Διάταξη Νομοσχεδίου των υπουργείων Ανάπτυξης και Υποδομών προωθεί την κατάργηση της δημοσίευσης των δημοσίων συμβάσεων
Στροφή 180 μοιρών από Σταθάκη, που ως εισηγητής της μειοψηφίας το 2014 τασσόταν σθεναρά υπέρ της διατήρησης των δημοσιεύσεων και σήμερα ο ίδιος δρομολογεί την κατάργηση
Καθεστώς αδιαφάνειας και δημοκρατικού ελλείμματος, παρά τις περί του αντιθέτου, πλείστες όσες εξαγγελίες, προωθεί η κυβέρνηση που δρομολογεί με νομοσχέδιο, το οποίο τέθηκε -αιφνιδιαστικά- στη Δημόσια Διαβούλευση την κατάργηση της υποχρέωσης δημοσίευσης των δημοσίων συμβάσεων στον έντυπο Τύπο. Ουσιαστικά με το νέο νομοσχέδιο, όλες οι δημόσιες συμβάσεις θα αναρτώνται μόνο στην ιστοσελίδα του ΚΗΜΔΗΣ, η οποία θα υποκαταστήσει κάθε άλλη δημοσιότητα, αγνοώντας την υποχρέωση της Πολιτείας να διασφαλίζει την έγκυρη πληροφόρηση των πολιτών με τα προσφορότερα δυνατά μέσα.
Το παράδοξο είναι ότι τον Αύγουστο του 2014 ο εισηγητής της τότε αρμόδιας Επιτροπής της Βουλής στη συζήτηση επί του πολυνομοσχεδίου (Ν. 4281/14) που και πάλι έθετε το θέμα της κατάργησης της υποχρεωτικότητας των δημοσιεύσεων στον Περιφερειακό Τύπο, Γιώργος Σταθάκης, ο οποίος υπεραμυνόταν της διατήρησης του καθεστώτος, σήμερα ως υπουργός, με ολική κυβίστηση προωθεί τις ίδιες ακριβώς αλλαγές που απέρριπτε με σθένος.
Τις αντιδράσεις τους εξέφρασαν από την πρώτη στιγμή οι εκπρόσωποι του Περιφερειακού Τύπου, προτάσσοντας το πλήγμα που θα υποστούν οι αρχές της διαφάνειας, της νομιμότητας, της χρηστής διοίκησης και της πλήρους ενημέρωσης των πολιτών για τα έργα και τη διοχέτευση του δημόσιου χρήματος. Μαζί με αυτά βέβαια, το «χτύπημα» θα είναι μοιραίο και για τις επιχειρήσεις του κλάδου που θα χάσουν ένα σημαντικό έσοδο, ενώ αναπόφευκτη θα είναι και η απώλεια θέσεων εργασίας στις εφημερίδες, τόσο σε ιστορικούς τίτλους όσο και στις υπόλοιπες εφημερίδες της Περιφέρειας, οι οποίες θα αναγκαστούν να περιορίσουν δραματικά το λειτουργικό κόστος.
Ζήτημα διαφάνειας και δημοκρατίας
Βέβαια δεν πρόκειται για κλαδικό και συνδικαλιστικό ζήτημα αλλά για υπόθεση διαφάνειας, νομιμότητας, χρηστής διοίκησης και εν τέλει ποιότητας δημοκρατίας. Ο τρόπος λειτουργίας της Διαύγειας για παράδειγμα, όπως εφαρμόζεται σκοπίμως η μη, απέδειξε τη δυσκολία στην αναζήτηση της πληροφορίας, ενώ αντίστοιχη ήταν και η αποτυχία του πλαισίου δημοσιότητας των ισολογισμών, που πλέον δεν περικλείονται με την απαραίτητη δημοσιότητα, παρά χάνονται σε ανώνυμες ιστοσελίδες ή σε δυσεύρετα σημεία στις ιστοσελίδες των επιχειρήσεων. Επιπλέον, η πλήρης αδυναμία από την πλευρά των θεσμικά υπεύθυνων να εφαρμόσουν τον Ν3548/07, που προβλέπει ποιες εφημερίδες τηρούν τα εχέγγυα για τη δημοσιοποίηση των διαγωνισμών, δεν μπορεί να χρεώνεται στις εφημερίδες του Περιφερειακού Τύπου και να χρησιμοποιείται ως επιχείρημα από την πλευρά της κυβέρνησης. Τέλος δε, είναι ανεπίτρεπτο και τουλάχιστον ασυνεπές τα πολιτικά κόμματα να τάσσονται υπέρ ή κατά των αιτημάτων του Περιφερειακού Τύπου με βάση την κατά περίπτωση πολιτική συγκυρία.
