Φυλετικές διακρίσεις στα ελληνικά σχολεία;
Του Δρ Γεώργιου Τ. Θεοδοσόπουλου.
Οι διαφωνίες που έχουν ενσκήψει ανάμεσα στους κυβερνητικούς, τους εκπαιδευτικούς και τους γονείς των μαθητών των ελληνικών σχολείων, αναφορικά με τη φοίτηση ή μη των τέκνων των μεταναστών σε ελληνικά σχολεία αποδεικνύουν, ότι όλοι οι ανωτέρω παράγοντες, οχυρωμένοι πίσω από μια άγονη και αψυχολόγητη επιχειρηματολογία, προσπαθούν με απειλές, με βίαιες επεμβάσεις, με ατομικές και/ή ομαδικές δηλώσεις και με την διακριτική παρουσία αστυνομικών, να επιβάλουν τη θέλησή τους.
Εκ των ανωτέρω Φορέων, δεν προκύπτει ότι κάποιος υπερτερεί σε επιχειρήματα, ώστε οι υπόλοιποι να πεισθούν, να καταλήξουν σε μια λύση και να φροντίσουν να την υλοποιήσουν. Μήπως ο κάθε Φορέας δεν ακούει την επιχειρηματολογία των άλλων ή δεν την αντιλαμβάνεται; Δεν υπάρχει περίπτωση συναίνεσης, που θα προκύψει από μια ειδική συνεδρίαση των Φορέων μέσα σε ένα Γραφείο και όχι στα πέριξ των σχολικών μονάδων πεζοδρόμια, εντός των αύλειων χώρων των σχολείων ακόμη και στο εσωτερικό τους, και να αποφεύγονται έτσι οι βίαιες και ετσιθελικές προσπάθειες επιβολής των διασταυρούμενων, πλην ελλειμματικών, και αλληλο-απορριπτόμενων λύσεων;
Πολλοί έχουν αρθρογραφήσει και έχουν εκφράσει τις δικές τους απόψεις. Δημοσιογράφοι, υπουργοί, πολιτικοί, δημοτικοί άρχοντες, εκπαιδευτικοί και γονείς. Όλες οι απόψεις πρέπει να είναι σεβαστές και άξιες ορθολογιστικής κριτικής. Πιθανόν ανάμεσά τους να υπάρχει κοινή συνισταμένη επίλυσης του προβλήματος. Δυστυχώς, μέχρι σήμερα, ούτε συνισταμένη έχει αναφανεί ούτε καμιά άποψη έπεισε τους άμεσα ενδιαφερόμενους Φορείς: Κυβέρνηση, Εκπαιδευτικούς, Γονείς, ώστε να αρχίσει η εκπαίδευση των τέκνων των μεταναστών στη Χώρα μας.
Χωρίς να διεκδικώ αποδοχή της προσωπικής μου άποψης αποφάσισα να την καταθέσω, με την ελπίδα ότι θα διαφωτίσω, σε κάποιο βαθμό, το οξύ αυτό εκπαιδευτικό θέμα.
Κατά την υπέρ 20ετή παραμονή μου στις ΗΠΑ, εκτός των μεταπτυχιακών σπουδών, εργάστηκα και ως καθηγητής σε αμερικάνικα δημόσια Γυμνάσια και Λύκεια, στα οποία φοιτούσαν από 4.000 μέχρι 8.000 μαθητές και μαθήτριες. Τα σχολεία αυτά ήταν πολυπολιτισμικά. Μέσα σε μια τάξη μπορούσες να διακρίνεις μαθητές από Ασιατικές, Ευρωπαϊκές και Λατινοαμερικανικές χώρες, συμπεριλαμβανομένων και των Αφρο-Αμερικανών μαθητών. Οι διακρίσεις δεν είχαν θέση στα σχολεία στα οποία υπηρέτησα. Κανένας λατινοαμερικανός γονέας δεν διαμαρτυρήθηκε ποτέ γιατί στην τάξη του παιδιού του υπήρχαν μαθητές από το Βιετνάμ, από τις Φιλιππίνες, από τις Ινδίες κλπ. Κανένας Έλληνας γονέας δεν διαμαρτυρήθηκε γιατί στην τάξη του παιδιού του υπήρχαν μαθητές από τη Συρία, από το Ιράκ, από το Πακιστάν, από το Μεξικό και από άλλες χώρες. Όλοι οι μαθητές στις ανώτερες Λυκειακές τάξεις γνώριζαν άρτια την Αγγλική γλώσσα και η απόδοση όλων ήταν ανάλογη με την προσπάθεια που κατέβαλαν. Κανένας καθηγητής ούτε μαθητής, κατά τη διάρκεια των μαθημάτων, αλλά και κατά τη διάρκεια των γευμάτων, δεν έθιξε ποτέ θέμα καταγωγής των μαθητών, με απαξιωτική πρόθεση. Αυτή η αδιακρισία είναι συνειδητά ανύπαρκτη μέσα στα σχολικά συγκροτήματα. Τέτοιου είδους bullying είναι ασύνηθες. Οι μαθητικές συμμορίες των Gangs αναπτύσσονται, κυρίως, σε υποβαθμισμένες περιοχές όπου κατοικεί η πλειονοψηφία των αφροαμερικανικών όπως το Bronx στη Νέα Υόρκη, το Southeast side του Σικάγου, το East Side της Αμερικανικής πρωτεύουσας, το South Side του Λος Άντζελες κ.ά.
