Τριήμερο εκδηλώσεων-Όλο το πρόγραμμα
Με λαμπρότητα ετοιμάζεται η Ξάνθη να γιορτάσει την επέτειο των 100 χρόνων Ελευθερίας της με ένα τριήμερο εκδηλώσεων που θα κορυφωθούν ανήμερα της επετείου, την Παρασκευή 4 Οκτωβρίου.
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ ΤΡΙΗΜΕΡΟΥ
Σημαιοστολισμός – Φωταγώγηση
Κήρυξη τριημέρου γενικού σημαιοστολισμού της πόλης από τις 8 το πρωί της 2ας Οκτωβρίου μέχρι τη δύση του ηλίου 4η Οκτωβρίου. Φωταγώγηση Δημόσιων, Δημοτικών καταστημάτων και καταστημάτων Ν.Π.Δ.Δ.. Οργανισμών και τραπεζών κατά τις βραδινές ώρες της 2ας έως και της 4ης Οκτωβρίου. Κατά το ίδιο χρονικό διάστημα θα φωταγωγηθεί η πόλη της Ξάνθης με τη φροντίδα του Δήμου Ξάνθης.
ΤΕΤΑΡΤΗ 2.10.19
ΩΡΑ 10:00 Ομιλίες για την επέτειο της απελευθέρωσης, στα σχολεία όλων των βαθμίδων.
ΩΡΑ 11:00 Κεντρική Πλατεία – Παραδοσιακοί Χοροί
Παραδοσιακοί χοροί και τραγούδια με τη συμμετοχή μαθητών από σχολεία της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης.
ΩΡΑ 12:00 «Στα βήματα της Απελευθέρωσης»
Σε ανάμνηση της ημέρας απελευθέρωσης πραγματοποιείται συμβολική πορεία πανηγυρικής πομπής, σε τμήμα από το δρομολόγιο του στρατού που απελευθέρωσε την Ξάνθη.
Αφετηρία: πλατεία Δικαστηρίων
1η στάση: IN Θεού Σοφίας: επίδοση 1ης σημαίας απελευθέρωσης στον Μητροπολίτη
2η στάση: Λέσχη Αξιωματικών: επίδοση 2ης σημαίας απελευθέρωσης στον Στρατηγό
3η στάση: Ρολόι Ξάνθης: επίδοση 3ης σημαίας απελευθέρωσης στον Δήμαρχο και ανύψωση στον ιστό του Ρολογιού Ξάνθης, ως αναπαράσταση του συμβάντος από τον εύζωνα στρατιώτη της Μεραρχίας την ημέρα της απελευθέρωσης.
ΩΡΑ 18:00Λέσχη Αξιωματικών -Έκθεση Ζωγραφικής
Εγκαίνια έκθεσης Ζωγραφικής «Η Ευζωνική Στολή» – Δωρεά Χαϊτογλου.
Με τη συμπλήρωση φέτος 150 χρόνων από την ίδρυση της Προεδρικής Φρουράς και στα πλαίσια της επετείου των 100 χρόνων από την απελευθέρωση της Ξάνθης, πραγματοποιείται έκθεση ζωγραφικής με σκοπό την προβολή του ήθους και των αξιών που εκπροσωπεί το ύψιστο τιμητικό Άγημα της χώρας.Η έκθεση, που περιλαμβάνει 40 έργα του διακεκριμένου ζωγράφου κ. Μυλωνά, καθώς και στατική εκθεσιακή παρουσία άοπλων Ευζώνων της Προεδρικής Φρουράς, τελεί υπό την επίβλεψη του στρατιωτικού γραφείου ΠτΔ.
ΩΡΑ 20:00 Δημοτικό Αμφιθέατρο – Συναυλία
Συναυλία Παραδοσιακής Μουσικής από το συγκρότημα «Ρωμανός ο Μελωδός», που διευθύνει ο Αρχων Πρωτοψάλτης του Ιερού Πατριαρχικού Ναού Αγίου Γεωργίου Φαναριού Κωνσταντινουπόλεως, κ. Παναγιώτης Νεοχωρίτης.
ΠΕΜΠΤΗ 3.10.19
ΩΡΑ 11:30 Ηρώο – Μνημόσυνο – Κατάθεση στεφάνων
Επιμνημόσυνη δέηση στο Ηρώο Ξάνθης και κατάθεση στεφάνων από σχολεία, προσκόπους, οδηγούς και αντιπροσωπείες όλων των οργανώσεων, συλλόγων, σωματείων και ιδρυμάτων. Τιμές θα αποδώσει η φιλαρμονική του Δημοτικού Ωδείου Ξάνθης.
