Ομιλία σήμερα με τη Δήμητρα Κατάκη στο Λαογραφικό Μουσείο
Σήμερα., Δευτέρα με αφορμή τη συμπλήρωση 30 χρόνων από το θάνατο της ποιήτριας και λαογράφου της Ξάνθης Κατίνας Βέικου Σεραμέτη διοργανώνεται εκδήλωση στο Λαογραφικό και Ιστορικό Μουσείο Ξάνθης, στις 20:00 με τίτλο «Η Ξάνθη και η Κατίνα Βέικου Σεραμέτη» και ομιλήτρια την Δήμητρα Κατάκη, φιλόλογο.
Η Κατίνα Βέικου – Σεραμέτη γεννήθηκε στους Επιβάτες της Ανατολικής Θράκης το 1912. Καταγόταν από ευκατάστατη ναυτική οικογένεια η οποία ακολούθησε την τύχη του Ελληνισμού κατά την ανταλλαγή των πληθυσμών το 1922, και έγινε πρόσφυγας στην μητροπολιτική Ελλάδα. Κατά το 1931 αποφοίτησε από το Διδασκαλείο Θεσσαλονίκης και αμέσως διορίστηκε ως η πρώτη δασκάλα του χωριού Μύκη στα πομακοχώρια της Ξάνθης. Ασχολήθηκε από μικρή ηλικία με τη συλλογή λαογραφικού υλικού της Ανατολικής Θράκης, και ιδιαίτερα των Επιβατών, ενώ αργότερα ασχολήθηκε και με την καταγραφή λαογραφικού υλικού της Ξάνθης. Είχε εκδώσει πολλές ποιητικές συλλογές, ενώ έγραφε συστηματικά και στο ξανθιώτικο λαογραφικό περιοδικό «Θρακικά Χρονικά» άρθρα που αφορούσαν στη λαογραφία της Ξάνθης αλλά και των Επιβατών της Ανατολικής Θράκης. Το 1952 τιμήθηκε με το πρώτο βραβείο της «Εν Αθήναις Γλωσσικής Εταιρείας». Η προσφορά της στα πολιτιστικά δρώμενα της Ξάνθης γίνεται ιδιαίτερα αισθητή μέσα από τη συμμετοχή της στην ίδρυση και μετέπειτα λειτουργία της Φ.Ε.Ξ.
Λίγα λόγια από το Θανάση Μουσόπουλο
Ένα εμβληματικό πρόσωπο της λογοτεχνίας και του πολιτισμού της Ξάνθης και της Θράκης γενικότερα, η Κατίνα Βέικου Σεραμέτη συμπληρώνει φέτος τριάντα χρόνια από τη φυγή της. Η ζωή της και το έργο της συμπίπτει μάλιστα με τον εορτασμό των 100 χρόνων Ελεύθερης Ζωής της Ξάνθης (1919 – 2019).
Η Κατίνα Βέικου γεννήθηκε στους Επιβάτες της Ανατολικής Θράκης το 1912. Εκεί στα Αρχιγένεια Εκπαιδευτήρια ξεκινά το σχολείο, ενώ με την ακούσια προσφυγιά βρίσκεται στο Βόλο, το 1924 δημιουργούνται οι Νέοι Επιβάτες στη Θεσσαλονίκη, στο Θερμαϊκό, όπου εγκαθίστανται και εκεί ολοκληρώνει το σχολείο. Στο διάστημα 1926-1932 φοιτά στο «εξατάξιο διδασκαλείο Θεσσαλονίκης» και τυχαίνει στην «ιερή τριετία» με τον πρωτοπόρο παιδαγωγό Μίλτο Κουντουρά. Όταν αποφοιτά, για λίγους μήνες, 1932-33, διδάσκει στη Μύκη, το πομακοχώρι των ορεινών της Ξάνθης. Παντρεύεται το Νίκο Σεραμέτη και μένει μόνιμα στην Ξάνθη ως το θάνατό της, στις 4 Οκτωβρίου 1989.
Από τα εφηβικά της χρόνια γράφει κυρίως ποίηση. Ήδη, το 1930, σε παιδικά μαθητικά περιοδικά υπάρχουν δημοσιευμένα ποιήματά της. Δε σταμάτησε να μελετά, να ερευνά και να γράφει. Στα δύσκολα μεταπολεμικά χρόνια υπάρχουν μερικές δημοσιεύσεις σε έντυπα της Ξάνθης, ενώ η «πρώτη επίσημη εμφάνιση στον πνευματικό στίβο» πραγματοποιείται με την υποβολή εργασίας της στη Γλωσσική Εταιρεία για τους Επιβάτες, την πατρίδα της. Η εργασία βραβεύεται, και μόνο ύστερα από δέκα (10) χρόνια δημοσιεύεται στο Αρχείο Θράκης.
Το 1952 η κριτική του Μάριου Βαγιάνου εύστοχα και προβλεπτικά σημειώνει: «… Εργάζεται με σεμνότητα και πίστη, τόσο για τη λαογραφία του τόπου, όσο και για την ποίηση». Το 1955 παρουσιάζεται η πρώτη ποιητική της συλλογή «Κύματα και ψίθυροι» και ως το θάνατό της δημοσίευσε άλλες δέκα έξι (16) ποιητικές συλλογές, πολλές από τις οποίες βραβεύτηκαν.
Το 1965 κυκλοφορεί η μυθιστορηματική Βιογραφία: «Ο δρόμος απ’ το Ξάστερο». Στο χώρο του πεζού λόγου έχει βραβευτεί για την ανέκδοτη ακόμη συλλογή διηγημάτων «Οδοιπόροι», ενώ έχουν δημοσιευθεί τέσσερα (4) βιβλία με διηγήματα και μια νουβέλα. Ακόμη, δημοσίευσε σε βιβλίο τρία μονόπρακτα με τον τίτλο «Η Λίμνη», μεταφράσεις ποιημάτων και πεζών από τα γερμανικά «Δανεισμένα φτερά». Το έργο της συμπληρώνουν λαογραφικές και ιστορικές μελέτες που αναφέρονται στους Επιβάτες της Ανατολικής Θράκης, στην Ξάνθη («Λαογραφικά και γλωσσικά στοιχεία της παλιάς Ξάνθης»), στη Θράκη («Θράκη, στιγμές στην πορεία της», Θρακική Επετηρίδα, 1980). Ακόμη: μελέτη δημοτικών τραγουδιών, μελέτη για κεντήματα καμωμένα από τρίχα κεφαλής ανθρώπου, επιπλέον άρθρα για πνευματικούς ανθρώπους, συνεργασίες σε περιοδικά – κυρίως τα «Θρακικά Χρονικά».
Κλείνοντας αυτά τα λίγα για τη ζωή και το έργο της, να προσθέσουμε τη μεγάλη της προσφορά στα πολιτιστικά πράγματα της Ξάνθης, κύρια μέσα από τη Φιλοπρόοδη Ένωση Ξάνθης, από την ίδρυσή της, το 1952. Επίσης σημαντική ήταν η εθελοντική προσφορά της σε πολλούς συλλόγους και δομές στα δύσκολα μεταπολεμικά χρόνια.
Ήταν μια γυναίκα πρωτοπόρα στο χώρο της Θράκης, της Ξάνθης ειδικότερα. Ένας ολοκληρωμένος άνθρωπος και δημιουργός με έργο που αξίζει προσοχή και προβολή πανελλήνια.
