Το νέο του βιβλίο «Ανδρέας Παπανδρέου, ο οικονομολόγος» παρουσίασε στην Ξάνθη ο ίδιος με συνομιλητή τον επίσης οικονομολόγο Θάνο Αργυρόπουλο
Παρουσίασε τη μεταμόρφωση του Ανδρέα από ακαδημαϊκό και τεχνοκράτη σε έναν ριζοσπαστικό πολιτικό. Τόνισε ότι τα οικονομικά θέματα που έθεσε είναι καίρια και σήμερα, λόγω της κρίσης
Σε μια εκδήλωση πολιτικής οικονομίας, ιστορίας, αλλά και σχολιασμού της επικαιρότητας, ο Νίκος Παπαδρέου παρουσίασε στην Ξάνθη, το απόγευμα της Παρασκευής το νέο του βιβλίο «Ανδρέας Παπανδρέου, ο οικονομολόγος». Συνομιλητής του ήταν ο επίσης οικονομολόγος Θάνος Αργυρόπουλος, ενώ στο ακροατήριο βρέθηκαν παλιά και νεότερα μέλη του ΠΑΣΟΚ και του ΚΙΝΑΛ, καθώς και αρκετοί νέοι ξανθιώτες επιστήμονες, που με τις ερωτήσεις τους πυροδότησαν μια συζήτηση σε βάθος με το Νίκο Παπανδρέου.
Αναφορικά με το μοντέλο οικονομικής ανάπτυξης του κράτους, ο συγγραφέας τάχθηκε υπέρ της πολιτικής «επενδύουμε καπιταλιστικά, ξοδεύουμε σοσιαλιστικά, ενώ σε ερώτηση που του τέθηκε, διαφώνησε με τη Συμφωνία των Πρεσπών, γιατί, όπως είπε, «δίχασε τον κόσμο».
Ν. Παπανδρέου: Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι αριστερά, αλλά ένα αυταρχικό, παλιομοδίτικο κόμμα
Με αφορμή την επίσκεψή του στην Ξάνθη και την παρουσίαση του βιβλίου του, ο Νίκος Παπανδρέου απάντησε στις ερωτήσεις του «Ε», για τον Ανδρέα, την οικονομία, τις εξελίξεις στην κεντροαριστερά, αλλά και τη δική του κάθοδο στις ευρωεκλογές του Μαΐου.
«Ε»: Πώς προέκυψε η επιλογή του θέματος για το νέο σας βιβλίο;
Ν.Π.: Πρώτα απ’ όλα είναι και 100 χρόνια από τη γέννησή του, αλλά το είχα σκεφτεί και πριν από αυτό. Εγώ είμαι οικονομολόγος και συγγραφέας και είπα ότι πρέπει κάποιος να γράψει γι’ αυτή τη διάσταση του Ανδρέα, που είναι λιγότερο γνωστή, αλλά με ένα τρόπο που να είναι προσιτός, όχι εντελώς ακαδημαϊκός. Δεύτερον, διαβάζοντάς τον είδα ότι πολλά από τα ζητήματα που τον απασχολούσαν, που απασχολούσαν και την εποχή, είναι και πάλι σήμερα καίρια με την κρίση. Στο προηγούμενο βιβλίο που έγραψα, Ανδρέας ως αφηγητής, ποιο ήταν το ταλέντο του ως ρήτορας, όπου αναλύω τις ομιλίες του σαν λογοτέχνης, ποιες είναι οι μεταφορικές έννοιες, ποιες οι παροιμίες που χρησιμοποιεί. Σ’ αυτό το βιβλίο κοιτάω μόνο τον οικονομολόγο και μαζί με την ζωή του βλέπουμε πώς μεταμορφώνεται από τεχνοκράτης σε έναν πιο ριζοσπαστικό πολιτικό. Πώς ένας ήρωας του Hollywood αρχίζει κανονικά και μετά μπαίνει στη μάχη και αλλάζει, κάπως έτσι είναι και αυτή η ιστορία. Άρα έχει μία αφηγηματική συγγραφική δομή και κάποιος αν το διαβάσει θα μάθει και τις οικονομικές θεωρίες με έναν πιο απλό τρόπο.
«Ε»: Επιστημονικά συμφωνείτε μαζί του;
Ν.Π.: Ναι, γιατί έχει την προοδευτική άποψη ότι το κράτος πρέπει να παίξει δημιουργικό ρόλο στην οικονομία και τις επενδύσεις, αλλά όχι να το πνίξει, να μην είναι υπέρκρατος. Αυτό το πράγμα δηλαδή, που βλέπουμε σήμερα ή που ήταν το σοβιετικό κράτος. Άρα ήθελε ένα κράτος δημιουργικό, με κοινωνικό πρόσημο.
