Η ιατρική είναι η κορωνίδα των επιστημών υγείας, που διαφυλάσσει αυτό το υπέρτατο αγαθό, που αφορά σώμα και ψυχή, μέσω της διάγνωσης και της θεραπείας, αλλά και της πρόληψης. Το ιπποκρατικό ‘κάλλιο προλαμβάνειν παρά θεραπεύειν’, δηλαδή καλύτερα να προλάβεις κάτι, παρά να το θεραπεύσεις, ισχύει από αρχαιοτάτων χρόνων και παρά την επιστημονική πρόοδο και τα ερευνητικά επιτεύγματα της εποχής, εξακολουθεί να παραμένει πιο επίκαιρο από ποτέ.
Η τεράστια σημασία της πρόληψης αντικατοπτρίζεται στις πολυάριθμες έρευνες που έχουν γίνει ώστε να αποφασιστεί ποιες εξετάσεις πρέπει να γίνονται προληπτικά, για ποιες ασθένειες και κάθε πότε. Αυτό έχει ως στόχο αφενός να προλάβουμε τεράστιες απώλειες σε ζωές αλλά και χρήματα, προλαβαίνοντας κάποιες ασθένειες πριν εμφανιστούν ή πριν χειροτερέψουν και δε διορθώνονται πια, αλλά και αποφεύγοντας να ελέγχουμε τα πάντα και συνέχεια. Να υπάρχει δηλαδή μια χρυσή ισορροπία.
Οι νόσοι για τις οποίες έχει αποφασισθεί να ελέγχονται προληπτικά είναι συγκεκριμένες και επιλέγονται αναλόγως της σοβαρότητας και της συχνότητάς τους. Για παράδειγμα, θα πρέπει να ελεγχθούν ιδιαιτέρως ο καρκίνος του παχέος εντέρου, του προστάτη, του μαστού, του πνεύμονα, καθώς και οι γυναικολογικοί καρκίνοι, ενώ δεν υφίσταται προληπτικός έλεγχος για αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα ή άλλα αυτοάνοσα. Για αυτά, καλό είναι να γίνονται εξετάσεις μόνο αν το κρίνει ο γιατρός και μάλιστα ο ειδικός, αφού εξετάσει τον ασθενή και αναλόγως της κλινικής του εικόνας.
Ο οικογενειακός γιατρός ή ο παθολόγος είναι ο πλέον αρμόδιος να μας ενημερώσει για τις προληπτικές εξετάσεις που πρέπει να γίνονται γενικά, αναλόγως των κλινικών χαρακτηριστικών του καθένα μας, δηλαδή της ηλικίας, του φύλου και άλλων. Για παράδειγμα, στον ετήσιο έλεγχο συμπεριλαμβάνονται η γενική αίματος, η ηπατική και νεφρική λειτουργία, το σάκχαρο, η χοληστερίνη, ο θυρεοειδής και η βιταμίνη D.
Για ανθρώπους που είναι ήδη ασθενείς, ο ειδικός γιατρός που τους παρακολουθεί, βρίσκεται σε θέση να τους ενημερώσει για περαιτέρω προληπτικές εξετάσεις που ενδεχομένως πρέπει να γίνουν. Για παράδειγμα, ένας διαβητικός ασθενής πρέπει να ελέγχει τα μάτια και τα νεφρά του κάθε χρόνο.
Δεν έχει κανένα νόημα να διενεργεί ο καθένας από εμάς εξετάσεις για διάφορες νόσους που του μπήκαν στο μυαλό, ή που διάβασε κάπου και έχει περιέργεια να δει αν τις έχει και πόσο μάλλον, να απαιτούμε αυτές να γραφτούν με τον ΕΟΠΥΥ, ώστε το δημόσιο να πληρώσει το μεγαλύτερο μέρος του κόστους. Ο κυριότερος λόγος, όμως, είναι να μην γεννώνται φόβοι και ανησυχίες χωρίς λόγο.
Η πρόληψη είναι ένας χαρισματικός τρόπος σκέψης και δράσης που έχει εφαρμογή σε πολλές εκφάνσεις της ζωής μας, πέρα από την υγεία. Προληπτικά μέτρα λαμβάνουμε για την ασφάλειά μας, για τα οικονομικά μας, για το μέλλον των παιδιών μας, για το μέλλον μας γενικότερα. Και πολύ καλά κάνουμε! Διότι, ό,τι αφήνεις για αύριο, μπορεί απλά να μην το κάνεις ποτέ. Να μην προλάβεις ή να μην μπορεί πια να γίνει, να είναι πολύ αργά.
Φροντίζουμε λοιπόν να προσέχουμε, για να έχουμε!
Ιατρός Σταυρούλα Ε. Παπαδοπούλου
Ειδικός Παθολόγος
Ειδικός Ενδοκρινολόγος, Διαβητολόγος και Μεταβολικών νόσων
Βελισσαρίου 4 – 6, 5ος όροφος, Ξάνθη, 67100, Ελλάδα
Τηλ/Φαξ: 2541.400.119/ Κιν: 6934.56.22.24