Στο J. Sterling Morton East HS, στο Σικάγο, όταν αφικνούνταν ομαδικά μαθητές από τη λατινική Αμερική, των οποίων η μητρική γλώσσα ήταν η Ισπανική, ίδρυαν τάξεις στις οποίες φοιτούσαν μόνο αυτά τα παιδιά. Αν υπήρχε ομάδα μαθητών από την Συρία, από το Πακιστάν, από το Βιετνάμ, ίδρυαν αντίστοιχες τάξεις. Σ’ αυτές τις τάξεις οι κατά εθνότητα μετανάστες μαθητές διδάσκονταν όλα τα μαθήματά τους στη μητρική τους γλώσσα, με έμφαση στην εντατική διδασκαλία της Αγγλικής γλώσσας, η εκμάθηση της οποίας, θα τους επέτρεπε την επόμενη σχολική χρονιά, να ενσωματωθούν με τους μαθητές των κανονικών τάξεων. Αυτή η εκπαιδευτική πολιτική ίσχυε και για την στοιχειώδη εκπαίδευση.
Όσον αφορά τις μεταδοτικές ή μη ασθένειες των μεταναστών μαθητών, για τις οποίες ανησυχούν οι Έλληνες γονείς, σας διαβεβαιώνω ότι στις ΗΠΑ δεν μπαίνει μαθητής και καθηγητής στην τάξη αν προηγουμένως δεν έχει προσκομίσει ιατρική γνωμάτευση περί της καλής υγείας του. Ιδιαίτερη έμφαση δίνουν στην φυματίωση. Όσα χρόνια εργάστηκα στο Αμερικανικό Σύστημα Εκπαίδευσης, τόσες βεβαιώσεις υγείας προσκόμισα στη διοίκηση των σχολείων.
Αυτή η εκπαιδευτική πολιτική δεν ίσχυε στα εθνοτικά σχολεία, και συγκεκριμένα στα ομογενειακά ημερήσια και απογευματινά σχολεία. Χρημάτισα δάσκαλος και διευθυντής σε μερικά από αυτά. Οι μαθητές μου ήταν 3ης και 4ης γενεάς. Σε ορισμένα ομογενειακά σπίτια υπήρχαν και παππούδες, σε άλλα δεν υπήρχαν. Σε άλλα σπίτια οι σύζυγοι ήταν ομογενείς, σε άλλα ομογενής ήταν ο ένας εκ των δύο. Όσα παιδιά είχαν παππούδες, αυτά γνώριζαν την Ελληνική γλώσσα από καλά μέχρι τέλεια. Όσα παιδιά δεν είχαν παππούδες στο σπίτι, υστερούσαν στη γνώση της Ελληνικής γλώσσας συγκρινόμενα με τα παιδιά της πρώτης περίπτωσης. Όσα παιδιά, δεν είχαν παππούδες στο σπίτι και οι μητέρες τους ήταν άλλης εθνότητας, αυτά τα παιδιά έβλεπαν την Ελληνική γλώσσα ως δεύτερη γλώσσα, με μητρική την Αγγλική. Αυτά τα παιδιά των τριών κατηγοριών όταν είναι ενταγμένα σε μια τάξη, είναι αδύνατο να υπάρξει θετικό αποτέλεσμα, γιατί σε μια τάξη 20-25 μαθητών, εκ των οποίων τα 10 γνωρίζουν πολύ καλά την Ελληνική γλώσσα, τα 8 γνωρίζουν σχετικά την Ελληνική γλώσσα και τα 7 γνωρίζουν να λένε μόνο «μαμά» και «μπαμπά», δεν υπάρχει περίπτωση προόδου*. Τι έπρεπε να γίνει; Να χωρισθούν τα παιδιά από τις μικρές τάξεις σε 3 μικρές ομάδες και να δοθεί έμφαση στην ταχεία εκμάθηση της Ελληνικής γλώσσας στα παιδιά που υστερούσαν, ώστε μετά από 2-3 χρόνια να γίνει η ενσωμάτωση όλων των μαθητών σε μια ενιαία τάξη. Αυτή η εισήγησή μου δεν γινόταν αποδεκτή ελλείψει κονδυλίων, με αποτέλεσμα το εκπαιδευτικό αγαθό να μην μπορούν να το απολαύσουν όλοι οι μαθητές, και οι μαθητές της 3ης κατηγορίας να μην επιθυμούν να φοιτούν στο Ελληνικό Σχολείο. Και ως Σύμβουλος Εκπαίδευσης στην Ελληνική Πρεσβεία στην Ουάσιγκτον, προσπάθησα να πείσω τις ομογενειακές σχολικές Επιτροπές να φροντίσουν τα ομογενόπουλα που δεν είχαν βοήθεια από τα σπίτια τους, αλλά δεν τα είχα καταφέρει, γιατί και οι ίδιοι οι γονείς, γεννημένοι στις ΗΠΑ δεν αισθάνονταν την ανάγκη τα παιδιά τους να μάθουν πολύ καλά την Ελληνική γλώσσα.
