Επιχειρεί να ολοκληρώσει τη διαδικασία υποβολής των δεσμευτικών προσφορών ως το τέλος του 2019, αλλά η Γενική Διεύθυνση Μεταφορών θέτει ζητήματα
Απορρίφθηκε η τιμολογιακή πολιτική για τα διόδια που προτάθηκε από το ΤΑΙΠΕΔ-Ερώτημα η απαίτηση πιστοποίησης για τις σήραγγες-Εμπόδιο και από το «πάγωμα» στα νέα διόδια Καβάλας και Ασπροβάλτας
Προς το τέλος του 2018 αναμένονται να κατατεθούν, σύμφωνα με πληροφορίες που επικαλείται το ΑΠΕ-ΜΠΕ, οι δεσμευτικές προσφορές για την τεσσαρακονταετή παραχώρηση της Εγνατίας Οδού, με προοπτική ο ανάδοχος να έχει αναδειχτεί εντός του πρώτου τριμήνου του επόμενου έτους, αν δεν υπάρξουν καθυστερήσεις.
Στόχος είναι πριν από τη λήξη του 2019 να έχουν ολοκληρωθεί και τα υπόλοιπα στάδια της διαδικασίας, ήτοι ο δεύτερος γύρος κατάθεσης βελτιωμένων προσφορών, η αξιολόγησή τους από τους νομικούς του ΤΑΙΠΕΔ και η έγκριση από την Επιτροπή Ανταγωνισμού και το Ελεγκτικό Συνέδριο. Ωστόσο, όπως σχολίαζαν με νόημα οι ίδιες πηγές, το όλο εγχείρημα είναι σύνθετο και τα στάδια πολλά, ενώ υπάρχουν και εκκρεμότητες, σε σχέση π.χ., με τις αδειοδοτήσεις των σταθμών διοδίων.
Σε κάθε περίπτωση, ο διαγωνισμός έχει μπει στη δεύτερη φάση του και «υπάρχουν επισκέψεις ενδιαφερόμενων στην εταιρεία και τον οδικό άξονα για τη συλλογή στοιχείων και συναντήσεις με τη διοίκηση». Μόλις ολοκληρωθεί αυτό το στάδιο, θα ξεκινήσει η διαβούλευση της διοίκησης και των στελεχών του Ταμείου με τους υποψήφιους διαχειριστές της οδού επί του σχεδίου της σύμβασης παραχώρησης, ώστε στη συνέχεια να κατατεθούν, όπως προναφέρθηκε οι δεσμευτικές προσφορές.
Ιδιωτικοποίηση του λιμένα Αλεξανδρούπολης έως το τέλος του έτους
Εν αναμονή των εξελίξεων, το κεφάλαιο «Εγνατία Οδός» εξετάζεται παράλληλα με εκείνο των τεσσάρων λιμένων, που μπορούν να τροφοδοτήσουν με κίνηση την οδό και αντίστροφα. Στο πλαίσιο αυτό, δεν είναι τυχαίο -κατά τους ίδιους κύκλους- πως δίδεται προτεραιότητα στη διαδικασία ιδιωτικοποίησης των λιμένων της Αλεξανδρούπολης (ο διαγωνισμός για τον εκεί Οργανισμό Λιμένος πιθανώς να προκηρυχθεί μέσα στο επόμενο δίμηνο, τέλος Οκτωβρίου ή Νοέμβριο), της Καβάλας, της Ηγουμενίτσας και της Κέρκυρας. Η Αλεξανδρούπολη ως λιμάνι με αυξημένη σημασία στον ενεργειακό τομέα και η Ηγουμενίτσα από την άλλη μπορούν να τροφοδοτήσουν με περισσότερη κίνηση την οδό, με τα λιμάνια να επωφελούνται κι αυτά από την πλευρά τους, από το γεγονός ότι οι μεταφορείς θα επιλέγουν τη συγκεκριμένη όδευση.
Απειλή καθυστερήσεων: η Γενική Διεύθυνση Μεταφορών απέρριψε την τιμολογιακή πολιτική της Εγνατίας για τα διόδια
Παρόλο που είναι φανερή η προσπάθεια να παρουσιαστεί εικόνα ομαλότητας στη διαδικασία, ρεπορτάζ του euro2day.gr αναφέρει ότι ο διαγωνισμός του Ταμείου Ιδιωτικοποιήσεων για την παραχώρηση της Εγνατίας Οδού, είναι αντιμέτωπος με σοβαρές καθυστερήσεις, καθώς η Γενική Διεύθυνση Μεταφορών (DG Move) απέρριψε την τιμολογιακή πολιτική διοδίων που είχε στείλει το ΤΑΙΠΕΔ για έγκριση.
