπάρχουν τα κτίρια των σταθμών του ΟΣΕ και τα κτίρια των Σταθμών της Χωροφυλακής. Αν κάποιος θελήσει να σχεδιάσει την ανάπτυξη αυτής της περιοχής, μπορεί να χρησιμοποιήσει αυτό το δυναμικό σαν βάση για την οργάνωση εκ των ενόντων της περιοχής. Φυσικά ακόμα και στα ακατοίκητα χωριά υπάρχουν κάποια σπίτια που με λίγα χρήματα μπορούν να αποτελέσουν πυρήνες για την εγκατάσταση οικογενειών σε αυτά.
Θα αναφέρω τι άλλα προνόμια (ατού) διαθέτει η περιοχή για να αρχίσει αύριο την οργάνωση για την αναγέννηση της. Σε όλα τα χωριά υπάρχει οδικό δίκτυο. Σε όλα τα χωριά υπάρχει ηλεκτρικό ρεύμα. Σε όλα τα χωριά εννοώ και στα εγκαταλελειμμένα, υπάρχει δίκτυο ύδρευσης ή όπου δεν υπάρχει κακώς δεν υπάρχει και η Δημοτικά Αρχή μπορεί πολύ εύκολα να το λειτουργήσει. Όπως και αρκετά νερά για άρδευση από πηγές ή τρόπους που λειτουργούν ως και σήμερα.
Αρκετοί μπαξέδες και λαχανόκηποι με λίγη φροντίδα μπορεί άμεσα να καθαριστούν και να λειτουργήσουν, όπως λειτουργούσαν εδώ και αιώνες μέχρι προχθές. Υπάρχει ΔΑΣΑΡΧΕΙΟ που μπορεί άμεσα να εξασφαλίσει δωρεάν καυσόξυλα για τις πρώτες τρεις οικογένειες που θα εγκατασταθούν και θα αποτελέσουν τον πυρήνα της ανασυγκρότησης κάθε χωριού ακατοίκητου ή κατοικημένων χωριών που έχουν κάτω από τρεις οικογένειες, μέχρι να συμπληρωθούν τρεις οικογένειες που θα κατοικούν μόνιμα σ’ αυτά τα χωριά.
Υπάρχει ΟΓΑ που από την πρώτη μέρα που θα εγκατασταθούν μόνιμα μέχρι τρεις οικογένειες στα ακατοίκητα χωριά ή συμπληρώσουν τρεις οικογένειες σ’ αυτά που έχουν λιγότερες, θα τους καλύψει με κοινωνική ασφάλιση και αυτούς και τα παιδιά τους, τα δε παιδιά τους θα καλυφθούν με τα προνόμια των πολυτέκνων.
Υπάρχει ΔΕΗ η οποία σ’ αυτές τις τρεις οικογένειες κάθε χωριού που αποτελούν τον πυρήνα του, πρέπει να δώσει χωρίς βασανιστικές γραφειοκρατίες, τη δυνατότητα να εγκαταστήσει άτοκα και με προνομιακό τιμολόγιο, δύο φωτοβολταϊκά από αυτά που τοποθετούνται στις στέγες, για να μπορέσει άμεσα να έχει ένα εισόδημα ο κάθε κάτοικος που ανάφερα παραπάνω, να μπορεί να ζήσει.
Υπάρχει ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ η οποία μπορεί και πρέπει να βοηθήσει από τα διάφορα προγράμματα της αν χρειασθεί κανένα μικρό ποσό. Υπάρχει ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΑΡΧΗ ή οποία θα παρέχει δωρεάν ύδρευση και μέχρι κάποια λογική κατανάλωση στις οικογένειες αυτές που αποτελούν τον πυρήνα. Το ίδιο δωρεάν θα παρέχει νερό άρδευσης και μέχρι ενός λογικού ορίου για την καλλιέργεια των οικογενειακών λαχανόκηπων. Θα παρέχεται δε η δυνατότητα στους κατοίκους αυτούς εφόσον διαθέτουν ή θα διαθέσουν εντός έτους έναν αξιοπρεπή χώρο να πωλούν αφορολόγητα εμπορεύματα. Τρόφιμα και ποτά στους τυχών επισκέπτες της περιοχής.