Εκ των ανωτέρω συμπεραίνεται ότι, τα παιδάκια των μεταναστών στην Ελλάδα, είναι εντελώς αντιπαιδαγωγικό να φοιτούν στην ίδια τάξη με τα Ελληνόπουλα και να διδάσκονται από κοινού τα μαθήματά τους στην Ελληνική γλώσσα, την οποία δεν κατανοούν. Θα πρέπει μέσα στη σχολική μονάδα να υπάρξουν τάξεις στις οποίες θα φοιτούν τα παιδιά των μεταναστών, τα οποία θα διδάσκονται εντατικά την Ελληνική γλώσσα, την μητρική τους γλώσσα και τα μαθήματα, επίσης στη μητρική τους γλώσσα. Μετά από δύο χρόνια, τα παιδάκια αυτά θα μπορέσουν να ενσωματωθούν με τα Ελληνόπουλα και σε μεγαλύτερες τάξεις. Τα περί κολλητικών ασθενειών κ.τ.τ., δεν αποτελούν ισχυρή επιχειρηματολογία για τους γονείς. Αλλά ούτε και η προχειρότητα της Πολιτείας, με την τοποθέτηση των μεταναστών μαθητών στις κανονικές τάξεις των Ελλήνων μαθητών, επιλύει το πρόβλημα. Αυτό δεν το θέλουν και τα ίδια τα παιδιά. Οι παιδαγωγικές μου γνώσεις και οι εμπειρίες μου από αντίστοιχες περιπτώσεις, μου υπαγορεύουν να προτείνω, ανεπιφύλακτα και χωρίς καμιά διάκριση, την ίδρυση μέσα στις σχολικές μονάδες ειδικών τάξεων για τα παιδάκια των μεταναστών.
Σας ευχαριστώ για τη φιλοξενία.
Τοξότες, 24.01.2017
* Η νοοτροπία του «όλοι μαζί» μου θύμισε τις σπουδές μου στη Νομική Σχολή Θεσσαλονίκης. Στο αμφιθέατρο του Κεντρικού, τότε, Κτιρίου, δυναμικότητας 300 καθημένων φοιτητών, συνωστιζόμασταν, συνολικά 1300-1500 φοιτητές (Νομικής και ΟΠΕ). Μια καθηγήτρια της Αγγλικής γλώσσας προσπαθούσε να μας διδάξει σε επίπεδο Lower, αλλά αυτά που έλεγε τόσο εγώ όσο και άλλοι φοιτητές, που καταγόμασταν από χωριά, δεν τα κατανοούσαμε, με αποτέλεσμα να προκαλείται συνεχής θόρυβος, χωρίς αποτέλεσμα. Το ίδιο πρόβλημα αντιμετώπισα αργότερα και με τη διδασκαλία της Βυζαντινής Μουσικής στη Θεολογική Σχολή του ΑΠΘ, όπου ο καθηγητής άρχισε τα μαθήματά του θεωρώντας μας όλους τους φοιτητές εξ ίσου γνώστες της! Εγώ, όμως, και πολλοί άλλοι φοιτητές πρώτη φορά βλέπαμε βυζαντινή γραφή. Αποτέλεσμα; Μηδέν. Αν σήμερα θεωρούμαι καλός ιεροψάλτης αυτό οφείλεται στις έξω-πανεπιστημιακές μου σπουδές και στη συνεχή άσκηση.
