Πρώτη συνάντηση χωρικών αντιπεριφερειαρχών στην Αθήνα. Προτείνουν να μετονομαστούν οι ΠΕ σε νομαρχίες και οι ίδιοι σε… νομάρχες
Κείμενο θέσεων και προτάσεων για την ενδυνάμωση των ΠΕ και την ενίσχυση της ενδοπεριφερειακής αποκέντρωσης. Ο Θ. Μαρκόπουλος στη συντονιστική επιτροπή
Κείμενο θέσεων και προτάσεων αναφορικά με το σχέδιο νόμου για την αυτοδιοίκηση συνέταξαν οι χωρικοί αντιπεριφερειάρχες της χώρας, στην πρώτη τους θεματική συνάντηση την Παρασκευή 14 Ιουλίου. Στη συνάντηση παραβρέθηκαν 41 αντιπεριφερειάρχες, ενώ από την ΑΜΘ το παρών έδωσαν όλοι οι χωρικοί, πλην του Α. Πατακάκη από τη Δράμα.
Στο κείμενό τους οι αντιπεριφερειάρχες αναφέρουν ότι «το κείμενο της Επιτροπής ΥΠΕΣ είναι προσβλητικό για όσους υπηρετούν την περιφερειακή αυτοδιοίκηση από τη θέση του άμεσα εκλεγόμενου χωρικού Αντιπεριφερειάρχη και προσβλητικό για τα εκλογικά σώματα των Περιφερειακών Ενοτήτων. Οι χωρικοί Αντιπεριφερειάρχες όχι μόνο «δεν φαλκιδεύουν την τοπική δημοκρατία» αλλά αποτελούν έναν αναγκαίο δημοκρατικό θεσμό μεταξύ των Δήμων και των κέντρων των Περιφερειών και των λοιπών δημοσίων αρχών που συμβάλει ποικιλοτρόπως στην ανάδειξη και προώθηση των θεμάτων κάθε Περιφερειακής Ενότητας και των πληθυσμό αυτών», ενώ προσθέτουν ότι οι προτάσεις του ΥΠΕΣ «προκρίνουν μια λογική συγκεντρωτισμού». Οι ίδιοι με βάση τη μέχρι σήμερα εμπειρία και την «επιστημονική έρευνα σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο», όπως αναφέρουν, τάσσονται υπέρ της ενίσχυσης των Περιφερειακών Ενοτήτων και του ρόλου των Χωρικών Αντιπεριφερειαρχών σε συνδυασμό με την θεσμοθέτηση συλλογικού αιρετού οργάνου ανά Περιφερειακή Ενότητα με αποφασιστικές αρμοδιότητες για τα τοπικά θέματα και λαμβάνοντας υπόψη τις γεωγραφικές, συγκοινωνιακές και ευρύτερες κοινωνικές ιδιαιτερότητες ανά Περιφερειακή Ενότητα.
Προτάσεις για την ενδυνάμωση των ΠΕ
Οι αντιπεριφερειάρχες, παρουσιάζοντας τις περιφερειακές ενότητες ως συνέχεια των ιστορικών νομαρχιών, καταθέτουν τις προτάσεις τους για την ενδυνάμωσης των Περιφερειακών Ενοτήτων, μέσω των παρακάτω παρεμβάσεων:
-Συνταγματική κατοχύρωση των υποθέσεων και αρμοδιοτήτων της δευτεροβάθμιας αυτοδιοίκησης.
– Επέκταση του πεδίου εφαρμογής του Ευρωπαϊκού Χάρτη Τοπικής Αυτονομίας και στην περιφερειακή αυτοδιοίκηση. Οι Περιφέρειες πρέπει να ενδυναμωθούν ως ΟΤΑ β΄βαθμού και οι Περιφερειακές Ενότητες (Νομαρχίες) ως κύτταρα των ΟΤΑ β΄βαθμού.
-Επανασχεδιασμός κρίσιμων δημόσιων πολιτικών (οικονομική ανάπτυξη, κοινωνική μέριμνα και αλληλεγγύη, δημόσια υγεία, χωρικές πολιτικές) με διακριτικό και ενισχυμένο ρόλο των Περιφερειών και με σεβασμό στις θεμελιώδεις αρχές του ΕΧΤΑ (πολιτική, οικονομική, διοικητική και οργανωτική αυτοτέλεια των ΟΤΑ, πληρότητα των αρμοδιοτήτων), καθώς και πρόβλεψη για την ύπαρξη των αναγκαίων πόρων (ανθρώπινων και υλικών).
-Ενδυνάμωση ουσιαστική της μητροπολιτικής Περιφέρειας με σαφή οριοθέτηση και ενεργοποίηση αρμοδιοτήτων που θα στηρίζονται σε συγκεκριμένους πόρους (ανθρώπινους και υλικούς) και θεσμικές διαδικασίες. Απαιτείται ιδιαίτερα ενίσχυση του μητροπολιτικού ρόλου των Περιφερειών/ Περιφερειακών Ενοτήτων στους τομείς της αναπτυξιακής πολιτικής, της περιβαλλοντικής προστασίας, της ποιότητας ζωής και της κοινωνικής συνοχής (υγεία, κοινωνική μέριμνα, πολιτισμός, παιδεία, αστική ανάπτυξη ολοκληρωμένων χωρο-λειτουργικών ενοτήτων).
