Εκδήλωση παρουσίασης του έργου ανάδειξης τμημάτων του οικιστικού πλέγματος του νοτίου περιβόλου των Αβδήρων από την Ε.Φ.Α. Ξάνθης
Όμως …κλειστός θα παραμείνει ο Αρχαιολογικός Χώρος Αβδήρων επειδή δεν υπάρχει φύλακας – Αρχαιολογικό Πάρκο στα σχέδια της Ε.Φ.Α για το νέο ΕΣΠΑ
Στους αρχαίους δρόμους και ανάμεσα από αρχαία σπίτια με κάμαρες, πετρόχτιστες αυλές και ρείθρα για τα νερά της βροχής και οικιακά εργαστήρια Κοροπλαστικής που κατασκεύαζαν οι αρχαίοι Αβδηρίτες μαστόροι, πλήθος εδώλια και πλίθινα αγγεία είχαν την ευκαιρία, να περπατήσουν και να ξεναγηθούν όσοι παραβρέθηκαν στην εκδήλωση παρουσίασης του έργου «Συντήρησης – Αποκατάστασης και ανάδειξης του Αρχαιολογικού Χώρου Αβδήρων», της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ξάνθης που πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 25 Ιουνίου στις 7.30 το απόγευμα. Ένα έργο που εντάθηκε το 2011 στο Ε.Π. ΑΜ – Θ ΕΣΠΑ και ολοκληρώθηκε το 2014, αποκαλύπτοντας νέα τμήματα του οικιστικού πλέγματος του νοτίου περιβόλου των Αβδήρων και παρέχοντας στοιχεία και για την οικιστική δομή και την ζωή των κατοίκων της Αρχαίας πόλης των Αβδήρων που χρονολογείται στα μέσα του 4ου αι. και επέζησε μέχρι το τέλος της ύστερης αρχαιότητας δηλαδή μέχρι το τέλος του 4ου αι. μ. Χ.
Την παρουσίαση του έργου επιμελήθηκε η Προϊσταμένη της Ε.Φ.Α. αρχαιολόγος Κωνσταντίνα Καλλιντζή ενώ την ξενάγηση στο χώρο η αρχαιολόγος Μαρία Χρυσάφη παρέχοντας πληροφορίες για την οικιστικό σύστημα, για την καθημερινότητα των κατοίκων αλλά και τις δυσκολίες που συνάντησε η αρχαιολογική σκαπάνη στην συντήρηση και την αποκατάσταση του χώρου ο οποίος υπέστη σοβαρές καταστροφές με τις πλημμύρες του Γενάρη του 2015 ενώ λίγους μόνο μήνες πριν είχε ολοκληρωθεί το έργο και επρόκειτο τότε να γίνε η παρουσίαση. Τον παρών έδωσε ο Θεματικός αντιπεριφερειάρχης Τουρισμού Μιχάλης Αμοιρίδης και αρκετός κόσμος από τα Άβδηρα και από Ξάνθη ανάμεσά τους ο πρώην κοινοτάρχης Αβδήρων Δημήτρης Βουρβουκέλης, ο συνδικαλιστής Μπάμπης Ευστρατίου και ο ζαχαροπλάστης με παρουσία στα πολιτιστικά δρώμενα του τόπου Στέλιος Αρσενίου και αρκετός κόσμος που εκδήλωσε το ενδιαφέρον του με ερωτήσεις προς την αρχαιολόγο κα Χρυσάφη ενώ εξέφρασε και την ικανοποίηση για την αρτιότητα της επιστημονικής γνώσης και τις τεκμηριωμένες απαντήσεις. Η εκδήλωση έκλεισε μουσικά με συναυλία του ΚΑΠΗ του δήμου Αβδήρων ο οποίος συνέβαλε στην εκδήλωση παραχωρώντας και τεχνικά μέσα.
Τι περιλαμβάνει το έργο
Μιλώντας για το έργο η αρχαιολόγος Κωνσταντίνα Καλλιντζή: Το έργο αφορά στην Ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου των Αβδήρων. Οι προσπάθειες είχαν ξεκινήσει από τα τέλη της δεκαετίας του ’80 ενταγμένες σε προγράμματα των ΠΕΠ του Β’ και Γ’ ΚΠΣ και τώρα του ΕΣΠΑ. Το έργο ολοκληρώθηκε στα τέλη του 2014 και θα έπρεπε να παρουσιαστεί τότε. Όμως λόγω των πολύ μεγάλων πλημμυρών που έγιναν αρχές του 2015 και χρειάστηκε τόσος πολύς χρόνος για να αποκαταστήσουμε τις φθορές. Σήμερα το παραδίδουμε ολοκληρωμένο στο κοινό Είναι διάφορες οικοδομικές ενότητες οι οποίες δεν είχαν αποκατασταθεί με το Γ. ΚΠΣ και περιλαμβάνουν οικοδομικά τετράγωνα, νησίδες, κατοικίες εργαστήρια και έχουν ενταχθεί στο υπόλοιπο πλαίσιο ώστε ο επισκέπτης να έχει μια ολοκληρωμένη άποψη. Αυτό συνοδεύεται και από άλλα πράγματα όπως για παράδειγμα ένα πρόπλασμα αφής ένα κτήριο σε μικρογραφία με όλες τις λεπτομέρειες του για άτομα που έχουν προβλήματα όρασης άλλα και για εκπαιδευτικά προγράμματα. Υπάρχουν φυλλάδια για τις ενότητες που αποκαταστάθηκαν και ένα έντυπο που αφορά το σύνολο του έργου».
