Απρόσμενη έκπληξη η Άνω Κίρρα στην Σμίνθη, που αποζημιώνει με την υπέροχη θέα της και τους πιο απαιτητικούς
Ένας όμορφος παραδοσιακός οικισμός με ευγενικούς κατοίκους και μακρά ιστορία, σταδιακά ‘’σβήνει’’
Κυριακή απόγευμα. Αποφασίζουμε να ανηφορίσουμε οδικώς προς την ορεινή Ξάνθη με κατεύθυνση την περιοχή της Σμίνθης. Μια αναφορά για τον παραδοσιακό οικισμό Κίρρα κεντρίζει το ενδιαφέρον και έτσι λίγο πριν εισέλθουμε στην Σμίνθη, παίρνουμε τον δρόμο στα δεξιά πάνω από το τσιμεντένιο γεφυράκι. Στενός δρόμος με πολλές στροφές, σε μερικά σημεία κατολισθήσεις και σε πολύ περισσότερα με την άσφαλτο διαβρωμένη, απαιτούν προσεκτική οδήγηση, ιδίως στην περίπτωση που θα συναντηθείς με κατερχόμενο όχημα. Παρότι λίγα λεπτά έξω από την Ξάνθη, αισθάνεσαι ήδη ότι βρίσκεσαι σε άλλο μέρος. Πλούσια βλάστηση με κάθε λογής δέντρα φέρνει από το παράθυρο ένα δροσερό αεράκι κι ας είναι ένα από τα ζεστά απογεύματα του Ιουλίου. Όπως συμβαίνει συνήθως με έναν άγνωστο προορισμό, ο δρόμος φάνηκε πολύ πιο μακρύς κατά την ανάβαση, ενώ τελικά ήταν μια διαδρομή λίγων λεπτών.
Ένας οικισμός που αναφέρεται από το 1878 και μαγεύει με την θέα και την ησυχία του
Ξάφνου βρίσκεσαι μπροστά σε μια πινακίδα που αναφέρει «Άνω Κίρρα». Μπροστά σου όμως βλέπεις μόνο ένα στενό δρομάκι ανάμεσα σε δύο κτήρια. Ο δρόμος στα αριστερά συνεχίζει για μισό χιλιόμετρο προς τον οικισμό Όαση. Μόλις ακούν το αυτοκίνητο μέσα στην ‘’εκκωφαντική’’ ησυχία, κάποιοι κάτοικοι ξεπροβάλλουν χαμογελαστοί αλλά και λίγο ξαφνιασμένοι με την απρόσμενη επίσκεψη. Είχα πληροφορηθεί για κάποια έργα ανάπλασης που είχαν γίνει στον οικισμό και τους ρωτώ αν πρόκειται για την Άνω Κίρρα ή την Κάτω. Με πολλή προθυμία και πολύ καλά ελληνικά αναλαμβάνουν να μας δείξουν τον πλακόστρωτο δρόμο και τις παρεμβάσεις που έγιναν στο κέντρο του οικισμού. Δεν δίστασαν καθόλου όταν αντίκρισαν την φωτογραφική μηχανή, απλά ρώτησαν από πού ερχόμαστε. Όταν άκουσαν από την Ξάνθη, ένιωσαν ακόμη πιο άνετα. Οι νεότερες σε ηλικία γυναίκες που μας συνάντησαν δεν έδειξαν την ίδια διάθεση να μιλήσουν μαζί μας, αλλά χαμογελαστές συνέχισαν τις δουλειές τους. Ο πλακόστρωτος δρόμος που κατασκευάστηκε ανάμεσα στα έτη 2003-2005 ήταν από τις πιο ολοκληρωμένες παρεμβάσεις που έγιναν στους οικισμούς της περιοχής. Ψάχνοντας, μάλιστα, στο διαδίκτυο μετά την επίσκεψη στην Κίρρα, ανακάλυψα ότι ο οικισμός ανήκε από το 1878 ως το 1912 στο Bιλαέτι Aδριανούπολης, στο Σαντζάκι Γκιουμουλτζίνας (Kομοτηνής) και στον Kαζά Ξάνθης για να φτάσει μετά από χρόνια να υπάγεται στον δήμο Μύκης.
Θέα που ‘’μαγνητίζει’’ το βλέμμα και προσφέρει στιγμές απίστευτης ηρεμίας
Η απόλυτη ησυχία που επικρατούσε μέσα στον οικισμό διακοπτόταν μόνο από τις συνομιλίες των γειτόνων και της μητέρας που υποδέχθηκε σύζυγο και γιο, οι οποίοι επέστρεφαν από το χωράφι. Σε ένα πλάτωμα στο μέσον περίπου του οικισμού δεν μπορείς να μην σταθείς εκστατικός για την θέα. Ήταν η ώρα που ο ήλιος άρχισε να δίνει διάφορα χρώματα στα σύννεφα του ουρανού καθώς αποχαιρετούσε την καλοκαιρινή μέρα. Αναλογίστηκα πόσο διαφορετικό είναι να ξυπνάς κάθε πρωί και να βλέπεις τόσο ουρανό, να απλώνεται μπροστά σου όλο τα κατάφυτο βουνό με τα απέναντι χωριουδάκια να σπάνε την κυριαρχία του πράσινου. Να μεγαλώνεις και να ζεις μέσα στην ησυχία, σε ρυθμούς τελείως διαφορετικούς από αυτούς που ζούμε εμείς λίγα χιλιόμετρα πιο κάτω. Δεν είναι όμως όλα τόσο ρομαντικά και ιδανικά. Ιδίως αν δεν είσαι επισκέπτης, αλλά μόνιμος κάτοικος. Βασικές ανάγκες, κυρίως των νέων ανθρώπων, δεν καλύπτονται. Τα παιδιά πρέπει να κάνουν καθημερινά ένα μικρό ταξίδι για να πάνε στο σχολείο, από το νηπιαγωγείο μέχρι και το Λύκειο, αν οι συνθήκες επιτρέψουν να φτάσουν μέχρι εκεί. Ο ιστορικός οικισμός που λίγα χρόνια πριν είχε 170 κατοίκους, σήμερα αριθμεί λίγες δεκάδες, με την απογραφή του 2011 να τους ανάγει σε μόλις 34 μόνιμους κατοίκους και την Άνω Κίρρα 39η στην σειρά μεγέθους πληθυσμού του δήμου Μύκης.
Αποχαιρετίσαμε τον οικισμό με ανάμικτα αισθήματα: μια πληρότητα που γέννησε η μοναδική θέα και η απόλυτη ησυχία, αλλά και μια κρυφή λύπη, που τόσο όμορφα μέρη μένουν στο περιθώριο και σταδιακά σβήνουν. Η περιέργεια μας οδήγησε και στην Κάτω Κίρρα, τον οικισμό που στέκεται απέναντι από την Σμίνθη και χωρίζεται από αυτόν με τον ποταμό Κόσυνθο. Η μεταλλική πεζογέφυρα πίσω από το τζαμί και το νεκροταφείο της Σμίνθης είναι μια σύγχρονη πινελιά με τα λείψανα μιας παλιάς πετρόκτιστης γέφυρας λίγο παραδίπλα. Ένας κόσμος που υπάρχει παράλληλα και τόσο κοντά στην δική μας πραγματικότητα και καθημερινότητα, αλλά ταυτόχρονα φαντάζει τόσο μακρινός και απόκοσμος.
ΧΑΡΗΣ ΔΙΑΦΩΝΙΔΗΣ
