Καμία καθοδήγηση για την ορθή αξιοποίηση των ικανοτήτων στους Έλληνες – Οι μισοί νέοι άνεργοι στην ΠΑΜ-Θ δεν είναι ενημερωμένοι για τα επαγγέλματα με μέλλον
Σε άλλο τομέα θα αναγκαστούν να εργαστούν πάνω από 640.000 Έλληνες τα επόμενα χρόνια – Το 40% των Ευρωπαίων εργοδοτών δεν βρίσκει άτομα με τις κατάλληλες δεξιότητες
Σε άλλον τομέα εργασίας θα χρειαστεί να μεταπηδήσουν στα επόμενα χρόνια πάνω από 640.000 Έλληνες εργαζόμενοι, καθώς τα δύο τρίτα των θέσεων εργασίας που χάνονται δεν αναμένεται να ανακτηθούν. Σε πρόσφατη ομιλία του στην Θεσσαλονίκη, ο διευθυντής του Ευρωπαϊκού Κέντρου για την Ανάπτυξη της Επαγγελματικής Κατάρτισης (cedefop), Τζέιμς Καλέγια (James Calleja) τόνισε ότι ο δρόμος εξόδου από τη σημερινή κρίσιμη κατάσταση για την Ελλάδα πρέπει να περάσει μέσα από την εκπαίδευση, την κατάρτιση και την απασχόληση. Σύμφωνα με τον κ. Καλέγια, για να επιτευχθεί βιώσιμη ανάπτυξη η Ελλάδα χρειάζεται να εστιάσει σε συγκεκριμένους τομείς -όπως η αγροτική επιχειρηματικότητα, τα τρόφιμα, ο τουρισμός, τα logistics και οι τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών- όπου κατέχει κάποιο στρατηγικό πλεονέκτημα. Πρόσθεσε δε ότι η ανάπτυξη της απασχόλησης στην Ελλάδα προ κρίσης προήλθε κατά κύριο λόγο από τις μικρές επιχειρήσεις, αυτές με λιγότερους από εννέα εργαζόμενους. Οι μεγάλες επιχειρήσεις ενδέχεται να δημιούργησαν αξιοπρεπείς οργανωτικές και λειτουργικές δομές, αλλά μόνο το 22% αυτών επέδειξε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης της απασχόλησης στο διάστημα 2002-2009. Η κρίση όμως χτύπησε δυσανάλογα τους μικρούς της αγοράς, που έχασαν κατ’ ανάγκη σημαντικά υψηλότερο αριθμό εργαζομένων σε σχέση με τους μεγάλους.
Ποιος θα δημιουργήσει τις θέσεις εργασίας;
Οι μελέτες του Ευρωπαϊκού Κέντρου δείχνουν ότι υπάρχει μία πολύ μικρή μειοψηφία, της τάξης του 0,5% του συνόλου, που αντιστοιχεί σε 3.000 ήδη υφιστάμενες, ταχέως αναπτυσσόμενες επιχειρήσεις διαφόρων μεγεθών, οι οποίες έχουν τα θεμελιώδη χαρακτηριστικά ώστε να αναπτυχθούν ραγδαία και να απορροφήσουν μεγάλο αριθμό ανέργων. Παρόλα αυτά, αυτές οι επιχειρήσεις δεν μπορούν από μόνες τους να καλύψουν τις 1.000.000 θέσεις εργασίας που λείπουν -ούτε καν τις 600.000 που απευθύνονται σε νέους ανέργους. Όλες μαζί μπορούν να δημιουργήσουν μέχρι 200.000 νέες θέσεις εργασίας, εκ των οποίων οι μισές θα μπορούσαν να αφορούν νέους, με την προσφορά άμεσης και έμμεσης απασχόλησης. Οι υπολειπόμενες θέσεις εργασίας για τη σταδιακή εξάλειψη της ανεργίας θα μπορούσαν να καλυφθούν μόνο μέσω της δημιουργίας 10.000 νέων επιχειρήσεων υψηλής ανάπτυξης, που θα έφταναν σταδιακά να απασχολούν 50 εργαζόμενους έκαστη. Το μεταβατικό στάδιο όπου οι μικρο-επιχειρήσεις εξελίσσονται σε μεσαίου μεγέθους ή και μεγαλύτερες. Αυτός, θεωρεί ο κ. Καλέγια, είναι ο τομέας, στον οποίο η Ελλάδα θα πρέπει να εστιάσει κατά κύριο λόγο.
Το 40% των Ευρωπαίων εργοδοτών δεν βρίσκει άτομα με τις κατάλληλες δεξιότητες
Σύμφωνα με μελέτες, 70 εκατομμύρια Ευρωπαίοι δεν διαθέτουν επαρκείς δεξιότητες ανάγνωσης και γραφής, και ακόμη περισσότεροι έχουν ελλιπείς δεξιότητες αριθμητικής και ψηφιακών γνώσεων. Έτσι, βρίσκονται αντιμέτωποι με τον κίνδυνο της ανεργίας, της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού. Από την άλλη, ένας μεγάλος αριθμός Ευρωπαίων, ιδίως νέων με υψηλά προσόντα, απασχολείται σε θέσεις εργασίας που δεν αντιστοιχούν στις ικανότητες και τις φιλοδοξίες τους. Την ίδια στιγμή, το 40% των Ευρωπαίων εργοδοτών δηλώνει ότι δεν μπορεί να βρει άτομα με τις κατάλληλες δεξιότητες για την προώθηση της ανάπτυξης και της καινοτομίας.
