Σε εκδήλωση στο Μουσείο παρουσιάστηκε μια προσφυγική ιστορία του τόπου μας, όπως την αφουγκράστηκε και την κατέγραψε η Χρύσα Μπαΐρα
Χρ. Μπαΐρα: «Η προσφυγιά και τα γκρεμίσματά της είναι κάτι σκληρό.-Ας χαρίσουμε λίγο από τις σκέψεις μας…»
Π. Ξανθόπουλος: «Ένα ταξίδι στον χρόνο προσφέρει τη δυνατότητα επαφής με την Τοπική Ιστορία σε συνδυασμό με τη βαθύτερη κατανόηση των συνθηκών και του τρόπου ζωής του σήμερα»
Σε μία ζεστή και πλούσια σε ερεθίσματα και σκέψεις εκδήλωση, παρουσιάστηκε το απόγευμα της Τετάρτης στο Μουσείο, το βιβλίο της Χρύσας Μπαΐρα «Κι οι πρόγονοί μας πρόσφυγες» με θεατροποιημένα κομμάτια από το βιβλίο και φωτογραφικό υλικό από το «σήμερα» της προσφυγικής κρίσης. Στην εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε με αφορμή τον κύκλο εκδηλώσεων της ΦΕΞ για τα 100 χρόνια από τη Μικρασιατική καταστροφή, το παρών έδωσαν ο Στρατηγός Δ’ Σώματος Στρατού ,ο Μητροπολίτης κ. Παντελεήμων, εκπρόσωποι της Περιφέρειας και του Δήμου, καθώς και συμπολίτες.
Περιγράφοντας την ατμόσφαιρα, ο διευθυντής της ΦΕΞ, Πασχάλης Ξανθόπουλος αποτύπωσε με γλαφυρό τρόπο το περιεχόμενο της θεματογραφίας που αναπτύχθηκε κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης. Σημείωσε: «Ήταν μία πολύ πετυχημένη εκδήλωση. Πραγματοποιήθηκαν τα εγκαίνια μίας περιοδικής έκθεσης σε συνεργασία με τον Σύλλογο Μικρασιατών. Στο πλαίσιο αυτό παρουσιάστηκε η έκδοση της Χρύσας Μπαΐρα ενταγμένη στο επετειακό έτος 1922-2022. Στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος τίθεται η άφιξη των προσφύγων στην Ξάνθη σε μία απόπειρα να αποτυπωθεί η αντιστροφή της τάξης πραγμάτων. Δηλαδή, πώς από πρόσφυγες σε βάθος χρόνων καταλήξαμε τελικά να υποδεχόμαστε προσφυγικά ρεύματα. Ένα ταξίδι στον χρόνο προσφέρει τη δυνατότητα επαφής με την Τοπική Ιστορία σε συνδυασμό με τη βαθύτερη κατανόηση των συνθηκών και του τρόπου ζωής του σήμερα».
Ο κ. Ξανθόπουλος σημείωσε ακόμη: «Η περιοδική έκθεση παρουσιάζεται στο Μουσείο, μαζί με εκπαιδευτικό πρόγραμμα παράλληλα με ποικίλες δράσεις με επίκεντρο το προσφυγικό. Καταληκτικά, ο προσεκτικός αναγνώστης μπορεί να διαπιστώσει πως η προσωπική ιστορία ‘’ξετυλίγεται’’ με τέτοιο τρόπο, ώστε επιστρέφει στο ατομικό. Αυτό ακριβώς το βίωμα τοποθετείται δυναμικά στο Μουσείο».
Ο χαιρετισμός της Χρύσας Μπαΐρα
«Σ’όλα αυτά τα όμορφα που με τόσο κόπο γίνονται στο Μουσείο, πάντα μα κυρίως τα δύο τελευταία χρόνια, μπαίνει ίσως ένα λιθαράκι ακόμα. Σε μια διαρκή μεταβολή γύρω γύρω, συμπαρασύρεται και η απουσία, με ένα κόστος όχι για την απώλεια των ευσήμων, μα για τη χαρά να ανταμώσουμε και να ξαναειδωθούμε, φίλοι και θαμώνες αυτής της πολιτιστικής ανάβρας (όπως γράφουμε σε κάποιο σημείο).
Σ’ αυτόν τον τόπο της τέχνης και του πολιτισμού, σε τούτο το κύτταρο ενός ολοζώντανου οργανισμού και στους εργάτες του που το συντηρούν, καταθέτουμε-όπως και όσο μπορεί ο καθένας μας-μια ανάσα, απλά ένα φύσημα ακόμα.
Ένα ελάχιστο φύσημα είναι κι αυτές οι λιγοστές σελίδες που… “όσα κουσούρια κι αν έχουν κι έχουν πολλά, ίσως είναι και μια ελάχιστη σπίθα από ένα κλεφτοφάναρο, για να διακρίνουμε τα καινούρια μας παθήματα σε σχέση με τα παλιά”-όπως γράφει η Διδώ Σωτηρίου κι ας μας συγχωρήσει από ψηλά αυτόν το δανεισμό.
Πιστεύουμε πως οι καιροί αλλάζουν, μα κείνοι μένουν ίδιοι, παρ’ όλο το μόχθο των μικρών, να αναδείξουμε δω και κει το σκληρό πρόσωπο της Ιστορίας, ώστε να ελαχιστοποιήσουμε τον ξεριζωμό, τις απώλειες, τον πόνο.
Η προσφυγιά κυλάει και στο δικό μας αίμα, παρόλη την απόσταση από τη Συρία, το Αφγανιστάν, την Ουκρανία ίσως αύριο κι αλλού, ποιος ξέρει…
“Κι οι πρόγονοί μας πρόσφυγες”
Η προσφυγιά γεμίζει τα πελάγη ναυάγια. Η προσφυγιά γέμισε τις τουρκικές ακτές με το μικροσκοπικό κορμάκι του Άιλαν. Η προσφυγιά άφηνε κι αφήνει ορφανά… Αλίμονο αν τη συνηθίσουμε κι αυτήν… “όταν συνηθίζεις το τέρας, αρχίζεις να του μοιάζεις” έλεγε ο Μάνος Χατζιδάκις.
Στην προσφυγιά είναι ενταγμένο αυτό το πρόγραμμα της ΦΕΞ εκατό χρόνια μετά. Ακριβώς εκατό χρόνια..!
Και κύλησε ο καιρός κι έφτασε ίσα με σήμερα 23/2/22. Και ήταν 22/2/22 που γεννήθηκε ο ένας από τους κεντρικούς-ας πούμε-ήρωες. Ακριβώς εκατό χρόνια πριν. Μια σύμπτωση ή ένα παιχνίδι του χρόνου που διανθίζει τούτη τη “γιορτή”. Μια γιορτή, όμως που παίρνει άλλη διάσταση χάρις στην προσπάθεια, τον κόπο, το χρόνο, μα πάνω κι από αυτά στο μεράκι της θεατρικής ομάδας. Με την Ελένη, τη Μαρία, την Ξένια και με θεατρικό οδηγό τον ακούραστο Πασχάλη.
Για ό,τι καταθέτουν το ευχαριστώ είναι πολύ λίγο..! Να ευχηθούμε μονάχα αυτό το λιθαράκι τους, μαζί με κείνο των ακροατών τους, να καλοδέσει με όποιον τρόπο στο ποθούμενο οικοδόμημα της ειρήνης και μιας στέρεης πατρίδας όπου γης, για τον καθένα…»
Χρύσα Κιατίπη
