Ο Άγιος Αθανάσιος. Η Μνήμη του γιορτάστηκε στο παρεκκλήσι του στο λόφο των Αβδήρων. 4 αρνιά για το κουρμπάνι του Αγίου προσέφεραν οικογένειες μουσουλμάνων της Βελόνης
Τι λέει η παράδοση και οι ιστορικές πηγές: Πώς ο Αη Θανάσης έσωσε τα Άβδηρα. Η σπηλιά και ο θρύλος της μαρμαρωμένης κατσίκας
Άγιος και Προστάτης για χριστιανούς και μουσουλμάνους των Αβδήρων και της Βελόνης είναι – κι απ’ τα παλιά τα χρόνια – ο Άγιος Αθανάσιος, η Μνήμη του οποίου γιορτάστηκε και φέτος στις 3 Μαΐου στο παρεκκλήσι του που στέκει χρόνια τώρα στο λόφο στις παρυφές του οποίου είναι κτισμένη η Βελόνη απ’ την μια μεριά και τα Άβδηρα απ’ την άλλη. Το παρεκκλήσι είναι μικρό και ταπεινό, με λιγοστές εικόνες και δεσπόζουσα αυτή του Αγίου Αθανασίου, αλλά λάμπει από την πάστρα του ασβέστη των γυναικών που έχουν τάμα να ξαγρυπνούν αποβραδίς στη χάρη Του. Πλάι στην μικρή εκκλησιά το κιόσκι με τα πέτρινα τραπέζια για να φάνε το κουρμπάνι και το πιλάφι από τάματα πιστών, που αχνίζουν στα μεγάλα καζάνια στο πίσω μέρος της εκκλησιάς.
Ο Αϊ Θανάσης προστάτης Χριστιανών και Μουσουλμάνων
Πλήθος πιστών μεταξύ των οποίων και ο δήμαρχος Αβδήρων κ. Γιώργος Τσιτιρίδης, ο πρόεδρος της ΔΕΥΑΑ Νίκος Χατζόπουλος και άλλοι δημοτικοί σύμβουλοι ανηφόρισαν τον λόφο για να παραστούν στην Πανηγυρική Θεία Λειτουργία στην οποία χοροστάτησε ο εφημέριος των Αβδήρων πατήρ Νικόλας και παράλληλα να γίνουν μάρτυρες της έκφρασης πίστης προς τον Άγιο από μια ομάδα μουσουλμάνων κατοίκων του οικισμού της Βελόνης οι οποίοι προσέφεραν 6 αρνιά για το κουρμπάνι του Αγίου και μέσα σε μια μυσταγωγική ατμόσφαιρα γονατιστοί μπρος το τέμπλο της μικρής εκκλησιάς δέχτηκαν την Χάρη και την ευλογία Του. Το γεγονός έγινε αποδεκτό με χαρά από τους χριστιανούς που παρακολούθησαν όλοι μαζί με έκδηλη συγκίνηση την τελετή. Στα Άβδηρα και στην Βελόνη θεωρούν τον Άγιο Αθανάσιο Θαυματουργό και Προστάτη τους και σε κάθε δύσκολη στιγμή τον επικαλούνται λέγοντας: «Αϊ Θανάση βόηθα…»!
Ο Αη Θανάσης έσωσε τα Άβδηρα
Η παράδοση που μεταδίδεται από γενιά σε γενιά στα Άβδηρα λέει  ότι ο Άγιος έσωσε το χωριό: «Έρχονταν οι Τούρκοι , μια τσέτα να κάνουν σφαγή στ’ Άβδηρα. Λίγο πριν μπουν λένε ότι πέρασε ένα άσπρο άλογο μπροστά τους και άνοιξε ένα ρέμα μεγάλο. Κι άρχισαν τα άλογα να χλιμιντρούν και να μην μπορούν να περάσουν το ρέμα. Κι εκεί ορκίστηκαν ότι δεν θα ματώσουν μύτη και άνοιξε ο δρόμος και μπήκαν στο χωριό . Δεν πείραξαν κανένα μόνο χτύπησαν δυο καμτσικιές τον Μουχτάρη (πρόεδρο). Οι μουσουλμάνοι τον πιστεύουν όλοι…», μας είπε ο κυρ Σπύρος που από 1949 όπως λέει κάθε χρόνο είναι στο κουρμπάνι του Αγίου Αθανασίου. Ο πρόωρα εκλιπών γιατρός Νίκος Βουρβουκέλης, που καταγόταν από την Βελόνη είχε ασχοληθεί με την καταγραφή της ιστορίας των Αβδήρων και είχε συλλέξει υλικό απ’ όλες τις ιστορικές περιόδους . Σύμφωνα μ’ αυτό: « Ο Άγιος Αθανάσιος ήταν η δεύτερη ενορία των Αβδήρων που