Ο επικήδειος που εκφώνησε ο Θανάσης Μουσόπουλος και το ποίημα που του αφιέρωσε
Βαρύ το φορτίο της σημερινής εδώ παρουσίας μου.
Βάρυ από την άποψη της ευθύνης, να αποδώσω τον δέοντα έπαινο σε έναν φίλο και συνοδοιπόρο που απέφευγε τις τιμές και τα κούφια λόγια.
Βαρύ το φορτίο γιατί οι οικείοι, οι συναγωνιστές, οι γνωστοί και οι φίλοι έχουν στο μυαλό στην καρδιά και στο νου – ο καθένας και η καθεμιά – τον δικό τους Χάρη, που όλα μαζί, είναι διαφορετικά και ποικίλα.
Άνθρωποι όλων των ηλικιών, άντρες και γυναίκες, άνθρωποι του χωριού και της πόλης, αριστεροί και δεξιοί έχουν ένα καλό λόγο να πουν όχι μόνο τώρα που έφυγε αλλά και όσο ζούσε. Έχω την αίσθηση ότι όλοι και όλες ένιωθαν για τον Χάρη σεβασμό και αγάπη.
Ήταν προσωποποίηση της Αριστεράς της ουσιαστικής, της γνήσιας μη γραφειοκρατικής. Τον διέκρινε μελέτη, αλληλεγγύη, σεμνότητα. Εργατικότητα και προσήνεια. Έφτιαξε μια οικογένεια γλυκιά και δημιουργική όπως και ο ίδιος.
Τον γνώριζα εδώ και πολλές δεκαετίες, τον συναντούσα στο μαγαζί του, στις πορείες, στη ΦΕΞ και σε άλλες συνελεύσεις και συνάξεις, πάντοτε μειλίχιο και συγκαταβατικό. Ουσιώδη διαλεκτικό, άνθρωπο της σύνθεσης.
Είχα την τύχη, ψάχνοντας εδώ κι εκεί παλιά αντικείμενα και χαρτιά, να βρω ένα τετράδιο Εκθέσεών του γραμμένο το 1946, τότε ήταν ο Χάρης 13 χρονώ. Του έδωσα του Χάρη σε φωτοαντίγραφο μια από τις εκθέσεις του. Τώρα θα δώσουμε το λόγο στον ίδιο τον μαθητή Θεοχάρη να μας ανοίξει την αγνή παιδική καρδιά του. Περιέχει έξι εκθέσεις από τον Μάρτιο ως τον Ιούνιο. Μετά τον πόλεμο που άνοιξαν τα ελληνικά σχολεία ο Χάρης ύστερα από το Δημοτικό που σταμάτησε ο πόλεμος πάει στο Γυμνάσιο. Τα θέματα των εκθέσεων του 1946 ήταν: Ο καλός μαθητής, Ο καλός φίλος, Η Άνοιξη, Εντυπώσεις από την εκδρομή, Το καλύτερό μου παιχνίδι, Πώς πέρασα την κατοχή. Η αγάπη για το χωριό και τη φύση, η καλή επαφή με τον άνθρωπο και τη μόρφωση. Ο καθαρός αέρας έρχεται και ξαναέρχεται. Παραθέτω κάποια σημεία από την έκθεση για την κατοχή:
«Την κατοχή την πέρασα πολύ δύσκολα από τους Βουλγάρους. Μόλις ήρθαν οι Βούλγαροι αμέσως καταφρόνεσαν εμάς τους χωριανούς, και μας πήραν τα κτήματα, και εμείς άμα γινόταν το θέρος, πηγαίναμε να μαζέψουμε πασάκι, μαζεύαμε μαζεύαμε γέμιζαν οι τορβάδες και ξεκινούσαμε για το σπίτι. Αλλά οι Βούλγαροι στο δρόμο μας χτυπούσαν και τα έπαιρναν, και εμείς αναγκαζόμασταν να πάμε να δουλέψουμε σαν σκλάβοι εις τους Βουλγάρους! Μας ανάγκαζαν να μιλήσουμε βουλγαρικά, και να πάμε στο σχολείο τους. Τι φοβερό πράγμα ήταν αυτό! Σαν σκυλιά μας είχανε. Μπα τι φοβερό πράγμα ήτανε αυτό! Στη ζωή μου τέτοιο πράγμα τώρα είδα. Με τόσα βάσανα περάσαμε την κατοχή και στο τέλος έγινε η απελευθέρωσις, και πάμε εις τα σχολεία τα Ελληνικά. Δόξα σοι ο Θεός, και πάλι δόξα σοι .
Εν Ξάνθη τη 7-6-46, Θεοχάρης Παρασκευόπουλος
[ Στη συνέχεια διάβασε τα βιογραφικά στοιχεία του Χάρη, με βάση κείμενα που του εμπιστεύθηκε η οικογένειά του ].Κλείνοντας θα μου επιτρέψετε να διαβάσω ένα ποίημα που έγραψα για τη σημερινή περίσταση.
Σ’ όλους τους πατέρες του κόσμου
Οφειλή στον Χάρη Παρασκευόπουλο
Ο αγώνας σου για ψωμί.
Ο αγώνας σου για καλύτερο σήμερα.
Μα πιότερο, πατέρα,
ο αγώνας σου για καλύτερο αύριο
Είναι για όλα τα παιδιά του κόσμου.
Ο αγώνας σου για ψωμί.
Ο αγώνας σου, πατέρα,
Είναι ο αγώνας κάθε πατέρα
για τα δικά του τα παιδιά
Είναι αγώνας για όλα του κόσμου τα παιδιά.
Πατέρα, σ’ ευχαριστώ που μ’ έμαθες
να αναπνέω τον αέρα
του αγώνα και της ελευθερίας.
Του αγώνα και της ελευθερίας
για όλα του κόσμου τα παιδιά.
Θ’ ανταμώσουμε, πατέρα, στο μεγάλο αλώνι…
