Στη Δήλωση των μελών του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου μετά τη συνάντηση κορυφής στις 25 Μαρτίου 2021, υπάρχει το θέμα «Ενιαία Αγορά, Βιομηχανική Πολιτική, Ψηφιακή Διάσταση και Οικονομία . Είναι τόσο μεγάλο το ενδιαφέρον που προσδίδουν τα κράτη μέλη στο θέμα της ψηφιοποίησης, ώστε παρεισέφρησε στο τελικό ανακοινωθέν ακόμη και φράση προώθησης του σχεδίου δράσης για την ευρωπαϊκή δημοκρατία! Ο σοβαρός μπούσουλας είναι η πρόσφατη ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Ψηφιακή πυξίδα 2030»·Στο εγγύς μέλλον η ψηφιακή κοινωνία θα είναι γεγονός και πρέπει να μη χάσουμε το τρένο.
Το ζητούμενο σε πρώτο βαθμό είναι να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις ενίσχυσης, αλλά και επιτάχυνσης της πράσινης και της ψηφιακής μετάβασης, προκειμένου να επιτύχουμε μια ανθεκτική και πλήρως λειτουργική ενιαία αγορά. Πράγμα που κάνει αναγκαία τη δημιουργία κατάλληλων φορέων για τη στήριξη πολυκρατικών έργων, και για την αντιμετώπιση στρατηγικών εξαρτήσεων. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός μπορεί να γίνει πραγματικότητα, με αξιοποίηση των δυνατών σημείων που διαθέτουν οι κοινωνίες μας, διαφυλάσσοντας τις ανοικτές αγορές και την παγκόσμια συνεργασία.
Το νέο μοντέλο που θεωρούν οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων ως το ενδεδειγμένο είναι η πρόσφατη ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Ψηφιακή πυξίδα 2030, στην οποία αναφέρεται το σημερινό σημείωμά μας. Και δίνεται ταυτόχρονα και το χρονικό περιθώριο που αφορά αυτήν την δεκαετία.
Για να ευοδωθεί μια θηριώδης αναδιάταξη με στόχο την ψηφιοποίηση της κοινωνίας (στη δυνατή ευρύτερη έννοια του όρου) πρέπει να προσδιοριστούν τα συστήματα κρίσιμων τεχνολογιών σε στρατηγικούς τομείς, και να διευρυνθεί η εργαλειοθήκη πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσον αφορά τον ψηφιακό μετασχηματισμό, τόσο σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο και σε εθνικό επίπεδο.
Στη συνέχεια θα έχουμε την ευκαιρία να δούμε τα διαθέσιμα μέσα της βιομηχανικής και εμπορικής πολιτικής, της πολιτικής ανταγωνισμού, της πολιτικής για τις δεξιότητες και την εκπαίδευση και της πολιτικής για την έρευνα και την καινοτομία, καθώς και τα μακροπρόθεσμα χρηματοδοτικά μέσα, προκειμένου να διευκολυνθεί ο ψηφιακός μετασχηματισμός.
Σημείο ειδικής ευαισθησίας είναι η δημιουργία ενός ασφαλέστερου ψηφιακού χώρου και ισότιμων όρων ανταγωνισμού για την προώθηση της καινοτομίας και της ανταγωνιστικότητας, αλλά και να προωθηθούν τα ψηφιακά πρότυπα της ΕΕ και να αναπτυχθούν παγκόσμιοι ψηφιακοί κανόνες.
Τι προβλέπει η ανακοίνωση της Κομισιόν για το ψηφιακό μέλλον για την Ευρώπη[1]; Δεν είναι τυχαία η αναφορά σχετικά με τη διαφύλαξη των αξιών της ΕΕ και των θεμελιωδών δικαιωμάτων των πολιτών που είναι αναπόσπαστη συνθήκη για την ψηφιακής μετάβασης.
Η Ψηφιακή Πυξίδα εκθέτει τις συγκεκριμένες ψηφιακές φιλοδοξίες και οι λύσεις που προσφέρουν στην ΕΕ για το 2030, αφορούν στη δημιουργία θέσεων εργασίας, στην προώθηση της εκπαίδευσης, στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της καινοτομίας και μπορούν να βελτιώσουν τη ζωή των πολιτών. Η ψηφιακή τεχνολογία μπορεί να διαδραματίσει βασικό ρόλο στη μετατροπή της ευρωπαϊκής οικονομίας και κοινωνίας προκειμένου να επιτευχθεί μια ουδέτερη από το κλίμα ΕΕ έως το 2050 – ένας στόχος που συμφωνήθηκε από τους ηγέτες της ΕΕ.
Η ανάπτυξη και υλοποίηση σε επενδύσεις στις στρατηγικές ψηφιακές δυνατότητες θα αναφέρεται στις ακόλουθες συνιστώσες:
Στις αξίες της ΕΕ που τοποθετούνται στο επίκεντρο της ψηφιακής μετάβασης:
Δημοκρατία
θεμελιώδεις ελευθερίες και ανθρώπινα δικαιώματα
προστασία δεδομένων και απόρρητο
ασφάλεια και διαφάνεια.