– Επανεξέταση της λειτουργίας των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων έτσι ώστε ο έλεγχος νομιμότητας να μην καταλήγει στην πράξη σε έλεγχο σκοπιμότητας που ακυρώνει τις διεθνείς, ευρωπαϊκές και εθνικές θεσμικές δικλείδες υπέρ της ελεύθερης πρωτοβουλίας των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
– Νομοθετική κατοχύρωση των αρμοδιοτήτων των χωρικών Αντιπεριφερειαρχών κατά το προηγούμενο των αιρετών νομαρχών.
-Εκχώρηση αρμοδιοτήτων από τους Δήμους και τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις στις Περιφερειακές Ενότητες με την ανάλογη στελέχωση με σκοπό την αποφυγή διοικητικών αρρυθμιών και αστοχιών στην εφαρμογή ευαίσθητων και κρίσιμων δημόσιων πολιτικών (όπως η περίπτωση των δασαρχείων και των πολεοδομιών) όταν εμπλέκονται διαφορετικά επίπεδα άσκησης εξουσίας (Κεντρική Διοίκηση, Αποκεντρωμένες Διοικήσεις, τυχόν ειδικοί Οργανισμοί) ή όταν η επίλυση πολεοδομικών θεμάτων Δήμων από διαφορετική Περιφερειακή Ενότητα από αυτή της έδρας του (περίπτωση Κυθήρων που εξυπηρετείται πολεοδομικά από τον Δήμο Πειραιά της Π.Ε. Πειραιά).
Έπαρχος σε νησιωτικές και ηπειρωτικές απομακρυσμένες περιοχές
Σε επίπεδο διακυβέρνησης οι αντιπεριφερειάρχες προτείνουν την ίδρυση και λειτουργία αιρετού συλλογικού οργάνου ανά Περιφερειακή Ενότητα με αποφασιστικές αρμοδιότητες σε επίπεδο Π.Ε. και την μετονομασία των Περιφερειακών Ενοτήτων σε Νομαρχίες και των χωρικών Αντιπεριφερειαρχών σε Νομάρχες. Ακόμη, υποστηρίζουν την θεσμοθέτηση του αιρετού έπαρχου στις νησιωτικές Περιφερειακές Ενότητες αλλά και σε ηπειρωτικές απομακρυσμένες περιοχές που βρίσκονται σε απόσταση ιδιαίτερα μεγάλη από την έδρα της Περιφερειακής Ενότητά τους (όπως στην Π.Ε. Έβρου), καθώς και την κατάργηση του θεσμού του Θεματικού Αντιπεριφερειάρχη – διατήρηση του θεσμού του εντεταλμένου Περιφερειακού Συμβούλου με πρόβλεψη αντιμισθίας.
Για τη χωρική ενδυνάμωση της αναπτυξιακής και κοινωνικής πολιτικής προτείνουν:
– Πρόγραμμα Επενδύσεων/ Εκτελεστέων Έργων και Δράσεων ανά ΠΕ
– Λειτουργία Υπηρεσίας Αναπτυξιακού Προγραμματισμού ανά ΠΕ με αρμοδιότητες κατοχυρωμένες στο γενικό θεσμικό πλαίσιο αναπτυξιακού προγραμματισμού της χώρας.
– Προσαρμογή όλων των ερευνών της ΕΛΣΤΑΤ σε επίπεδο ΠΕ για λόγους κοινωνικούς και αναπτυξιακούς.
-. Ίδρυση και λειτουργία Μηχανισμού Παρακολούθησης των Πολιτικών στην Τοπική Αυτοδιοίκηση με επιστημονική και ερευνητική επάρκεια με ειδική μέριμνα για τη χωρική διάσταση και τις χωρικές επιπτώσεις των πολιτικών σε επίπεδο ΠΕ (Νομαρχιών).
Στην συντονιστική επιτροπή ο αντιπεριφερειάρχης Καβάλας
Προκειμένου να προωθηθεί η συστηματική συνεργασία και ο διάλογος οι χωρικοί αντιπεριφερειάρχες συστήνουν δίκτυο διαλόγου με την ονομασία «Forum Χωρικών Αντιπεριφερειαρχών» και προγραμματίζουν την επόμενη πανελλαδική συνάντησή τους για τον ερχόμενο Σεπτέμβριο, ενώ καλούν την ΕΝΠΕ να οργανώσει έκτακτο συνέδριο με θέμα τις επικείμενες αλλαγές στη θεσμική λειτουργία των Περιφερειών και την ενδοπεριφερειακή αποκέντρωση. Ακόμη, ζητούν από την κυβέρνηση να προβεί σε ευρύ και ουσιαστικό διάλογο με τους φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης «για τη νέα θεσμική συγκρότηση των Περιφερειών, μεριμνώντας ιδιαίτερα και για το κρίσιμο ζήτημα της ενδοπεριφερειακής αποκέντρωσης».
Επίσης, όρισαν ομόφωνα ως συντονιστική επιτροπή του τους Αντιπεριφερειάρχες: Γ. Αλεξόπουλος (Αχαΐας), Γ. Βασιλείου (Δυτικής Αττικής), Ι. Γιώργος (Χαλκιδικής), Π. Καλλίρης (Κορινθίας), Ε. Κουκιαδάκης (Ηρακλείου), Μ. Λιονή (Ρεθύμνου), Θ. Μαρκόπουλος (Καβάλας), Θ. Πιτούλης (Θεσπρωτίας), Ε. Σημανδράκος (Γρεβενών) και Π. Φιλίππου (Ανατολικής Αττικής).
