Πολιτιστική ανασκόπηση της Ξάνθης για το 2016

Μια πόλη σταυροδρόμι πολιτισμών και δημιουργικότητας, όπου το παραδοσιακό συναντά δημιουργικά το μοντέρνο σε όλες τις καλλιτεχνικές εκφάνσεις

Πλούσιες πολιτιστικές εκδηλώσεις με θετικό πρόσημο και φέτος, αλλά και κριτική για διοργανώσεις που χρήζουν βελτίωσης

Η Ξάνθη αποτελεί ένα σταυροδρόμι πολιτισμών, μια πολυπολιτισμική πόλη στην καθημερινότητά της, με πολλαπλές εκφράσεις και εκδηλώσεις πολιτισμού που αποτυπώνουν γλαφυρά το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον της ακριτικής μας περιοχής.

Ξανθιώτικο Καρναβάλι

Επιτυχημένη για ακόμη μια χρονιά η διοργάνωση των Θρακικών Λαογραφικών Εορτών και του Καρναβαλιού από τον δήμο Ξάνθης και το Κέντρο Πολιτισμού. Αποκορύφωμα των γιορτών, όπως κάθε χρόνο, το πανελλήνιας, και όχι μόνο, εμβέλειας Ξανθιώτικο Καρναβάλι, που έκλεισε μισό αιώνα παρουσίας. Επί 15 ημέρες, μέχρι και τις 13 Μαρτίου, όταν και παρέλασαν χιλιάδες καρναβαλιστές από όλη την Ελλάδα με 28 πληρώματα και 9 άρματα, η πόλη της Ξάνθης έζησε στις νότες και τα χρώματα της Αποκριάς. Δεκάδες πολιτιστικοί και λαογραφικοί σύλλογοι συμμετείχαν στις Θρακικές Λαογραφικές Εορτές – Ξανθιώτικο Καρναβάλι με αφιερώματα, εκθέσεις και ιδιαίτερες εκδηλώσεις. Δεν έλειψε και φέτος η κριτική για κάποιες επιλογές του Κέντρου Πολιτισμού, ενώ πάγιο αίτημα αποτελεί ο απολογισμός των ΘΛΕ.

Ξάνθη Πόλις Ονείρων για τον Μάνο Χατζιδάκι

Η γενέτειρα του μεγάλου μας ‘’ερωτικού’’ Μάνου Χατζιδάκι τίμησε και φέτος το πρόσωπο και το έργο του ξανθιώτη συνθέτη με δύο φεστιβάλ, το πρώτο τον Απρίλιο και το δεύτερο από την ΦΕΞ στον Οκτώβριο-Νοέμβριο. Στα τέλη Απριλίου έλαβε χώρα για τρίτη χρονιά το Φεστιβάλ «Ξάνθη Πόλις Ονείρων». Το απόγευμα της 21ης Απρίλη έκρυβε μια υπέροχη έκπληξη για την Παλιά Πόλη της Ξάνθης, «την διατηρητέα». Εκατοντάδες μαθητές από δεκάδες μουσικά σχολεία της Ελλάδας και του εξωτερικού κατευθύνθηκαν από την πλατεία Μητροπόλεως στην οικία που έζησε τα παιδικά του χρόνια ο Μάνος Χατζιδάκις στην οδό Βενιζέλου. Για τις επόμενες μέρες δεκάδες μουσικές ‘’εστίες’’ σε όλη την πόλη με παιδιά που κίνησαν από κάθε γωνιά της Ελλάδας, της Τουρκίας, της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας για να τιμήσουν τον θεσμό. Εκπληκτικό φινάλε των τριήμερων εκδηλώσεων η συναυλία με μια από τις πολυπληθέστερες ορχήστρες που έχουν παίξει ποτέ στην Ελλάδα, σύμφωνα με τον διευθυντή της, Νίκο Κυπουργό. Χίλιοι περίπου μαθητές από τα 21 Μουσικά Σχολεία, αποτελώντας την ορχήστρα και την χορωδία, ερμήνευσαν μπροστά στο κοινό της Ξάνθης έργα του Μάνου Χατζιδάκι και συνθέσεις του Νίκου Κυπουργού.

