Επιμέλεια ιστορικής έρευνας: Γεώργιος Φ. Μπατζακίδης
Όλοι μας γνωρίζουμε ότι ο Σουλτάνος Μεχμέτ Β’ όταν πέθανε στις 3 Μαΐου του 1481 θάφτηκε στον υπόγειο χώρο του Φατίχ Τζαμί που είχε χτιστεί το 1470 προς τιμήν του. Μέχρι εδώ όλα είναι φυσιολογικά. Άγνωστη όμως παραμένει για πολλούς, η ιστορία που κρύβει πολύ καλά μέσα στα έγκατά του, τούτο το μεγαλεπήβολο Τέμενος.
Ας πάρουμε όμως τα γεγονότα από την αρχή.
Όταν έγινε η άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1453, η πρώτη σημαντική ενέργεια που έκανε ο Μεχμέτ Β’ ήταν να συγκαλέσει τους επισκόπους από όλη την ορθοδοξία και να κινήσει τις διαδικασίες της εκλογής του νέου Πατριάρχη.
Πράγματι, παίρνοντας τον ρόλο των Βυζαντινών Αυτοκρατόρων μαζί με την ιερά σύνοδο, υποδέχτηκε τον νέο Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Γεννάδιο Σχολάριο Β’, τον πρώτο Πατριάρχη μετά την άλωση. Όπως ήταν φυσικό του ανέθεσε να τον υποδείξει σε ποιον Ναό θα βρίσκεται η έδρα του νέου Πατριαρχείου και αυτός του απάντησε πως επιθυμεί τον Ναό των Αγίων Αποστόλων που αρχικά είχε χτιστεί επί Κωνσταντίνου του Μέγα, αλλά όταν γκρεμίστηκε ανέλαβε ο Ιουστινιανός να τον ξαναχτίσει με ότι υλικό περίσσευε η απορρίπτονταν από την Αγιά Σοφιά.
Ήταν ένας εξαιρετικά όμορφος ναός όπου στην αυλή του ήταν θαμμένοι πάνω από εξήντα Βυζαντινοί αυτοκράτορες και το ιερό σκήνωμα του Αγίου Ανδρέα.
Κάποιο πρωί όμως όταν σηκώθηκε ο Πατριάρχης, βρήκε στην αυλή έναν τούρκο σκοτωμένο που προφανώς πήγε να συλήσει κάποιον τάφο και πιθανόν κάποιος χριστιανός να τον σκότωσε. Ο πατριάρχης δεν θέλησε πλέον να μείνει στον ναό των Αγίων Αποστόλων και δυστυχώς τον εγκατέλειψε στα μέσα του 1454.
Πέρασαν αρκετά χρόνια και αφού βεβηλώθηκαν σχεδόν όλοι οι τάφοι των αυτοκρατόρων, ο Μεχμέτ αποφάσισε πώς καλό είναι να γκρεμίσει τον ναό και τους τάφους ώστε να σταματήσει η βεβήλωση και οι λεηλασίες και στη θέση του να χτιστεί το περίφημο και μοναδικό για την εποχή του (Οθωμανικής αρχιτεκτονικής) στα πρότυπα πάντοτε της Αγίας Σοφίας, Φατίχ Τζαμί.
Όπερ και εγένετο.
Ο Μεχμέτ κάλεσε τον Ατίκ Σινάν και τον Μιμάρ Μεχμέτ Ταχίρ, τους πιο ικανούς Οθωμανούς αρχιτέκτονες και έναν πολύ ικανό αρχιτέκτονα της Κωνσταντινούπολης ονόματι Χριστοδούλου, ήταν ελληνικής καταγωγής χριστιανός ορθόδοξος. Όταν γκρεμίζονταν ο ναός των Αγίων Αποστόλων, ο Χριστοδούλου παρακάλεσε τον Σουλτάνο Μεχμέτ να διατηρήσει από τον ναό, τις μαρμάρινες κολώνες, αλλά κυρίως στα θεμέλια του τεμένους να σώσει το Ιερό του ναού. Πράγματι, ο Μεχμέτ το δέχτηκε και στον υπόγειο χώρο του Φατίχ Τζαμί από κάτω, σώζεται μέρος του Ναού των Αγίων Αποστόλων.
Όταν μετά από αιώνες που πέρασαν, στην Κωνσταντινούπολη στα 1908 έγινε μια μεγάλη διαρροή νερού στην περιοχή που ακόμη και σήμερα ονομάζεται Φατίχ, δηλαδή στην ευρύτερη περιοχή του τεμένους όπου ήταν θαμμένος και ο Μεχμέτ Β’ ο πορθητής.
Ο τότε Σουλτάνος Αβδούλ Χαμίτ Β’ διέταξε να αποκαταστήσουν τη ζημιά και να ελέγξουν τον τάφο του Μεχμέτ αν έγινε καμία καταστροφή και όταν κατέβηκαν στον υπόγειο χώρο κάτω από το τζαμί οι εργάτες δεν πίστευαν στα μάτια τους όταν αντίκρισαν, ότι ο τάφος του μεγάλου Φατίχ Σουλτάν Μεχμέτ βρίσκονταν μέσα σε ένα χώρο που έμοιαζε με χριστιανική εκκλησία. Αμέσως ενημερώθηκε ο Αβδούλ Χαμίτ και έντρομος διέταξε να κλειστεί ο υπόγειος χώρος με καταπακτή και λουκέτα και απαγόρευσε την παραμικρή είσοδο στον οποιονδήποτε χωρίς την άδειά του. Ήταν μόλις ένας χρόνος που είχε περάσει από τότε που ο Αβδούλ Χαμίτ αποχώρησε από το τάγμα του Μπεκτασισμού και προσηλυτίστηκε στο Σουνιτικό Ισλάμ (το ορθόδοξο δηλαδή) και θα θεωρούνταν τεράστια προσβολή εάν τούτη η πληροφορία σχετικά με το που είναι θαμμένος ο Φατίχ Μεχμέτ είχε διαρρεύσει.
Έτσι ξεχάστηκε πάλι η ιστορία την οποία θεώρησα ότι πρέπει να σας την πω για να μην χαθεί πάλι στο πέρασμα των αιώνων.
Τις πληροφορίες αυτές θα τις βρείτε στις εξής πηγές:
1) Αποστολος Βακαλόπουλος “Η ελληνική κοινωνία & οικονομία μετά την άλωση (1453-1669)” σελ.164-167 κεφ 3.
2) Παναγιώτης Κανελλόπουλος
“Γεννήθηκα στο χίλια τετρακόσια δύο” σελ. 318. κεφ.1. & σελ. 651-653 κεφ.3.
3) Από Σφραντζή, Κριτόβουλο και Λαόνικο Χαλκοκονδύλη.
Επιμέλεια ιστορικής έρευνας:
Μπατζακίδης Φ. Γεώργιος
Απόφοιτος του Ε.Α.Π.
Τμήμα Ανθρωπιστικων σπουδών με μεταπτυχιακές σπουδές στον Ελληνικό Πολιτισμό και Ιστορία.
