Έχει παρθεί απόφαση να γιορτάσουμε τον επόμενο χρόνο τα 200 χρόνια από την έναρξη του Αγώνα του 1821.
Θεωρώ σωστή την απόφαση. Πιστεύω, όμως, ότι πέρα από τις κεντρικές εκδηλώσεις, οι οποίες ως συνήθως απορροφούν τα περισσότερα κονδύλια και προβάλλουν την κυρίαρχη αντίληψη των οργανωτών, απαραίτητο είναι να οργανωθούν εκδηλώσεις από «κάτω» και όχι μόνο από «πάνω». Είναι γνωστή εξάλλου, από τον 19ο ήδη αιώνα, η διάσταση μεταξύ των κάτω και των άνω, σχετικά με τον αγώνα του 1821. Παραπέμπω πρόχειρα στο έργο του Γιάννη Σκαρίμπα «Το Εικοσιένα και η αλήθεια» (για το οποίο μίλησα στη ΦΕΞ).
Πριν από δύο μέρες δημοσίευσα το εξής σχόλιο:
Γιορτάζουμε το 1821!
Το 2021 θα γιορτάσουμε τα διακόσια χρόνια από την ανολοκλήρωτη Επανάσταση του 1821
Ο λαός να πάρει στα χέρια του τον γιορτασμό – όπως αξίζει!
Οργανώνουμε εκδηλώσεις στο χώρο μας.
Ό,τι μπορεί ο καθένας και η καθεμιά μας. Ο Αγώνας δικαιώνεται όσο τον συνεχίζουμε.
Με την ευκαιρία του εορτασμού των διακοσίων χρόνων από το 1821, επιχείρησα να βάλω μια σχετική τάξη σε κάποια γραπτά και δημοσιεύματά μου.
Ξεκινώ από το βιβλίο μου «Μακρυγιάννης και το 1821: ένα παράδειγμα ιστορικής μνήμης», σελ. 33, Ξάνθη, 1978. Το μικρό αυτό βιβλίο βασίζεται σε ομιλίες μου που πραγματοποιήθηκαν το 1977 και 1978 στο Πολυτεχνείο Ξάνθης καλεσμένος από τους φοιτητικούς συλλόγους, στη Χρυσούπολη, Νευροκόπι και Βέροια. Στο βιβλίο δημοσιεύεται μια επεξεργασμένη μορφή των ομιλιών μου. Στην τελευταία ενότητα του βιβλίου γράφω:
«Ο Μακρυγιάννης ήταν ένα ‘τίμιος με την ελευθερία’, για να χρησιμοποιήσω τον τίτλο ενός σημαντικού βιβλίου, που ο συγγραφέας του, γράφοντάς το επί δικτατορίας, σημείωνε: “Το έθνος χρωστά να δώσει χωρίς αναβολή τώρα καταφατική απόκριση στο τραγικό ερώτημα του Μακρυγιάννη: πού ‘ναι η Λεφτεριά και η Δικαιοσύνη”. Πρέπει να δώσει έμπρακτη απόκριση στο τραγικό ερώτημα αυτό, το έθνος μας, για να κλείσουν οι ανοιχτές πληγές που άνοιξαν το 1821 και δεν λεν να κλείσουν, όσο δεν αναγνωρίζουμε την αρετήν και την τόλμην που θέλει η Ελευθερία».
Στα βιβλία και στις εργασίες μου που αναφέρονται στην ιστορία της Θράκης και της Ξάνθης περιέχονται κεφάλαια που αναφέρονται στην Τουρκοκρατία και στα χρόνια της Επανάστασης του 1821 και στα εκατό δύσκολα αλλά και δημιουργικά χρόνια που ακολούθησαν ως την απελευθέρωσή μας 1919/20.
Ιδιαίτερα σημαντικά θεωρώ επτά κείμενα με κεντρικό θέμα «Ο Κωστής Παλαμάς και το 1821» που φιλοξενήθηκαν το 1993 στην εφημερίδα «Εμπρός» της Ξάνθης με την ευκαιρία του εορτασμού των πενήντα χρόνων από τον θάνατο του Παλαμά. Είναι ενδιαφέροντα άρθρα που φωτίζουν τον πρωτοποριακό λόγο του Παλαμά στο θέμα «ξαναδιαβάσματος» του 1821. Σκοπεύω να δημοσιεύσω επεξεργασμένα τα κείμενα αυτά.
Τέλος, αναφέρω επιλεκτικά μερικά πρόσφατα άρθρα μου, ελπίζοντας ότι όλες οι προσεγγίσεις – μικρές ή μεγάλες – συμβάλλουν στο φωτισμό του Αγώνα του 1821 και των όσων ακολούθησαν.
– Η Θράκη και η Μακεδονία στον αγώνα του 1821
– Δυο αιώνες από την επανάσταση του 1821: ο Γιάννης Βλαχογιάννης και τα διηγήματα του
– Τα Ιστορικά και Φιλολογικά Πορτραίτα του Τάσου Βουρνά
– Θωμάς Κοροβίνης «Ολίγη μπέσα ωρέ μπράτιμε!» – Η τελευταία ώρα του Οδυσσέα Ανδρούτσου
Θανάσης Μουσόπουλος
Φιλόλογος-συγγραφέας-ποιητής