Γιορτές Παλιάς Πόλης με προβλήματα και απουσίες

Ο θεσμός του Σεπτεμβρίου που ζωντανεύει με μοναδικό τρόπο την Παλιά Πόλη της Ξάνθης προβλημάτισε ήδη από τα τέλη Αυγούστου με το θέμα του ΦΠΑ φέτος. Πολλοί οι Σύλλογοι που απείλησαν να μην συμμετάσχουν στις Γιορτές με κάποιους να επιμένουν μέχρι το τέλος και να μην παίρνουν μέρος με τα στέκια τους κλειστά. Η διοργάνωση είχε και φέτος αρκετή επιτυχία, παρότι υπήρξε κριτική για την έντονα λαϊκή χροιά που είχαν οι κεντρικές συναυλίες με Άγγελο και Στέλιο Διονυσίου, Δάντη, Ζωιδάκη, Γ. Μαργαρίτη και Ραλλία Χρηστίδου, 48 Ώρες και ένα αφιέρωμα στον Άκη Πάνου. Η κεντρική σκηνή της πλατείας Μητροπόλεως πάντως γέμισε από την κοσμοσυρροή για τις περισσότερες συναυλίες αγαπητών στο κοινό καλλιτεχνών, με μοναδική εξαίρεση και παραφωνία την εκδήλωση του συγκροτήματος από το Γκίφχορν. Οι ψησταριές των Συλλόγων που λειτούργησαν πήραν και πάλι φωτιά, αν και φέτος καταγράφηκε μειωμένη σε σχέση με πέρυσι κίνηση.

Φεστιβάλ και Γιορτές

Οι νέοι της Ξάνθης είχαν την ευκαιρία να εμφανιστούν στο κοινό μέσα από διάφορες δράσεις στο πλαίσιο των Γιορτών Νεολαίας τον Μάιο. Η Ευρωπαϊκή Γιορτή Μουσικής για 5^η χρονιά τον Ιούνιο γέμισε για τρεις μέρες έξι μουσικές σκηνές με 40 σχήματα από όλη την Ελλάδα. Τον Ιούλιο είχαμε στα Άβδηρα για 36^η χρονιά τα ‘’Δημοκρίτεια’’, τα οποία είχαν μεγάλη συμμετοχή κόσμου με κεντρικό καλλιτεχνικό δίδυμο τους Μπάση-Πέτα. Η Σταυρούπολη με πολλές εκδηλώσεις και γιορτές, όπως η Γιορτή Πίτας, προσέλκυσε κόσμο, ενώ ο Σύλλογος Γυναικών Μαγγάνων διοργάνωσε για πρώτη φορά τον Ιούλιο την Γιορτή Καλαμποκιού. Νέος θεσμός και με τον Μουσικό Ιούλιο και δύο βραδιές στο φως της πανσελήνου με Ξανθιώτες μουσικούς, συνθέτες και ποιητές. Επιτυχημένο και το 2ο Φεστιβάλ VIA EGNATIA στα Στενά του Νέστου στην Γαλάνη τον Αύγουστο. Το Φεστιβάλ Ανατολικής Λόγιας Μουσικής της ΦΕΞ για 8^η χρονιά διατήρησε το πολύ υψηλό επίπεδο που έχει δημιουργηθεί με μοναδικές συναυλίες σε Άβδηρα, αυλή με τα χαμάμ στο Λαογραφικό Μουσείο και στον μπεκτασίδικο τεκέ στο Σέλινο. Φέτος, μάλιστα, λειτούργησε στις μαθητικές κατασκηνώσεις Αβδήρων και μια πρωτότυπη μουσική κατασκήνωση με μαθητές από όλη την Ελλάδα.