ΩΡΑ 12:30 Μαθητική Παρέλαση
Παρέλαση συλλόγων, μαθητών, φοιτητών προσκόπων και οδηγών μπροστά από τους επισήμους στην πλατεία Ελευθερίας.
ΩΡΑ 18:30 Κεντρική Πλατεία – Υποδοχή Ιεράς Εικόνας Παναγίας Αρχαγγελιώτισσας
ΩΡΑ 19:00 I. Ν. της Του Θεού Σοφίας – Εσπερινός
Πανηγυρικός Εσπερινός στον Ιερό Ναό της Του Θεού Σοφίας, προεξάρχοντος του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και Πάσης Ελλάδος, κ. Ιερώνυμου
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 4.10.19
ΩΡΑ 07:00 Ανάκρουση Εωθινού από τις φιλαρμονικές του ΔΣ.Σ. και του Δήμου Ξάνθης.
Φιλαρμονικές από όμορους Δήμους θα παιανίζουν Θούριους και Εμβατήρια στις συνοικίες της πόλης.
ΩΡΑ 08:00 Έπαρση σημαίας
Έπαρση σημαίας στην Κεντρική Πλατεία από τον Δήμαρχο της πόλης. Τιμές θα αποδώσει τμήμα Στρατού και η Φιλαρμονική του Δ Σ.Σ.
ΩΡΑ 10:30Πανηγυρικές Κωδωνοκρουσίες
Ταυτόχρονες κωδωνοκρουσίες από όλους τους Ιερούς Ναούς της Ξάνθης μεσυμβολική συμμετοχή των Μητροπόλεων της Θράκης (Κομοτηνή/Αλεξανδρούπολη). Ανατέλλει η νέα εκατονταετηρίδα της ελεύθερης περιοχής της Ξάνθης.
ΩΡΑ 10:30 Αφιξη της Α.Ε. του Προέδρου της Δημοκρατίας Κυρίου Προκοπίου Παυλοπούλου στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Του Τιμίου Προδρόμου Ξάνθης.
ΩΡΑ 10:30Ιερός Μητροπολιτικός Ναός Του Τιμίου Προδρόμου- Επίσημη δοξολογία στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Του Τιμίου Προδρόμου, προεξάρχοντος του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και Πάσης Ελλάδος, κ. Ιερώνυμου, του Σεβασμιοτάτου Μητροπολίτη Ξάνθης και Περιθεωρίου, κ. Παντελεήμονος και της Ιεράς Συνόδου.
Εκφώνηση πανηγυρικού από τον ιστοριοδίφη – ερευνητή κ. Μανώλη Χούμα.
ΩΡΑ 11:00 Δημαρχείο Ξάνθης – Δεξίωση
ΩΡΑ 12:00 Μνημόσυνο – Κατάθεση στεφάνων
Επιμνημόσυνη δέηση προεξάρχοντος του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και Πάσης Ελλάδος, κ. Ιερώνυμου, του Σεβασμιότατου Μητροπολίτη Ξάνθης και Περιθεωρίου, κ. Παντελεήμονος και της Ιεράς Συνόδου.
Κατάθεση στεφάνου από την Αυτού εξοχότητα τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κύριο Προκόπη Παυλόπουλο.
ΩΡΑ 12:15 Στρατιωτική Παρέλαση και οι Σημαιοφόροι των Σχολείων
Παρέλαση Προεδρικής Φρουράς, Συλλόγου Ιστορικών Στρατιωτικών Οχημάτων, Αναπήρων και Θυμάτων Πολέμου, Εφέδρων Πολεμιστών, Πολεμιστών Εθνικής Αντίστασης, Στρατού, Σωμάτων Ασφαλείας, κλπ.
ΩΡΑ 13:30 Ίδρυμα Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης – Βιβλιοπαρουσίαση
(είσοδος με επίδειξη πρόσκλησης)
Στο πλαίσιο του εορτασμού των 100 χρόνων ελεύθερης Ξάνθης, ο Δήμος Ξάνθης έχει την τιμή να παρουσιάσει το νέο βιβλίο του Προέδρου της Δημοκρατίας Κυρίου Προκοπίου Παυλοπούλου, με τίτλο «Από τη βιομηχανική επανάσταση στην τεχνολογική επανάσταση-στον αστερισμό ενός αβέβαιου μέλλοντος», από τις εκδόσεις Gutenberg, όπου ο συγγραφέας αναφέρεται στη σχέση του σύγχρονου ανθρώπου με την τεχνολογία και τα επιτεύγματά της.