Άβδηρα: Μια εμπορική πόλη με 20.000 κατοίκους
Όπως διευκρίνισε η κα Καλλιντζή η Αρχαία πόλη των Αβδήρων μετακινήθηκε σε διάφορα σημεία ανάλογα με τις ιστορικές περιόδους. Το σημείο αυτό είναι ο νότιος περίβολος των Αβδήρων που χρονολογείται στα μέσα του 4ου αι. και επέζησε μέχρι το τέλος της ύστερης αρχαιότητας δηλαδή μέχρι το τέλος του 4ου αι. μ. Χ. Αυτό το μέρος είχε το λιμάνι την Ακρόπολη που μετά έγινε το Πολύστυλο κατά τα Βυζαντινά χρόνια, τα τείχη που είναι ορατά μαζί με την πύλη και πολλές κατοικίες και δρόμους. Όλα είναι φτιαγμένα σύμφωνα με το Ιπποδάμειο σύστημα, οριζόντιοι και κάθετοι δρόμοι που δημιουργούν οικοδομικά τετράγωνα. Η πόλη ήταν εμπορική και αριθμούσε περίπου 20.000 κατοίκους
Η πόλη του Δημόκριτου είναι στον βόρειο περίβολο – Εκεί είναι κι ο τάφος του
Σύμφωνα με την κα Καλλιντζή ο βόρειος περίβολος των Αβδήρων είναι η παλαιότερη πόλη εκεί που έζησε ο Δημόκριτος: «Ο τάφος του Δημοκρίτου είναι εδώ στα Άβδηρα. Γνωρίζουμε ότι ο Δημόκριτος έχει ταφεί εδώ αλλά δεν μπορούμε να προγραμματίσουμε ανασκαφή. Μόνο αν τον βρούμε τυχαία γιατί δεν ξέρουμε που είναι θαμμένος και για να βρεθεί τυχαία και να πιστοποιηθεί πρέπει να υπάρχουν τα ανάλογα στοιχεία όπως με επιτύμβια στήλη με επιγραφή. Το πρόγραμμα των ανασκαφών έχει σταματήσει για οικονομικούς λόγους. Τώρα κάνουμε μόνο έργα ανάδειξης όπως αυτό που παρουσιάζουμε».
«Αγκάθι» οι απαλλοτριώσεις
Αναφορικά με το θέμα των απαλλοτριώσεων που πολλές φορές φέρνει αντιμέτωπη την Αρχαιολογική υπηρεσία με την κοινωνία η κα Καλλιντζή ανέφερε πως στη περιοχή των Αβδήρων τα περισσότερα είναι απαλλοτριωμένα όχι όμως όλα. : «Η αλήθεια είναι ότι είναι πάρα πολλές εκτάσεις δεσμευμένες με την έννοια ότι μπορεί κανείς να τις χρησιμοποιήσει με την κύρια χρήση της που είναι η γεωργική και δεν μπορεί κανείς να οικοδομήσει. Δυστυχώς ο απαλλοτριώσεις λόγω της οικονομικής κρίσης έχουν σταματήσει. Το μόνο που υπάρχει είναι η αποζημίωση των ιδιοκτητών για την στέρηση της περιουσία τους, παίρνουν δηλαδή το αντίτιμο που θα κέρδιζαν από την γεωργική εκμετάλλευση σε ετήσια βάση».
Κλειστός ο Αρχαιολογικός Χώρος Αβδήρων επειδή δεν υπάρχει φύλακας
Ο «δαίμονας» της οικονομικής κρίσης δεν «χτύπησε» μόνο στις αποζημιώσεις των απαλλοτριώσεων αλλά περιόρισε εργασίες συντήρησης και αποκατάσταση κυρίως στο έργο της ΕΦΑ, ενώ στερεί από το κοινό να γνωρίσει τον αρχαιολογικό χώρο Αβδήρων ο οποίος μετά την εκδήλωση θα παραμείνει κλειστός επειδή δεν υπάρχει φύλακας. Ένα πρόβλημα που θίγει η κα Καλλιντζή εκφράζοντας την λύπη της γι αυτό: «Ο χώρος είναι επισκέψιμος και οργανωμένος δυστυχώς όμως δεν υπάρχει φύλακας από το 2014 και τότε ήταν περιστασιακός ωρομίσθιοι. Ελπίζουμε πως και φέτος θα μας δοθούν κάποιοι ωρομίσθιοι ίσως μέσω προγραμμάτων. Υπάρχει πολύ ενδιαφέρον του κόσμου να τον επισκεφτεί και είναι πολύ λυπηρό που δεν μπορεί. Έχει γίνει τόσος κόπος από εμάς, έχουν δαπανηθεί τόσα χρήματα, ο χώρος είναι έτοιμος να υποδεχτεί τον κόσμο και είναι κλειστός λόγω έλλειψης φύλακα».