Νέοι σε αναζήτηση εργασίας, αλλά χωρίς καθοδήγηση
Παρά την μακροχρόνια ανεργία πολλών Ελλήνων, την συνεχή δημιουργία νέων ανέργων, φαίνεται ότι υπάρχει μεγάλο πρόβλημα στην κατεύθυνση, κυρίως των νέων, σε αναζήτηση εργασίας. Ασφαλώς και οι εποχές είναι δύσκολες και οι ευκαιρίες μειωμένες, αλλά μήπως υπάρχει έλλειψη καθοδήγησης στον επαγγελματικό προσανατολισμό; Σ’ αυτό απαντά κατηγορηματικά η σύμβουλος επαγγελματικού προσανατολισμού, Στελίνα Πολυζωίδου. Όπως δήλωσε στο «Ε»: «Το πρόβλημα ξεκινά από τα θεμέλια, από την παιδεία. Το μάθημα του Σχολικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού σε κάποιες χώρες είναι από τα σημαντικότερα, ενώ στην Ελλάδα είναι εντελώς παραγκωνισμένο και διδάσκεται από εκπαιδευτικούς που δεν έχουν καμία εξειδίκευση στο αντικείμενο». Οι νέοι δεν έχουν καμία κατευθυντήρια γραμμή από το επίσημο κράτος για τα επαγγέλματα που πραγματικά χρειάζονται, ώστε να αποφύγουν αυτά που είναι ήδη κορεσμένα. Όπως σημειώνει η κα Πολυζωίδου, αυτό ενισχύεται από την ‘’υποχρεωτική’’ κατεύθυνση των νέων στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση μέσα από τις οικογένειές τους, ενώ πολλοί θα μπορούσαν να διακριθούν μέσα από τεχνικά και αγροτικά επαγγέλματα, τα οποία γνωρίζουν μια σχετική άνθιση. Ένα από τα εργαλεία που χρησιμοποιούν κατά κόρον στο εξωτερικό, είναι τα ψυχομετρικά τεστ. Όπως εξηγεί η ίδια: «Στην χώρα μας δεν γίνεται σχεδόν πουθενά, ενώ μπορούν να δώσουν σαφείς κατευθύνσεις, να βοηθήσουν τους νέους να ανακαλύψουν τον εαυτό τους και το τι πραγματικά θέλουν. Παιδιά με ικανότητες, ωθήθηκαν για παράδειγμα να σπουδάσουν λογιστική χωρίς πραγματικά να το θέλουν, την στιγμή που θα μπορούσαν να είναι εξαίρετοι νηπιαγωγοί βάσει χαρακτήρα».
Ποσοστό 33% των νέων ανέργων δεν έχουν εγγραφεί στον ΟΑΕΔ
Έρευνες που εστίασαν στους νέους της Περιφέρειας ΑΜ-Θ, αποδεικνύουν ότι υπάρχουν σημαντικά περιθώρια περαιτέρω υποστήριξης των νέων ανέργων, καθώς καταγράφονται σημαντικά ελλείμματα τόσο στον επαγγελματικό προσανατολισμό, όσο και στην ενημέρωση των νέων για τα επαγγέλματα με προοπτικές. Το ποσοστό ανεργίας στους νέους ηλικίας 15 – 24 ετών στην ΑΜ-Θ είναι υψηλότερο σε σχέση με τα αντίστοιχα ποσοστά σε επίπεδο χώρας, καθώς βρίσκεται στην 5η θέση σε σύνολο 13 Περιφερειών της Ελλάδας σε ποσοστό εγγεγραμμένων ανέργων ηλικίας 15 – 24 ετών, που αναζητούν εργασία στον ΟΑΕΔ. Μάλιστα, ένα μεγάλο ποσοστό της τάξης του 33% των νέων ανέργων δεν έχουν καν εγγραφεί στον ΟΑΕΔ. Τα στοιχεία της έρευνας του διακρατικού έργου ESPY, καταδεικνύουν το κενό που υπάρχει στις ανάγκες απασχόλησης. Ένα κενό, δηλαδή, ανάμεσα στο τι προγράμματα προσφέρονται από την τεχνική επαγγελματική κατάρτιση τοπικά στους νέους, αλλά και την γνώση που οι νέοι έχουν για το πώς θα κινηθούν επαγγελματικά στο μέλλον. Στατιστικά, ένα ποσοστό 27% των νέων άνεργων έχει παρακολουθήσει κάποιο πρόγραμμα κατάρτισης, ένα 49% δεν είναι ενημερωμένο για τα επαγγέλματα με μέλλον, ενώ την ίδια στιγμή 28% των νέων εργαζομένων δουλεύει χωρίς ασφάλιση (μαύρη εργασία) και 40% απασχολούνται με συμβάσεις ορισμένου χρόνου. Τέλος, ποσοστό 53% των νέων εργαζομένων δουλεύουν υπό καθεστώς μερικής απασχόλησης.
Â
ΧΑΡΗΣ ΔΙΑΦΩΝΙΔΗΣ