Σε συγκεκριμένα εμβληματικά ψηφιακά έργα στα οποία πρέπει να επενδύσει η ΕΕ:
Ενίσχυση της οικονομικής βάσης της ΕΕ,
Ενίσχυση της παγκόσμιας ανταγωνιστικότητας της ΕΕ,
Διασφάλιση της ψηφιακής κυριαρχίας της ΕΕ,
Διευκόλυνση της πράσινης μετάβασης,
Δημιουργία θέσεων εργασίας και ψηφιακών δεξιοτήτων,
Βελτίωση της ζωής των πολιτών,
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της ψηφιακής Ευρώπης;
Δίκτυα
Γρήγορη συνδεσιμότητα δικτύου, συμπεριλαμβανομένων ινών υψηλής χωρητικότητας και 5G.
5G εργαλειοθήκη για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, περιορισμοί στους προμηθευτές υψηλού κινδύνου για βασικά στοιχεία.
Στη δουλειά και στη ζωή:
Αγροτικές περιοχές: Οι ταχύτητες Gigabit διατίθενται σε όλα τα νοικοκυριά, αγροτικές ή αστικές.
Φιλική προς το περιβάλλον γεωργία: δεδομένα σχετικά με τις συγκομιδές, τους σπόρους και τη χρήση λιπασμάτων.
Βιομηχανία: Υποδομές και αλυσίδες αξίας: υπερυπολογιστές και κβαντικοί υπολογιστές, μικροεπεξεργαστές, μπαταρίες, ρομποτική.
Ασφαλείς υπηρεσίες cloud της Ευρώπης: δεδομένα που αποθηκεύονται και υποβάλλονται σε επεξεργασία στην Ευρώπη.
Πόλεις: Έξυπνες πόλεις: υποδομές, υπηρεσίες κοινής ωφέλειας και διαχείριση αποβλήτων. Κινητικότητα: επικοινωνία οχημάτων και υποδομών, ψηφιακός χώρος στάθμευσης.
Στο σπίτι: Ενεργειακή απόδοση, έξυπνα δίκτυα, Ασφαλής επικοινωνία: προστασία δεδομένων, κρυπτογράφηση από απειλές στον κυβερνοχώρο. Ψηφιακές δεξιότητες και ευαισθητοποίηση, για τον μετριασμό των απειλών στον κυβερνοχώρο.
Στο σχολείο: Αξιόπιστο και γρήγορο Διαδίκτυο: πρόσβαση σε ψηφιακούς εκπαιδευτικούς πόρους. Ένα σχέδιο ψηφιακής εκπαίδευσης για να βοηθήσει τα σχολεία να προσφέρουν υψηλής ποιότητας εξ αποστάσεως μάθηση.
Φροντίδα υγείας: Χώρος δεδομένων υγείας της ΕΕ: δεδομένα για έρευνα, ευρωπαϊκό ηλεκτρονικό αρχείο υγείας. eHealth: εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης για διάγνωση και θεραπεία.
Έρευνα: Επένδυση τεχνητής νοημοσύνης (AI) στην έρευνα, την καινοτομία, την ανάπτυξη.
Ασφάλεια: Πρόσβαση σε δεδομένα για δικαστική και επιβολή του νόμου.
Εμπόριο και Επιχειρήσεις: Ιχνηλασιμότητα των προϊόντων και επαναπροσδιορισμός και αναβάθμιση, των δεδομένων και της τεχνολογίας.
Κυκλική οικονομία: ικανότητα επισκευής και ανακύκλωσης ηλεκτρονικών.
Δημόσια διοίκηση: Ηλεκτρονική διακυβέρνηση: ταχύτερη, πιο αποτελεσματική, βολική και διαφανής πρόσβαση σε υπηρεσίες.
Ολοκληρώνουμε με την Ψηφιακή ταυτότητα (e-ID), σοβαρό εργαλείο για την ασφαλή δημόσια ηλεκτρονική αναγνώριση σε ολόκληρη την ΕΕ, και τις διασυνοριακές ψηφιακές υπηρεσίες.
Γίνεται κατανοητό ότι στην αλυσίδα πλέον της ζωής συμμετέχει το κοινωνικό σύνολο και κανείς δεν μπορεί να το παραβλέψει. Χρειάζεται εγρήγορση για να είμαστε μέσα στα πράγματα, τόσο σε πανελλήνιο επίπεδο, όσο και στις τοπικές κοινωνίες μας και οξυδέρκεια για να είμαστε μέσα στο τρένο. Κανείς δεν πρέπει να μείνει απέξω.
[1] https://www.consilium.europa.eu/en/policies/a-digital-future-for-europe/
Γιώργος Μαρκατάτος
