Απόσπασμα από το βιβλίο του Νικόλαου Τσούργιαννη “Ξαναδιαβάζοντας τις ζωές μας”
Γράφτηκε στη μνήμη του μεγάλου Συνεταιριστή Αλέξανδρου Μπαλτατζή
Ο Ιούλιος ήταν ο μήνας της απώλειάς του και πάντα θα πρέπει να τιμάμε τους ανθρώπους προσέφεραν τόσα πολλά στην Ξάνθη, στην Αγροτιά, στο Συνεταιριστικό Κίνημα
Ο Μπαλτατζής ήταν ο αδιαμφισβήτητος ηγέτης του αγροτικού χώρου. Ο πατέρας του αγροτικού συνεταιριστικού κινήματος και ο ιδρυτής των περισσοτέρων αγροτικών οργανώσεων και εταιρειών, της ΠΑΣΑΓΕΣ, της ΚΥΔΕΠ, της ΣΠΕ, της ΣΠΕΚΑ, της ΣΕΚΕ, της ΣΕΚΑΠ, της ΣΕΠΕΚ και άλλων. Αλλά η κορωνίδα στο έργο του Αλέξανδου Μπαλτατζή υπήρξε η ίδρυση του οικοτροφείου της ΣΕΚΕ. Αγρότες νέοι φοιτητές σε όλες τις Πανεπιστημιακές Σχολές της χώρας υποστηρίχθηκαν και μπόρεσαν να τελειώσουν τις Σχολές τους στα δύσκολα εκείνα χρόνια με αποτέλεσμα να μπολιασθούν όλες οι υπηρεσίες και οι εταιρείες στις οποίες σαν πτυχιούχοι απασχολήθηκαν και μετέδωσαν την φλόγα για την ανάπτυξη και την προκοπή της πολυπληθέστερης τάξης της χώρας. Η προσπάθεια έπρεπε να συνεχισθεί και οι καρποί θα ήταν πολλοί και μεγάλοι. Πάντα όμως οι οικονομιστικές θεωρίες κυριαρχούν και επιβάλλονται στις ιδεολογίες. Οι πάντες αναγνώριζαν το έργο του Μπαλτατζή και την επιρροή του στα αγροτικά θέματα και ο Καραμανλής είμαι σίγουρος ότι τον εμπιστευόταν και του έδωσε χώρο για να ολοκληρώσει το έργο του.
Οι συνεταιρισμοί μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και τον εμφύλιο αποτέλεσαν ένα ισχυρό εργαλείο για την ανάπτυξη της αγροτικής υπαίθρου. Κατόρθωσαν να εφοδιάσουν και να στηρίξουν μια αγροτική οικονομία που δεν είχε τίποτα, ούτε λιπάσματα, ούτε εφόδια, ούτε εργαλεία και κυρίως δεν είχε καθοδήγηση.
Σε κάθε χωριό είχε ιδρυθεί ένας αγροτικός πιστωτικός Συνεταιρισμός που προσέφερε στους αγρότες την δυνατότητα να καλλιεργήσουν και να μπορέσουν να κινήσουν την αγροτική οικονομία. Σε συνδυασμό μάλιστα με την ύπαρξη της Αγροτικής Τράπεζας κατάφεραν οι αγρότες να ξανασταθούν στα πόδια τους.
Η ανάγκη όμως για την ίδρυση ενός αγροτικού κόμματος ήταν επιβεβλημένη. Ο μόνος που μπορούσε να το κατορθώσει ήταν ο Αλέξανδρος Μπαλτατζής. Η ενασχόληση του και η καθοδήγηση του συνεταιριστικού κινήματος τον είχαν κάνει γνωστό στο πανελλήνιο και όταν για πρώτη φορά κατέβηκε σε εκλογές, με το Αγροτικό Κόμμα, πήρε ποσοστά αξιοζήλευτα σε όλη την Ελλάδα.
Πήρε πάνω από 17 (δέκα επτά) βουλευτές. Στην Ξάνθη εξελέγη ο ίδιος και ο Ζεϊμπέκ. Εξέλεξε βουλευτές στην Καβάλα, στην Κατερίνη, στην Λάρισα, στις Σέρρες τον Πεταλωτή, στην Χαλκιδική τον Ακριβόπουλο, στην Επανωμή τον Καραγκιόζη, στην Θεσσαλονίκη τον Λάκη Λασκαρίδη, τρείς-τέσσερις στην Κρήτη και άλλους πολλούς που δεν θυμάμαι.
Αργότερα η συνεργασία με την Ένωση Κέντρου βοήθησε τους συνεταιρισμούς, όταν μάλιστα ο Μπαλτατζής πήρε το Υπουργείο Γεωργίας στην κυβέρνηση Γεωργίου Παπανδρέου. Πολλά όμως από τα στελέχη του και κυρίως η φοιτητιώσα νεολαία του κόμματος βλέπαμε ότι αυτό θα ματαίωνε την δυνατότητα του αγροτικού κόσμου να διεκδικήσει και να πετύχει την λύση του αγροτικού προβλήματος και την επίτευξη των δικαίων της αγροτιάς σε μια κοινωνία μεταπρατική και παρασιτική. Ότι φτάσαμε μέχρι εδώ που είμαστε σήμερα, δεν έγινε από την μια μέρα στην άλλη.