Όπως σημειώνει, το χρηματοοικονομικό μοντέλο με βάση το οποίο προωθείται η πολυετής (μέχρι 40 χρόνια) παραχώρηση του οδικού άξονα απειλείται και από το τεράστιο κόστος (εκτιμάται στα επίπεδα του ενός δισ. ευρώ από στελέχη του κατασκευαστικού κλάδου) για την πιστοποίηση 17 σηράγγων με βάση τις νέες κοινοτικές απαιτήσεις και τη βαριά συντήρηση. Πρόκειται για δύο ζητήματα που σύμφωνα με πρόσωπα που παρακολουθούν τη διαδικασία αναμένεται να οδηγήσουν σε καθυστέρηση το διαγωνισμό.
Η DG Move θεωρεί πως η τιμολογιακή πολιτική του ΤΑΙΠΕΔ παραβιάζει την κοινοτική νομοθεσία σύμφωνα με την οποία το κόστος των διοδίων στα φορτηγά είναι ανάλογο με τους ρύπους που εκπέμπουν. Δηλαδή τα φορτηγά με κινητήρες νέας τεχνολογίας πληρώνουν χαμηλότερα διόδια από τα παλαιότερα. Τώρα η διοίκηση του ΤΑΙΠΕΔ έχει προθεσμία μέχρι τις 15 Οκτωβρίου ώστε να εξηγήσει για ποιο λόγο δεν ενσωμάτωσε την κοινοτική νομοθεσία και να δεσμευτεί για τις αλλαγές που θα κάνει στην τιμολογιακή πολιτική.
Σημειώνεται πως οι κοινοτικές υπηρεσίες είχαν εγείρει αντίστοιχο ζήτημα και στην περίπτωση των διοδίων για τα φορτηγά και για τους άλλους οδικούς άξονες που κατασκευάστηκαν με σύμβαση παραχώρησης στην Ελλάδα. Η χώρα μας πέτυχε εξαίρεση με το επιχείρημα πως οι διαγωνισμοί είχαν ξεκινήσει πριν ψηφιστεί η σχετική κοινοτική νομοθεσία, κάτι το οποίο δε μπορεί να διεκδικήσει το ΤΑΙΠΕΔ στην περίπτωση της Εγνατίας Οδού. Γι’ αυτό στην αγορά αναζητούν τους λόγους για τους οποίους οι σύμβουλοι του ταμείου κατέθεσαν το σχέδιο τιμολογιακής πολιτικής που απορρίφθηκε.
Μεγάλο το κόστος πιστοποίησης για τις σήραγγες
Ακόμη, όπως επισημαίνει το ίδιο δημοσίευμα, το νέο μοντέλο τιμολόγησης των διοδίων είναι μόνο ένα από τα μέτωπα που πρέπει να κλείσει το ΤΑΙΠΕΔ καθώς οι επτά υποψήφιοι που έχουν περάσει στο τελικό στάδιο βρίσκονται αντιμέτωποι με το τεράστιο κόστος α) πιστοποίησης των 17 από τις περίπου 40 σήραγγες της Εγνατίας Οδού με τις νέες αυστηρές κοινοτικές απαιτήσεις και β) με το υπόλοιπο κόστος βαριάς συντήρησης (π.χ. αντικατάστασης των εφέδρων και άλλες εργασίας συντήρησης στις γέφυρες, στα πρανή, στα στηθαία, κ.λπ.).
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει θέσει πλέον πολύ αυστηρές απαιτήσεις για την ασφάλεια των σηράγγων (μετά το ατύχημα στη σήραγγα Mont Blanc που συνδέει Γαλλία και Ιταλία το 1999), ενώ το πρόσφατο δυστύχημα στη Γένοβα έχει φέρει στην επικαιρότητα και το ζήτημα με τη συντήρηση των γεφυρών.