«Ε»: Θεωρείτε ότι εφαρμόστηκε αυτό το μοντέλο ή έστω, έγινε προσπάθεια να εφαρμοστεί μετά τον Ανδρέα Παπανδρέου;
Ν.Π.: Μια προσπάθεια για να σταματήσει όλη αυτή η πελατειοκρατία ήταν το ΑΣΕΠ. Πού ήταν συνέχεια, μια προσπάθεια που και οι βουλευτές δεν τους άρεσε να πηγαίνουν στις περιοχές τους και να τους λένε οι ψηφοφόροι και να μην έχουν απάντηση. Με τον ΑΣΕΠ έλεγαν «κάντο αξιοκρατικά». Ήταν και μία απελευθέρωση γι’ αυτούς. Σε κάποιους άρεσε σε άλλους όχι. Μετά ήρθαν και οι κυβερνήσεις που το εκμεταλλεύτηκαν αλλιώς και το παραμέλησαν. Ήταν μία πρώτη προσπάθεια «μαζέματος» αυτής της προέκτασης του κράτους. Και φυσικά η δεύτερη φάση του Ανδρέα, θα έλεγα η τρίτη μεταμόρφωση το 1993-1994, όταν αρχίζει και λέει ότι η Ελλάδα θα πρέπει να γίνει ανταγωνιστική σε σχέση με την αγορά. Να κάνει κάποιες εκσυγχρονιστικές τάσεις. Άρα ας τον κρίνουμε γι’ αυτό. Δηλαδή έκανε τόσα, αλλά δεν έλυσε όλα τα προβλήματα της Ελλάδας. Έλυσε πολλά, δε τα έλυσε όλα.
«Ε»: Η συμμετοχή σε αυτές τις ευρωεκλογές από πού προέκυψε; Γιατί έγινε τώρα χρονικά, αυτή η επιλογή;
Ν.Π.: Κάποια στιγμή ωριμάζεις, βγαίνεις από την αντίδραση ότι δεν πρέπει να πας με αυτό το επώνυμο γιατί το εκμεταλλεύεσαι. Εγώ λέω το ανάποδο. Δεν μπορεί να είναι εμπόδιο ή φραγμός το ότι ο πατέρας μου ή ο Γιώργος πήγαν και άρα εμείς δεν πάμε. Δεν είναι νόμος. Και είναι η στιγμή τώρα που τουλάχιστον στην ευρωβουλή αισθάνομαι ότι μπορώ να κάνω κάτι με αυτά που ξέρω και με την εμπειρία μου τόσα χρόνια στο εξωτερικό, να μην τα παρατηρώ και τα σχολιάζω, αλλά να γίνω πιο ενεργός.
«Ε»: Σας απασχολεί η άνοδος των συντηρητικών και λαϊκιστικών δυνάμεων στην Ευρώπη; Με τι κινδύνους απειλεί;
Ν.Π.: Φοβίζει αυτό πράγματι, και ελπίζουμε να έχουμε προοδευτικές φωνές για να μην πάρουν το πάνω χέρι. Θυμίζει λίγο δεκαετία του ’30, που λόγω του κραχ, ανέβηκε ο λαϊκισμός και τώρα έχουμε ένα αντίστοιχο «κραχ», αλλά επειδή η Ευρώπη έχει κοινωνικό δίκαιο, δεν είναι τόσο άσχημα, όσο ήταν τότε. Και το ίδιο γίνεται, και πάλι αμφισβητείται η δημοκρατία και από την άκρα δεξιά και από την άκρα αριστερά. Κι εμείς, γεννηθήκαμε μέσα σε μία δημοκρατία και θέλουμε αυτές τις αξίες να τις προωθήσουμε.
«Ε»: Με βάση τις τρέχουσες εξελίξεις και την τροπή που πήραν τα πράγματα μετά τη Συμφωνία των Πρεσπών, ποιο είναι το μέλλον της Κεντροαριστεράς; Μπορεί να συσπειρώσει;
Ν.Π.: Αυτή είναι η πρόκληση σήμερα. Γιατί για μένα αυτό που λέει ότι είναι αριστερά στην κυβέρνηση, δεν είναι αριστερά. Είναι αυταρχικό, παλιομοδίτικο κόμμα. Δηλαδή λένε είμαστε καινούριοι, αλλά υιοθετούν όλες τις παλιές πρακτικές. Δε σέβονται την ιδιωτική οικονομία, δε σέβονται την ανάπτυξη. Δεν είναι στο λεξικό τους. Ενώ η κεντροαριστερά πιστεύει σε ένα δημιουργικό μίγμα κράτους και ελεύθερης αγοράς. Για μένα η άλλη πλευρά έφερε την κρίση, οπότε δεν μπορεί να είναι αυτό η λύση. Τώρα αν θα τα καταφέρουμε, αυτό θα το δούμε στη συνέχεια.
Ελένη Διαφωνίδου
ediafonidou@empros.gr