Αρχαιολογικό Πάρκο Αβδήρων στα σχέδια της ΕΦΑ για το νέο ΕΣΠΑ
Στα σχέδια της Ε.Φ. Α για την νέα προγραμματική περίοδο είναι η δημιουργία του Αρχαιολογικού Πάρκου Αβδήρων. Όπως εξηγεί η Προϊσταμένη της Ε.Φ. Α: «Με την πολύ καλή συνεργασία της Περιφέρειας έχουμε προγραμματίσει το αρχαιολογικό Πάρκο Αβδήρων που περιλαμβάνει τον ήδη αναδεδειγμένο αρχαιολογικό χώρο αλλά και το Πολύστυλο και τους πόρους και άλλες περιοχές ενδιάμεσα όπως είναι τα νεκροταφεία. Είναι υπό δρομολόγηση το προετοιμάζουμε με τους συνεργάτες μας. Επίσης έχουμε άριστη συνεργασία με τον δήμο Αβδήρων άριστη όλα αυτά τα χρόνια. Με την βοήθειά του
σκοπεύουμε να την συνεχίσουμε (είναι σε εξέλιξη σύμβαση) την ανασκαφή στον τύμβο της Διομήδειας που δεν έχει ολοκληρωθεί. Πρόκειται για έναν πολυσήμαντο οικισμό από τα Νεολιθικά χρόνια έως και τα Ρωμαϊκά». Σ΄ ότι αφορά όμως το Αρχαίο θέατρο των Αβδήρων η κα Καλλιντζή είπε πως δεν είναι στην προτεραιότητα της ΕΦΑ: «Τώρα συντηρούμε ανασκαμμένες εκτάσεις που είναι γεμάτες χόρτα άλλες περιοχές έχουν νερά και πρέπει να κάνουμε αποστραγγιστικά έργα και αναφέρομαι σε πολύ σημαντικές αρχαιολογικές περιοχές όπως το Ιερό της Δήμητρας και της κόρης, τα Τείχη των Κλαζομενίων και των Τηίων του 6 αι. π.Χ. της πρώτης εγκατάστασης της πόλης του Δημόκριτου, μέρος της οποίας έχει ανασκαφεί όμως δεν έχει αναδειχθεί ακόμη γιατί η έκταση που είναι οι ανασκαφές δεν έχει απαλλοτριωθεί και λόγω έλλειψης χρηματοδότησης».
Αρωγός στο έργο της ΕΦΑ η Περιφέρεια
Την σημασία του έργου που επιτελεί η ΕΦΑ τόνισε ο Θεματικός αντιπεριφερειάρχης Τουρισμού κ. Αμοιρίδης επισημαίνοντας πως η Περιφέρεια στηρίζει κάθε προσπάθεια που προβάλει την περιοχή και αναδεικνύει την ιστορία της: «Ο αρχαιολογικός χώρος Αβδήρων είναι ένας εμβληματικός χώρος για τη περιοχή της Ξάνθης κι ο Δημόκριτος είναι μια κατ’ εξοχήν φυσιογνωμία που η Ξάνθη την τιμά. Μας ενδιαφέρει αυτοί οι χώροι να γίνουν επισκέψιμοι τόσο για να τους γνωρίσουμε εμείς αλλά και να αποτελούν τουριστικούς πόλους για την περιοχή. Το υπουργείο Πολιτισμού πρέπει να μεριμνήσει να υπάρχει φύλακας. Ο Περιφερειάρχης είχε απευθυνθεί προς το υπουργείο. Πρόθεσή μας είναι
να πιέσουμε το υπουργείο να κάνει κάποιες προσλήψεις. Το επιστημονικό έργο των αρχαιολόγων της ΕΦΑ είναι πολύ δύσκολο και συγχαρητήρια για το έργο και τη φροντίδα που δείχνουν. Η περιφέρεια είναι αρωγός κάθε προσπάθειας με οικονομική στήριξη για
εργασίες συντήρησης αλλά και την ανάδειξη των υφιστάμενων έργων και από τους πόρους ΕΣΠΑ».
Μαριάννα Ξανθοπούλου
