Πως ένα λάθος γράμμα άλλαξε την ιστορία!
Μια φορά κι έναν καιρό έγινε το σχίσμα μεταξύ Ρώμης και Κωνσταντινούπολης. Το μεγαλύτερο ως γνωστόν πρόβλημα των δύο εκκλησιών της Δυτικής και της Ανατολικής. Το σχίσμα έγινε τον Ιούλιο του 1054, όταν ο Πάπας της Ρώμης Λέων ο Θ’ αντάλλαξε αναθεματισμούς με τον Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Μιχαήλ Κηρουλάριο, ως ένα φαινομενικά εντελώς ξαφνικό γεγονός. Είναι όμως έτσι, η προηγήθηκαν άλλα γεγονότα όπου αυτό ήταν απλά η κορυφή του παγόβουνου;
Πράγματι, η διαμάχη για τα πρωτεία των πέντε (5) Πατριαρχείων Ρώμης, Κωνσταντινουπόλεως, Ιεροσολύμων, Αλεξανδρείας και Αντιοχείας κρατά από το παρελθόν και εξηγώ: Ξέρετε πολύ καλά ότι, η δυτική εκκλησία τελούσε υπό την σκέπη του Πάπα της Ρώμης, ενώ η ανατολική εκκλησία υπό την σκέπη του Οικουμενικού Πατριάρχη, βρισκόμαστε στο 867 όπου βρίσκεται το πρώτο ανεπίσημο σχίσμα των δύο εκκλησιών. Ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Φώτιος, ο επονομαζόμενος και Μέγας φτάνει στην Ρώμη για να διευθετηθούν εκκλησιαστικά θέματα μεταξύ Δύσης και Ανατολής. Εκεί λοιπόν, σ ένα εχθρικό σχετικά κλίμα γίνεται μεταξύ των άλλων και η αναφορά από το παρελθόν για τα πρωτεία, δηλαδή, ποιο Πατριαρχείο από τα πέντε πρέπει να κατέχει τα πρωτεία.
Και παίρνει τον λόγο ο Πάπας Νικόλαος ο Α’ (ο μετέπειτα Άγιος Νικόλαος των καθολικών) και λέει: Η Ρώμη πρέπει να κατέχει τα πρωτεία γιατί ο Χριστός είπε στο Ευαγγέλιο του Λουκά “…θα χτίσω ένα ναό στην πέτρα αυτή, στο όνομα του Πέτρου…” και ο Πάπας είπε ότι εμείς έχουμε τον ναό του Αγίου Πέτρου στη Ρώμη να γίνει και η έδρα εδώ.
Τότε παίρνει τον λόγο ο Φώτιος και λέει: «Όχι, εμείς έχουμε τα πρωτεία, γιατί ο προστάτης της Πόλης είναι ο Άγιος Ανδρέας και ο Ανδρέας είναι ο Πρωτόκλητος του Χριστού καθώς επίσης και ο μεγαλύτερος αδερφός του Πέτρου. Άρα», συνεχίζει ο Φώτιος, «εμείς έχουμε τα πρωτεία». Ο Πάπας της Ρώμης δεν του απάντησε και αμέσως άρχισαν οι αναθεματισμοί για την μη συμφωνία.
Αλήθεια, ποια είναι όμως η πραγματική σειρά για τα πρωτεία;
Αυτό έχει καθοριστεί στην 2η Οικουμενική Σύνοδο στην Κωνσταντινούπολη το 381 επί Θεοδοσίου. Όπου ξεκάθαρα μεταξύ των άλλων θεμάτων κυρίως για τον Άρειο, αναφέρεται και στην σειρά των Πατριαρχείων.
Η απόφαση της συνόδου ήταν ως εξής: 1ος θα είναι, ο της Ρώμης Επίσκοπος μετά “αυτού” της Κωνσταντινουπόλεως ως ούσης δευτέρας Ρώμης. Διαβάστε προσεκτικά σας παρακαλώ, μετά αυτού δηλαδή μαζί με αυτόν της Ρώμης, από κοινού τα πρωτεία.
Οι αντιγραφείς όμως στα ιερά κείμενα έγραψαν μετά “αυτόν” που σημαίνει μετά από αυτόν της Ρώμης και όχι όπως αποφασίστηκε στη σύνοδο μετά αυτού που είναι και το ορθό. Γι αυτό το ν λοιπόν αντί του υ, έγιναν ολόκληροι πόλεμοι, εξ ου και η Δ’ Σταυροφορία!
Έτσι αγαπητοί φίλοι είναι τα ιστορικά γεγονότα σχετικά με την διαμάχη των δύο εκκλησιών για τα πρωτεία με το εκατέρωθεν ανάθεμα και τελικά το επίσημο σχίσμα του 1054 που σκαρφίστηκε χίλιες προφάσεις για να επιτευχθεί.
Χρειάστηκαν να περάσουν τόσοι και τόσοι αιώνες μέχρι που να έρθει η στιγμή και να αποσυρθούν τα αναθέματα, το 1966-67 μεταξύ του Οικουμενικού Πατριάρχη Αθηναγόρα και του Πάπα Παύλου του ΣΤ’.
Μπατζακίδης Φ. Γεώργιος
Απόφοιτος του ΕΑΠ τμήμα ανθρωπιστικών σπουδών με μεταπτυχιακές σπουδές στον Ελληνικό πολιτισμό και Ιστορία.
Υποψήφιος Διδάκτωρ της Οθωμανικής Ιστορίας.