Υπάρχει ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ η οποία θα πρέπει να φροντίσει ενεργοποιώντας κάποιους παλιούς κατοίκους ή καταγόμενους από την περιοχή Χριστιανούς ώστε στην κάθε εκκλησία να τοποθετηθεί δέκτης τηλεοπτικός, ώστε στις εκκλησίες που δεν υπάρχει ιερέας, να υπάρχει ραδιοφωνική ή τηλεοπτική μετάδοση λειτουργίας κάθε Κυριακή ή τις μεγάλες γιορτές. Την καμπάνα θα αναλάβει να κτυπά ένας από τους καινούργιους κατοίκους του χωριού που θα εκτελεί χρέη επιτρόπου. Με αυτόν τον τρόπο πιστεύω όλοι που κατάγονται από τα χωριά αυτά εφόσον ξέρουν ότι θα βρουν την εκκλησία ανοιχτή, θα βάλουν στο πρόγραμμα τους μια Κυριακή να πάνε να ανάψουν ένα κεράκι στην εκκλησία των γονιών τους ή των παππούδων τους.
Όλοι εμείς που καταγόμαστε από εκεί ή που αγαπάμε εκείνα τα μέρη, πρέπει να οργανωθούμε για να ξαναστήσουμε τα μέρη εκείνα και ο καθένας από εμάς ας στύψει το κεφάλι του να βρει προτάσεις που το μέρος εκείνο να το κάνουμε παράδεισο. Σκέφτομαι ότι μόνο μια Κυριακή να άκουγα τις τριάντα καμπάνες της περιοχής να χτυπήσουν, θα ήμουν ευτυχισμένος και πιστεύω και πολλοί άλλοι λαχταρούν αυτή την ευτυχία. Ας προσπαθήσουμε λοιπόν να δημιουργήσουμε ένα μοντέλο για την ανάπτυξη της παρανέστιας περιοχής και αν θα πετύχει ας το μιμηθούν και άλλοι. Είναι κρίμα πάντως αυτή η περιοχή να εγκαταλειφτεί στην τύχη της.
Τα ενενήντα δύο χιλιάδες στρέμματα που κάποτε έμπαιναν καπνά, μπορούν κατά τη γνώμη μου να ξανακαλλιεργηθούν. Φυσικά όχι με καπνά αν και η βάλτα του Νέστου ενδείκνυται για την καλλιέργεια των Βιρτζίνια, μια και η ΣΕΚΕ έχει επενδύσει σε χρήμα και έχει αποκτήσει την τεχνολογία. Ο υπόλοιπος χώρος μπορεί να καλλιεργηθεί κυρίως με δενδρώδεις καλλιέργειες και αμπέλια. Το καθεστώς όμως του πολυκερματισμού της γης, λόγω των πολλών κληρονομικών μεριδίων, μπορεί σίγουρα να παρακαμφθεί με τρεις κυρίως τρόπους.
Ο πρώτος είναι όλη η περιοχή να παραχωρηθεί σε ένα νομικό πρόσωπο, Συνεταιρισμός ή Ανώνυμη Αγροτική Εταιρία, ο οποίος θα αναλάβει να αξιοποιήσει αγροτικά όλη αυτή την έκταση των 92.000 στρεμμάτων που κάποτε σύμφωνα με την Εφορία Καπνού, καλλιεργείτο με καπνά. Μελετητές και γεωτεχνικοί επιστήμονες θα αποφασίσουν για το καλλιεργητικό μέλλον της περιοχής. Οι κληρονόμοι της αγροτικής γης, ανάλογα με το ποσοστό που κληρονομούν, θα λαμβάνουν ένα μερίδιο που θα αποτελεί την μετοχή τους στο παραπάνω νομικό πρόσωπο στο οποίο έχει παραχωρήσει τη χρήση και τα δικαιώματα του θα είναι ακατάσχετα.
Ο δεύτερος τρόπος είναι να δημιουργηθεί αναδασμός όλης της γης και τα υπάρχοντα τεμάχια του κάθε κληρονόμου, να συγκεντρωθούν σε ένα σημείο ώστε ο καθένας να μπορεί να τα καλλιεργήσει καλύτερα.