εκκλησιάζονται αυτοί που κατοικούσαν στο Τσακάλ μαχαλά. Το τσακάλ μαχαλά δεν ήταν Άβδηρα, είχε πρόσφυγες που εγκαταστάθηκαν στα Άβδηρα. Η Αγία Παρασκευή ήταν η παλιά ενορία των Αβδήρων. Οι Αβδηρίτες οι ντόπιοι τους Τσακάλ μαχαλιώτες δεν τους ήθελαν στην ενορία οπότε έκτισαν τον Αϊ Θανάση. Στην πάροδο του χρόνου ενσωματώθηκαν οι ενορίες και το χωριό και έγινε παρεκκλήσι ο Αϊ Θανάσης Τα Άβδηρα δεν είχαν τούρκους. Όμως κάποτε ξεκίνησε μια μικροεπανάσταση στα Άβδηρα και όλοι είχαν κλειστεί στο σπίτι του Καρκατζάνη. Οι τούρκοι είχαν ορμητήριο τον Άγιο Αθανάσιο. Παρόλο που ήταν λίγοι οι Αβδηρίτες τους απώθησαν και προφανώς σ’ αυτό αναφέρεται ο θρύλος ότι ο Αϊ Θανάσης έσωσε το χωριό. Πολλοί μουσουλμάνοι είδαν τον Αϊ Θανάση σαν όραμα στις δύσκολες στιγμές της ζωής τους και από τότε άρχισαν να πιστεύουν ότι είναι φύλακας της Βελόνης.
Η σπηλιά και ο θρύλος της μαρμαρωμένης κατσίκας
Ο λόφος του Αγίου Αθανασίου με την εξαίσια θέα είναι συνδεδεμένος και με έναν ακόμη θρύλο. Πρόκειται για τη σπηλιά της κατσίκας. Η παράδοση λέει ότι ήταν μια σπηλιά που την ήξεραν όλοι στα Άβδηρα. Τα μικρά παιδιά έπαιζαν εκεί. Είχε λένε μια πέτρα που έμοιαζε με κατσίκα. Κάποιοι λένε ότι είχε νερό. Κάποιοι λένε ότι υπήρχε δίπλα και μια πέτρα σε σχήμα πινακωτής (ξύλινο σκεύος με θήκες που έβαζαν το πλαστό ψωμί). Η σπηλιά αυτή τώρα δεν υπάρχει γιατί το 1967 με απόφαση του τότε κοινοτάρχη αφαίρεσαν το πέτρωμα με το οποίο κατασκευάστηκε ο δρόμος προς τη θάλασσα. Έμεινε όμως ζωντανός ο θρύλος της κατσίκας που λέει: «Ήταν λέει μια νύφη που πήγαιναν να την παντρέψουν στον Αϊ Θανάση. Κι αυτή γύρισε και είπε στην μάνα της «Μια πινακωτή δεν μ’ έδωσες για προίκα…». Και γυρνάει η μάνα της που της είχε δώσει πολύ προίκα και την μαλώνει: «Είσαι κατσίκα ….αχάριστη». Και έτσι έμεινε πετρωμένη μέσα στη σπηλιά η κατσίκα και πλάι μια πινακωτή… Όταν παίζανε παιδιά μπαίνανε στη σπηλιά και πάντα αφήνανε ένα κουρελάκι… Ήταν προίκα για τη νύφη…».
Άγιος Αθανάσιος ο Μέγας
Ο Αθανάσιος Αλεξανδρείας, Μέγας Αθανάσιος ή Άγιος Αθανάσιος ήταν Χριστιανός επίσκοπος και Πατριάρχης Αλεξανδρείας της Αιγύπτου κατά τον 4ο μ.Χ. αιώνα. Τιμάται ως άγιος τόσο από την Ανατολική Ορθόδοξη όσο και από την Ρωμαιοκαθολική εκκλησία. Αποτελεί έναν από τους τέσσερις μεγάλους Πατέρες της Ανατολικής εκκλησίας και έναν από τους 33 Πατέρες της Ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας. Από πολύ νέος έδειξε την πνευματική κλίση του. Σε ηλικία 25 ετών χειροτονήθηκε διάκονος από τον επίσκοπο Αλεξανδρείας Αλέξανδρο, τον οποίο ακολούθησε στην Α΄ Οικουμενική Σύνοδο το 325, στη Νίκαια της Βιθυνίας. Εκεί αναδείχθηκε πρωτεργάτης στην καταδίκη της διδασκαλίας του Αρείου που χαρακτηρίστηκαν αιρετικές. Το 328 και σε ηλικία 33 ετών εξελέγη πατριάρχης Αλεξανδρείας. Η Μνήμη του τιμάται στις 18 Ιανουαρίου και στις 2 Μαΐου.
Χρόνια Πολλά και του Χρόνου στον Αϊ Θανάση!!!