ΦΕΞ, ΙΘΤΠ, Λύκειο Ελληνίδων και Πολιτιστικοί Σύλλογοι

Οι Σύλλογοι της Ξάνθης, με νέα και γεμάτα φαντασία μέλη στους κόλπους τους, συνεχίζουν να δίνουν τον παλμό στα πολιτιστικά δρώμενα. Πολιτιστικοί Σύλλογοι που διασώζουν τις κατά τόπους παραδόσεις μέσα από χορούς και τραγούδια, το Λύκειο Ελληνίδων με πολλά χορευτικά τμήματα και την ‘’Γειτονιά του Άη Βασίλη’’ που γιόρτασε φέτος τα 40 χρόνια παρουσίας του. Θεατρικές ομάδες, όπως η «Ανατολικά του Νέστου», με εξαιρετικές παραστάσεις και το καταπληκτικό για 5^η χρονιά Φεστιβάλ Κωμωδίας, με stand-up comedy shows, σεμινάρια και παραστάσεις improv, μουσική, εκθέσεις comics και γελοιογραφίας, που ‘’έσπειραν’’ το γέλιο. Αναμφίβολα δύο από τους πλέον ενεργούς και πολυπληθείς πολιτιστικούς φορείς της Ξάνθης είναι η Φιλοπρόοδη Ένωση Ξάνθης και το Ίδρυμα Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης. Με εκατοντάδες Ξανθιώτες να συμμετέχουν στα δεκάδες εργαστήρια που άπτονται κάθε πτυχής της ιστορίας, του πολιτισμού, της λαογραφίας, με πολυπληθή χορευτικά τμήματα που έφεραν στην Ξάνθη χορούς latin, tango, salsa, με τμήματα Capoeira και Tai Chi, παντρεύουν τους πολιτισμούς Ανατολής και Δύσης. Το ΙΘΤΠ με πλήθος ομιλιών, παρουσιάσεων βιβλίων και δίσκων, αλλά και διοργάνωση ημερίδων, σε συνεργασία και με το δραστήριο Δίκτυο Λόγου και Πράξης, έδωσαν πνευματική τροφή για προβληματισμό.

Εξαιρετικό το φετινό αφιέρωμα στον Βασίλη Τσιτσάνη και η συναυλία του Μουσικού Σχολείου Ξάνθης με την Δήμητρα Γαλάνη. Μεγάλη δράση παρουσίασε και φέτος η Εφορία Αρχαιοτήτων Ξάνθης στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αβδήρων με ξεναγήσεις, ομιλίες και μουσικές βραδιές. Πλήθος βιβλιοπαρουσιάσεων στα δραστήρια βιβλιοπωλεία της πόλης, όπως το βιβλιοπωλείο ΔΥΟ, έκαναν γνωστούς στους ξανθιώτες έλληνες λογοτέχνες αλλά και αξιόλογους συγγραφείς της Ξάνθης. Δύο μεγάλες επιτυχίες σε προσωπικό επίπεδο για τον εικαστικό Τριαντάφυλλο Βαΐτση, που βραβεύτηκε για «τα παράλογα άλογα» στον 1ο πανελλήνιο διαγωνισμό UPCYCLART με άλογα φτιαγμένα από λάστιχα, ενώ το γλυπτό σκιάς για την ταινία «Η Ρόζα της Σμύρνης» έκλεψε τις εντυπώσεις.

Στον τομέα της επιστήμης είχαμε και φέτος επιτυχίες από τα παιδιά της ρομποτικής σε περιφερειακό και πανελλαδικό επίπεδο, ενώ πέτυχαν την 4^η θέση στην Ολυμπιάδα στο Ν. Δελχί με συμμετοχή τριών ομάδων. Ο Ξανθιώτης ερευνητής, φυσικός Αλέξανδρος Λάππας, Διευθυντής Ερευνών στο ΙΤΕ Κρήτης, βραβεύθηκε από το Ίδρυμα Fulbright, που θα ενισχύσει οικονομικά την έρευνά του.