Ο τρίτος τρόπος είναι να δοθούν κίνητρα στους όμορους καλλιεργητές να αγοράσουν τα γειτονικά τους κτήματα και έτσι να δημιουργηθούν αξιόλογα αγροτεμάχια που θα μπορεί και θα αξίζει τον κόπο ο κάθε παραγωγός να επενδύσει και να τα εκμεταλλευθεί.
Και στις τρεις περιπτώσεις πρέπει να βρεθεί τρόπος η περιοχή να αρδευτεί ώστε από το Θησαυρό, εξασφαλίζοντας άφθονο νερό με υψηλή πίεση ή με αντλιοστάσια από το Νέστο που θα παροχετεύουν ποσότητες νερού σε δεξαμενές σε υψηλότερα μέρη απ’ όπου δια της βαρύτητας θα αρδεύονται τα αγροκτήματα της κάθε περιοχής. Αφού κατ’ αρχάς θα εξασφαλισθεί μια πεδινή έκταση όπου επιχειρήσεις ή και μεμονωμένοι καλλιεργητές καπνών ΜΠΕΡΛΕΫ θα εξασφαλίσουν αρκετή παραγωγή πρώτης ύλης, ώστε οι επενδύσεις και η τεχνογνωσία της ΣΕΚΕ να αξιοποιηθεί.
Θα μπορούσε με συμπληρωματικές πεδινές καλλιέργειες να ενισχυθεί η καλλιέργεια κτηνοτροφικών προϊόντων ώστε να υποστηριχθεί η κτηνοτροφία της περιοχής. Η υπόλοιπη αγροτική γη ανάλογα με τη σύσταση του εδάφους και το υψόμετρο, θα καλλιεργηθεί με αμπέλια και δενδρώδεις καλλιέργειες, στα υψηλότερα καστανιές, στα χαμηλότερα φουντούκια, ενδιάμεσα αμπέλια, κεράσια, δαμάσκηνα και ότι άλλο ήθελε προκριθεί.
Έτσι πιστεύω ότι θα αξιοποιηθεί καλλιεργητικά η κοιλάδα του Νέστου, το παλιό «Σου Γεϊλασί» όπως ακόμα πολλοί από την περιοχή το θυμούνται. Στους παλιούς οικισμούς τα χωριά της περιοχής όπου σχεδόν η παλιά υποδομή υπάρχει, δρόμοι, αρδευτικά, ύδρευση, αρκετά δημόσια κτίρια, εκκλησίες και άλλα πρέπει μέχρι του σημείου που ο κάθε οικισμός αντέχει περιβαλλοντολογικά να βρεθούν τρόποι να ανεγερθούν οικισμοί και να δοθούν κίνητρα χωρίς πολλές γραφειοκρατικές απαιτήσεις να μπορούν παλαιοί κάτοικοι ή κληρονόμοι τους να κτίζουν κατοικίες ώστε να ξανασυνδεθούν με τον τόπο των γονιών τους. Έτσι θα ξανακυκλοφορήσει κόσμος και θα ξαναζεσταθεί η περιοχή. Σε προηγούμενες σελίδες έχω αναφέρει και άλλους τρόπους που θα βοηθήσουν την περιοχή να ανανήψει και να ξανασταθεί στα πόδια της. Κάποτε πρέπει ο σιδηρόδρομος από την Δράμα μέχρι την Αλεξανδρούπολη, δεν κουράζομαι αυτό να το επαναλαμβάνω, να γίνει προαστιακός για να βοηθήσει όλη αυτή την περιοχή να αναπτυχθεί και να προκόψει.
Μέλημα κάθε ανθρώπου που κατάγεται ή αγαπά αυτή την περιοχή είναι να στύψει το κεφάλι του και να προσπαθήσει να βρει τρόπους που θα βοηθήσουν την προσπάθεια ανάπτυξης της. Έχουμε υποχρέωση όλοι μας να ξανά ενδιαφερθούμε για τον τόπο μας και να τον αναστήσουμε.
