Αφιερωμένο στο ΕΜΠΡΟΣ και στον Γιάννη Διαφωνίδη
Θανάσης Μουσόπουλος
Φιλόλογος-συγγραφέας-ποιητής
Δύο είναι οι αγάπες για την πόλη μου: η πολιτική και ο πολιτισμός. Οι δύο αυτοί πόλοι παράγονται βέβαια από την πόλη. Πολιτική είναι ο τρόπος που οργανώνεται η ζωή η ομαδική και η ατομική μέσα σε μία πόλη, ενώ πολιτισμός είναι η επικοινωνία των ανθρώπων, ο τρόπος που ζούμε, το περιβάλλον, οι συνθήκες εργασίας. Πολιτική και πολιτισμός έχουν το ίδιο θέμα, το ίδιο αντικείμενο: την πόλη.
Μετά τις σπουδές και τη στρατιωτική θητεία, το 1974, επέλεξα να επιστρέψω και να δραστηριοποιηθώ στην Ξάνθη. Από την αρχή ασχολήθηκα και με την πολιτική και τον πολιτισμό, στα πλαίσια κυρίως της αυτοδιοίκησης και του πολιτιστικού κινήματος.
Τον Ιούνιο του 1977 κυκλοφόρησε η εφημερίδα «Εμπρός» του φίλου Γιάννη Διαφωνίδη, στην οποία από το πρώτο φύλλο βρήκαν φιλόξενη φωλιά τα όποια κείμενά μου. Κυρίαρχο ρόλο έχουν άρθρα με θέματα σχετικά με την πολιτική, την αυτοδιοίκηση και τον πολιτισμό. Στα 43 χρόνια κυκλοφορίας του «Εμπρός» πάμπολλα είναι τα ποικίλα γραπτά μου. Το σημερινό κείμενο τού το αφιερώνω ως δείγμα ευγνωμοσύνης. Οφείλω να προσθέσω ότι και τα άλλα μέσα επικοινωνίας, έντυπης και ηλεκτρονικής, φιλοξενούν τα κείμενά μου. Τα ευχαριστώ.
Αυτά που γράφω στο τωρινό κείμενο πολλές φορές στο παρελθόν έχουν γραφεί, «η επανάληψη», όμως, «είναι μητέρα της μαθήσεως»… Χαίρομαι πάντως, γιατί πολλά από όσα είπα στο παρελθόν, πραγματοποιήθηκαν.
Έχει γίνει κατανοητό και αποδεκτό από τη διεθνή εμπειρία ότι η (Τοπική και Περιφερειακή) Αυτοδιοίκηση έχει αρμοδιότητα και ευθύνη όχι μόνο για την υλική πλευρά της ζωής των δημοτών, αλλά και για την πνευματική.
Μια σύγχρονη κοινωνία βλέπει συμπληρωματικά την οικονομική, κοινωνική, πολιτική και πολιτιστική ανάπτυξή της, ατομικά και συλλογικά.
Μέσα στη γενικότερη κρίση (σημειώνω ότι αυτό το παρατηρώ ήδη στα 1990), ο πολιτιστικός χαρακτήρας και δραστηριότητα της αυτοδιοίκησης είναι κάτι περισσότερο από αναγκαίος, ως στίγμα του ελεύθερου (αλλά και του εργασιακού) χρόνου.
Σε κείμενο του 1993 επισήμαινα και πρότεινα για τον Δήμο Ξάνθης τα παρακάτω:
Είναι απαραίτητη η ύπαρξη και λειτουργία οργάνων και θεσμών, νομιμοποιημένων με αποφάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου.
α. Πολιτιστικό Συμβούλιο (ΠΣ) αποτελείται από εκπροσώπους των πολιτιστικών φορέων και συλλόγων της πόλης. Θα συνέρχεται 2-3 φορές το χρόνο, για να διατυπώνει προτάσεις, απόψεις, κρίσεις για την πολιτιστική ζωή και κίνηση της πόλης. Θα υποδεικνύει αριθμό εκπροσώπων, για να πλαισιώνουν την Πολιτιστική Επιτροπή του Δήμου.
β. Πολιτιστική Επιτροπή (ΠΕ), είναι ολιγομελής και αποτελείται από δημοτικούς συμβούλους, εκπροσώπους του ΠΣ και πνευματικούς ανθρώπους από εικαστικό, μουσικό, λογοτεχνικό χώρο. Η επιτροπή έχει υπεύθυνο επικεφαλής και γραμματειακή υποστήριξη από το Δήμο.
Η ΠΕ μπορεί να λειτουργεί και σε τμήματα (εικαστικό, μουσικό, κλπ), στα οποία προΐσταται μέλος της. Στην ΠΕ και στα διάφορα τμήματα μπορούν να καλούνται και άλλα αρωγά μέλη κατά περίπτωση.
Ο Δήμος Ξάνθης πριν αποκτήσει τη «Στέγη Πολιτισμού Κωνσταντίνος Μπένης» και κατόπιν το «Κέντρο Πολιτισμού» που διαθέτει τώρα, είχε:
α) το Νομικό Πρόσωπο «Στέγη Γραμμάτων και Καλών Τεχνών Δήμου Ξάνθης», με τη Βιβλιοθήκη, Πινακοθήκη, Ωδείο, Φιλαρμονική, Σχολή Χορού. Η Στέγη Γραμμάτων και Καλών Τεχνών είχε το δικό της διοικητικό συμβούλιο που ασχολούνταν με τα επιμέρους τμήματα.
β) Υπήρχε ξεχωριστά η Δημοτική Επιχείρηση Ανάπτυξης Ξάνθης (ΔΕΑΞ), που αναλάμβανε ως προς τα πολιτιστικά την εκτέλεση και υλοποίηση των διαφόρων εκδηλώσεων.
Τα τελευταία χρόνια ενοποιήθηκαν όλα αυτά (α και β) και περιλαμβάνονται στο Κέντρο Πολιτισμού.
Πρότασή μου είναι η διάσπαση του Κέντρου Πολιτισμού:
(Α) τον συντονισμό και φροντίδα του πολιτιστικού έργου θα έχει η Στέγη Πολιτισμού και
(Β) την υλοποίηση των ετήσιων εορτών (Λαογραφικές, Νεολαίας, Παλιάς Πόλης) θα έχει η Επιχείρηση Πολιτισμού.
Ετήσιο Συνέδριο Πολιτισμού, στο τέλος κάθε χρονιάς θα γίνεται απολογισμός του πολιτιστικού έργου, συζήτηση και κριτική. Επίσης θα χαράζεται ο γενικός προγραμματισμός για την επόμενη χρονιά.
Το Πολιτιστικό Συμβούλιο και η Πολιτιστική Επιτροπή θα προβαίνουν σε εισηγήσεις στο Ετήσιο Συνέδριο, καθώς και σε θέματα της Στέγης Πολιτισμού και της Επιχείρησης Πολιτισμού.
Ο Δήμος Ξάνθης με τα όργανα Πολιτισμού επιδιώκει και καλλιεργεί τη συνεργασία με τους πολιτιστικούς συλλόγους και φορείς της περιοχής, που αποτελούν και το στήριγμα κάθε πολιτιστικής δράσης.
Επιδιώκει τη δημιουργία ενός Συντονιστικού Οργάνου Πολιτισμού, ώστε να υπάρχει σωστός και έγκαιρος προγραμματισμός, χωρίς επικαλύψεις και σπατάλη δυνάμεων.
[Σε επόμενο κείμενό μου θα αναφερθώ στην περιφερειακή αυτοδιοίκηση για θέματα πολιτισμού, επίσης].