Το συνολικό κόστος των έργων αναβάθμισης (και εξοπλισμού) που θα απαιτηθεί ώστε να πιστοποιηθούν, από την αρμόδια αρχή, οι σήραγγες και τα άλλα έργα βαριάς συντήρησης στην Εγνατία Οδό υπολογίζεται σε επίπεδα κοντά στο ένα δισεκατομμύριο ευρώ. Το υψηλό κόστος, αφού ποτέ μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει βαριά συντήρηση του οδικού άξονα, μπορεί να οδηγήσει σε υψηλότερα διόδια ή σε περιορισμό της ελκυστικότητας της Εγνατίας Οδού για τους επενδυτές.
«Μπλόκο» και από τους σταθμούς διοδίων Καβάλας και Ασπροβάλτας
Η παρέμβαση της Κομισιόν για τα διόδια και το υψηλό κόστος πιστοποίησης των σηράγγων, συν τη βαριά συντήρηση, επιβεβαιώνουν όσα στελέχη του κατασκευαστικού κλάδου θεωρούσαν πως ο διαγωνισμός παραχώρησης της Εγνατίας Οδού δεν θα είναι περίπατος. Στο ΤΑΙΠΕΔ έχουν να αντιμετωπίσουν και μικρότερα, αλλά εξίσου σοβαρά, ζητήματα. Για παράδειγμα οι εργασίες για το σταθμό διοδίων της Καβάλας σταμάτησαν έπειτα από παρέμβαση του δασαρχείου που θεωρεί πως σχεδιάστηκαν σε δασική περιοχή. Το ίδιο συνέβη και με το σταθμό διοδίων της Ασπροβάλτας.
Οι υποψήφιοι
Στους επτά ενδιαφερόμενους συγκαταλέγεται, για παράδειγμα, η ιταλική ANAS International Enterprise S.p.A., η οποία ανήκει στον όμιλο της Ferrovie dello Stato Italiane που εξαγόρασε τις ΤΡΑΙΝΟΣΕ και ΕΕΣΣΤΥ, μέσω των σχετικών διαγωνισμών του ΤΑΙΠΕΔ.
Περιλαμβάνεται, επίσης, και ένας από τους ισχυρότερους διεθνείς επενδυτές στον τομέα των υποδομών, η αυστραλιανή Macquarie, που διεκδικεί την Εγνατία Οδό μέσω του «οχήματος» FREYJA HOLDINGS SARL.
Νέα είσοδο στην ελληνική αγορά αποτελεί και η ROADIS, που διεκδικεί την Εγνατία Οδό σε κοινοπραξία με τον όμιλο Ελλάκτωρ. Η Roadis είναι θυγατρική του καναδικού ομίλου PSP που ελέγχει το 40% της Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών (ΔΑΑ), που διαχειρίζεται το αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος». Η Roadis διαχειρίζεται σήμερα αυτοκινητοδρόμους σε Ινδία (710 χιλιόμετρα), Βραζιλία (681 χιλιόμετρα), Μεξικό (155 χιλιόμετρα) και Ισπανία (64 χιλιόμετρα).
Στην Ελλάδα επανακάμπτει μέσω κοινοπραξίας με τον όμιλο ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και ο γαλλικός όμιλος Egis Projects (στο παρελθόν είχε εμπλακεί στην Αττική Οδό, όπου διατηρεί πολύ μικρό ποσοστό), η οποία αναπτύσσει και διαχειρίζεται έργα υποδομής μεταφορών και είναι μέλος του γαλλικού ομίλου EGIS. Ο τελευταίος δραστηριοποιείται στους τομείς των αερομεταφορών, των κατασκευών και της ενέργειας. Με τους Γάλλους της Vinci (με ισχυρότατη παρουσία στην Ελλάδα μέσω ζεύξης Ρίου-Αντιρρίου, Ολυμπίας Οδού, κ.λπ.) συνεργάζεται ο όμιλος Μυτιληναίος
Με τον κινεζικό όμιλο Sichuan Communications Investment Group διεκδικεί την Εγνατία Οδό η Damco Energy του ομίλου Κοπελούζου, συνέταιρος των Καναδών της PSP στο «Ελευθέριος Βενιζέλος» (η οικογένεια Κοπελούζου ελέγχει το 5% της ΔΑΑ). Την επτάδα συμπληρώνει η Διόλκος Κατασκευαστική, η οποία είναι μέλος του ομίλου Ravago, που έχει παρουσία στη διανομή πολυμερών χημικών προϊόντων και υλικών κατασκευής.