Το βιβλίο θα παρουσιάσουν:
Η Καθηγήτρια του Τμήματος Ελληνικής Φιλολογίας και Αντιπρύτανης του ΔΠΘ κα. Ζωή Γαβριηλίδου, ο Καθηγητής της Νομικής του ΔΠΘ κ. Κωνσταντίνος Ρέμελης και ο Αρχιμανδρίτης Απόστολος Καβαλιώτης, Διδάκτορας Επισκέπτης Καθηγητής του Πανεπιστημίου Cambridge. Η εκδήλωση τελεί υπό την αιγίδα του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης.
ΩΡΑ 18:00 Κεντρική Πλατεία – Υποστολή σημαίας
Υποστολή σημαίας. Τιμές θα αποδώσει στρατιωτικό άγημα και η Φιλαρμονική του Δ’Σ.Σ.
ΩΡΑ 20:00 Κεντρική Πλατεία – Συναυλία «Πάμε γι’ άλλες πολιτείες» με τον Σταμάτη Σπανουδάκη.
Συναυλία με το μουσικό σχήμα του διακεκριμένου μουσικοσυνθέτη Σταμάτη
Σπανουδάκη. Μαζί του θα εμφανιστούν: οι σολίστες Κυριάκος Γκουβέντας (βιολί), Χρήστος Τσιαμούλης (ούτι, λύρα), Βασίλης Βασιλειάδης (τρομπέτα), Δημήτρης Κοτταρίδης (βιολοντσέλο), Πάνος Κατσικιώτης (ντραμς), Νίκος Χατζόπουλος (κοντραμπάσο], Γιώργος Κοντοβάς (πιάνο), η ορχήστρα εγχόρδων «Τάμαλο», η μικτή χορωδία «Μελωδοί» κλπ.
Η εκδήλωση συνοδεύεται με προβολή οπτικο-ακουστικού επετειακού υλικού, σε μορφή led wall και περιεχόμενο από το χθες και σήμερα της Ξάνθης.
(Σε περίπτωση κακοκαιρίας η εκδήλωση θα γίνει στο κλειστό αθλητικό κέντρο «Φίλιππος Αμοιρίδης») (Συνδιοργάνωση με την Αντιπεριφέρεια Ξάνθης).
Σύντομο χρονικό απελευθέρωσης της Ξάνθης
Ύστερα από πεντέμισι αιώνες στυγνής δουλείας κάτω απ’ τον οθωμανικό ζυγό, η πολύπαθη Ξάνθη απελευθερώνεται τον Ιούλιο του 1913 για λίγες μόνο ημέρες. Οι Ξάνθιοι δεν πρόλαβαν να χαρούν την ένωσή τους με την μητέρα Ελλάδα και η Συνθήκη του Βουκουρεστίου (28 Ιουλ/10 Αυγ 1913), έρχεται να βάλλει ταφόπλακα στα όνειρά τους, αφού η πόλη τους ενσωματώνεται στη Βουλγαρία μέχρι το 1919. Στη Ξάνθη του Οθωμανικού κράτους ήταν τόσο έντονο το Ελληνικό στοιχείο, πριν την ενσωμάτωσή της στη Βουλγαρία, που ο επισκέπτης αδυνατούσε να πιστέψει ότι βρίσκεται σε τουρκοκρατούμενη πόλη. Το καπνεμπόριο ήταν κυρίως σ’ Ελληνικά χέρια, όπως και τα περισσότερα καταστήματά της. Κινητήρια δύναμη ανάπτυξης, προόδου, ευμάρειας και οικονομικής ευρωστίας της πόλης ήταν πρώτιστα η ελληνορθόδοξη κοινωνία. Η ακμάζουσα Ελληνική Κοινότητα έχει να επιδείξει φιλογενείς ευεργέτες, οργανωμένη Δημογεροντία κι Εφορεία Σχολών, σχολεία μ’ επαρκή διδασκαλική στελέχωση, ικανό αριθμό εκκλησιών και μοναστηριών των ευσεβών Ξανθίων, επιβλητικό Μητροπολιτικό Μέγαρο, θέατρο, κινηματογράφους, στάδιο, εντυπωσιακές αρχοντικές κατοικίες, λέσχες, δραστήρια επιστημονική κοινότητα, φιλανθρωπικούς, φιλεκπαιδευτικούς, πολιτιστικούς κι αθλητικούς συλλόγους, καπνεμπορικές εταιρείες παγκόσμιας εμβέλειας, υψηλού επιπέδου στελέχη στην υπηρεσία του καπνού, κλπ. Οι Ξάνθιοι, για δεύτερη φορά, θ’ αντικρύσουν στις 4 Οκτωβρίου 1919 ημέρα Παρασκευή τα ένστολα ελληνικά ηρωικά νιάτα του Γένους. Η Ξάνθη, σαν ακρωτηριασμένο μέλος, θα ξανακολλήσει στον Εθνικό κορμό. Μπούκια-Παρανέστι χάραμα Τετάρτης 2 Οκτωβρίου 1919 και η πρώτη φάλαγγα της ΙΧης Ελληνικής Μεραρχίας είναι έτοιμη να εκπληρώσει τον ιστορικό της προορισμό. Ύστερα από σύντομη ομιλία του στρατηγού Λεοναρδόπουλου δίνεται το “εμπρός”, μέσα σε γενικευμένο μεθύσι ενθουσιασμού και απέραντων ζητωκραυγών. Η απελευθερωτική προέλαση της πρώτης φάλαγας, θα διαρκέσει τρεις μέρες κάτω από ραγδαία βροχή. Ο Ελληνικός στρατός φθάνει στην Ξάνθη, την Παρασκευή στις 4 Οκτωβρίου του σωτήριου έτους 1919 κι αντικρύζει μια πόλη φάντασμα του πλούσιου παρελθόντος, καθημαγμένη απ’ το προαιώνιο μίσος των Βουλγάρων προς τους Έλληνες. Η άλλοτε Ελληνορθόδοξη Κοινότητα Ξάνθης, πριν τους πολέμους, αριθμούσε γύρω στα δέκα χιλιάδες άτομα και μετά την Βουλγαρική κατοχή και προσάρτηση, σύμφωνα με τη Συνθήκη Βουκουρεστίου του 1913, απέμειναν περίπου 85 ψυχές το 1919, γυναικόπαιδα στη πλειοψηφία. Δολοφονίες, λεηλασίες, καταστροφές, κλοπές κωδίκων και ιερών κειμηλίων, βίαιος εκπατρισμός, απαγόρευση της γραπτής και προφορικής ελληνικής γλώσσας, κλείσιμο σχολείων κι εκκλησιών, ανηλεής διωγμός ιερέων και δασκάλων, δήμευση περιουσιών κι εμπορικών επιχειρήσεων, καταναγκαστική εργασία, είναι λίγα από μια σειρά σκληρών μέτρων που εφάρμοσαν οι Βούλγαροι σε βάρος του ελληνικού στοιχείου της πόλης. Η ωμή και βίαιη Εθνοκάθαρση που άγγιξε τα όρια της Γενοκτονίας και που εφαρμόστηκε σε βάρος των Ελλήνων, καθώς κι ο αθρόος εποικισμός Βουλγάρων, άλλαξαν ριζικά τον εθνογραφικό χάρτη της πόλης. Η παρανέστια και η ορεινή πεζοπορία των Ελευθερωτών γράφει την διαδρομή : Μπούκια (Παρανέστι) – Σταυρούπολη – Λυκοδρόμιο – Κριός – Μέγα Εύμοιρο – Γέρακας – Πίλημα – οδός Φιλιππουπόλεως – Ξάνθη. Κει πάνω ψηλά στο γιακά, στη συμβολή των δρόμων Σάρδεων και 4ης Οκτωβρίου, η πρώτη φάλαγγα υπό τον ταγματάρχη Μπενούκα και τον ίλαρχο Τασόπουλο, αναμένει την εντολή για να εισέλθει στην πόλη. Με τη Ξάνθη να πλέει σε μια θάλασσα ελληνικών και συμμαχικών σημαιών και με τις καμπάνες των εκκλησιών να ηχούν αναστάσιμα αρχίζει η στρατιωτική παρέλαση, που σηματοδοτεί την απελευθέρωση της πόλης. Στους χαλεπούς καιρούς της δουλείας του Έθνους, που τα πάντα έσκιαζε η φοβέρα και τα πλάκωνε η σκλαβιά, η Εκκλησία συσπείρωσε τους Έλληνες και κράτησε όρθιο το ελληνισμό. Η Ξάνθη δεν μας χαρίστηκε, δεν μας δόθηκε! Εντάχθηκε στον ελληνικό κορμό, γιατί τα ελληνικά ένστολα ηρωικά νιάτα έχυσαν το αίμα τους στα πεδία των μαχών, τόσο στους δύο Βαλκανικούς Πολέμους, όσο και στον Πρώτο Παγκόσμιο. ΧΑΙΡΕ ΞΑΝΘΗ ΕΛΕΥΘΕΡΑ
Σεπτέμβριος 2019, Μανώλης Σ.Χούμας