Ποτέ στην Ελλάδα δεν προσέχθηκε η πρωτογενής παραγωγή, γεωργία και κτηνοτροφία και ούτε όσο έπρεπε η δευτερογενής παραγωγή και η μεταποίηση, με αποτέλεσμα αυτό που φοβόντουσαν οι Καθηγητές της Πολιτικής Οικονομίας όλων των Οικονομικών Σχολών της χώρας· να πραγματοποιηθεί στις μέρες μας με αυτόν τον τραγικό τρόπο μνημόνιο επί μνημονίων και αλλά.
Οι συνεταιριστικές οργανώσεις διαλύθηκαν όλες αφού δημιούργησαν μια φούσκα που όταν έσκασε η πρώτη που την πλήρωσε ήταν η Ελλάδα και η Αγροτική Τράπεζα που τελικά χρεοκόπησε και αγοράστηκε από τον Σάλλα, ολόκληρη όσο μια τυχαία αποθήκη σε έναν σιδηροδρομικό σταθμό της χώρας.
Λυπάμαι κάθε φορά που περνάω από την πλατεία Μπαλτατζή της Ξάνθης και βλέπω την προτομή του Αλέξανδρου Μπαλτατζή να ατενίζει το κτήριο της πάλαι ποτέ Αγροτικής Τράπεζας με την επιγραφή <<Τράπεζα Πειραιώς>>. Δεν υπήρξε αγρότης στον Νομό που δεν προστατεύθηκε απο αυτή την Τράπεζα όπως και σε όλη την Ελλάδα. Τώρα βλέποντας την προτομή και την Τράπεζα Πειραιώς απέναντι, θυμάμαι τους στίχους του Γεωργίου Σουρή :
¨Τι με θωρείς ακίνητος, που τρέχει ο λογισμός σου;
Δεν βλέπεις Άγιε γέροντα τι βρίσκεται εμπρός σου;¨
Δεν ξέρω ποιούς και ποιόν δικαίωσε η ιστορία. Είναι γεγονός ότι ο Μπαλτατζής προσπάθησε, σίγουρα βοήθησε την Αγροτιά να προχωρήσει μπροστά. Η Ξάνθη ήταν τυχερή που τον είχε και κάτι έμεινε στην Ελλάδα. Απογοητεύτηκα όταν ψάχνοντας για το ίδρυμα Αλεξάνδρου Μπαλτατζή δεν βρήκα ένα τηλέφωνο να απαντάει για λογαριασμό του, ούτε μια διεύθυνση που να το στεγάζει. Αισθάνομαι ντροπή σαν Ξανθιώτης, σαν Αγρότης, σαν Θρακιώτης, σαν Έλληνας, σαν άνθρωπος γι’ αυτήν την κατάντια. Θα προσπαθήσω να κάνω ότι μπορώ για να την ανατρέψω.
Ευτυχώς η ΣΕΚΕ εξακολουθεί να δίνει έναν αγώνα υπέρ πάντων και να θυμίζει περήφανα τον Αλέξανδρο Μπαλτατζή. Ο Θεός να τους έχει καλά τους ανθρώπους.
Στην προσπάθεια τους να συνεχίσουν αυτή την προσπάθεια, διάβασα στον τύπο ότι η ΣΕΚΕ σκέπτεται να ασχοληθεί με την διατροφή. Συγχαρητήρια για την εκλογή του νέου Δ.Σ και του άξιου προέδρου, κυρίου Παναγιώτη Ταρενίδη.
Δεν θα ξεχάσει όμως κανείς ότι η ΣΕΚΕ σε εποχές δύσκολες φρόντισε να παραγάγει φουρνιές εγκεφάλων που διέπρεψαν και την τίμησαν. Θα πρότεινα εφόσον επιτρέπουν τα οικονομικά της επιχείρησης να επαναλάβει την παράδοση της και να βοηθήσει παιδιά της Ξάνθης και της Αγροτικής Ελλάδας γενικότερα να εκπαιδευτούν και να την ξανατιμήσουν, δημιουργώντας δυο υποτροφίες σε αριστούχους πτυχιούχους για την περαιτέρω εξειδίκευση τους στο εξωτερικό. Η μια να ονομάζεται Αλέξανδρος Μπαλτατζής και η άλλη Βασίλειος Ιλαντζής.
Ο Βασίλειος Ιλαντζής ακούραστος και αγόγγυστος εργάτης της ιδέας και της πράξης, πήρε στην πλάτη του την ΣΕΚΕ και σε καιρούς χαλεπούς αγωνίστηκε για την ΣΕΚΕ που σήμερα έχουμε.
Ο Αλέξανδρος Κοντός, πνευματικό παιδί του μεγάλου Βασιλείου Ιλαντζή ας μη διστάσει να προκηρύξει αυτές τις δύο υποτροφίες σε αιώνια μνήμη του Αλέξανδρου Μπαλτατζή και του Βασιλείου Ιλαντζή και να είναι σίγουρος ότι διαφημιστικά η ΣΕΚΕ θα ξαναεισπράξει την ωφέλεια αυτής της πράξης. Οι ιδέες κυβερνάνε τον κόσμο έλεγε ο μεγάλος Πλάτων, και οι εγκέφαλοι είναι οι πολυτιμότερες αξίες από όλα τα άλλα.