Ο ασυνεπής κ. Σταθάκης
Η δρομολόγηση αυτή βέβαια από τη νέα κυβέρνηση εγείρει ερωτηματικά και υποψίες, εξαιτίας της προφανέστατης αυτής ασυνέπειας μεταξύ λόγων και έργων. Ο ίδιος ο κ. Σταθάκης, που σήμερα προωθεί το νομοσχέδιο με τον συναρμόδιο υπουργό Υποδομών κ. Σπίρτζη απέρριψε ως εισηγητής της μειοψηφίας τον Αύγουστο του 2014 τη μνημονιακή δέσμευση σχετικά με την κατάργηση της υποχρεωτικότητας των δημοσιεύσεων λέγοντας στην τότε τοποθέτησή του: «…υπάρχει στη νομοθεσία, στον Κανονισμό του 2011, το θέμα του τύπου που προέκυψε και το οποίο είναι μείζον. Αυτό, όμως, στον Κανονισμό, στο άρθρο 152, δεν αποτελεί δεσμευτική νομοθεσία. Εσείς το εισάγετε με έναν τρόπο που λέει ότι ουσιαστικά ο επαρχιακός τύπος θα χάσει τη βασική πηγή εσόδων του….» και μάλιστα ο ίδιος, μεταξύ άλλων σημείωσε«… ουσιαστικά ο επαρχιακός τύπος θα χάσει τη βασική πηγή εσόδων του, που είναι και η τελευταία πηγή χρημάτων που παίρνει από το ευρύτερο Δημόσιο -δεν είναι καν από το Δημόσιο, γιατί τα πληρώνουν ιδιώτες εργολάβοι- της αναγκαστικής δημοσιοποίησης των δημοσίων έργων…». Και προφανώς άλλωστε, η διασφάλιση της διαφάνειας στις κρατικές προκηρύξεις διαγωνισμών προβλέπεται ξεκάθαρα και από την σχετική ευρωπαϊκή οδηγία, με ανάλογη πρακτική να ακολουθείται από την πλειοψηφία των ευρωπαϊκών κρατών, που σέβονται τις γενικές αρχές περί δημοσίων συμβάσεων της ΕΕ, αποδίδοντας την ευρύτερη δυνατή δημοσιότητα.
Αντίθετος ο κυβερνητικός εταίρος μέσω των δηλώσεων του Τ. Κουίκ
Αντίθετος με την προωθούμενη διάταξη πάντως εμφανίστηκε στο Creta tv και ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ και επί σειρά ετών δημοσιογράφος Τέρενς Κουίκ, ο οποίος τόνισε ότι «Το βασικό ακαταμάχητο επιχείρημα που θέτουν οι Ανεξάρτητοι Έλληνες είναι η διασφάλιση της διαφάνειας στις αναθέσεις των δημοσίων, δημοτικών και περιφερειακών έργων» και εξήγησε: «καμία καταχώριση που αφορά δημόσιο έργο και επί της ουσίας χρήματα του ελληνικού λαού, αλλά και των ευρωπαίων πολιτών, δεν μπορεί να αλλοιωθεί σε μία εφημερίδα, ταυτιζόμενη μάλιστα με συγκεκριμένη ημερολογιακή ημερομηνία. Αυτό δεν μπορεί να διασφαλιστεί σε κανένα διαδικτυακό τόπο, όπου και οι hackers μπορούν να παρεμβαίνουν, αλλά ταυτόχρονα πολύ εύκολα μία δημοσίευση μπορεί να ανέβει και την επόμενη στιγμή να εξαφανιστεί. Στον ηλεκτρονικό κόσμο που ζούμε, αυτά τα ξέρουμε πάρα πολύ καλά». Ο ίδιος σχολίασε επιπλέον το αμελητέο δημοσιονομικό όφελος από την κατάργηση των δημοσιεύσεων έργων αντιπαραβάλλοντας το ποσοστό του κόστους επί του συνολικού προϋπολογισμού των έργων με την ευεργετική «ένεση» που αυτά τα έσοδα δίνουν στις εφημερίδες της Περιφέρειας.
Αντιδρούν οι εκπρόσωποι του Περιφερειακού Τύπου
Οι εκπρόσωποι του Περιφερειακού Τύπου εκδήλωσαν από την αρχή τις αντιδράσεις τους και εξέθεσαν τα επιχειρήματά τους στους εμπλεκόμενους αξιωματούχους της κεντρικής πολιτικής σκηνής, ενώ αντίθετοι με την προωθούμενη διάταξη είναι και οι εργαζόμενοι κάθε αντικειμένου στον κλάδο. Είναι σαφές δε, ότι προτίθενται να συνεχίσουν να αντιδρούν μαζικά, δυναμικά και στοχευμένα, προκειμένου να μην πληγεί το κύριο καθήκον που επιτελεί ο Περιφερειακός Τύπος, ως προς την διασφάλιση της ενημέρωσης των πολιτών και της Δημοκρατίας.
«Με τις μεθοδεύσεις αυτές διευκολύνεται η σύναψη των δημοσίων συμβάσεων στο σκοτάδι ή έστω στο ημίφως»
Οι επιπτώσεις της δρομολογούμενης κατάργησης παρουσιάζονται στη συνέντευξη του προέδρου του ΣΗΠΕ Μ. Χαλκιαδάκη
Με άμεσο και σαφή τρόπο παρουσιάζει τα επιχειρήματα και τις διεκδικήσεις του Περιφερειακού Τύπου ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ημερήσιων Περιφερειακών Εφημερίδων (ΣΗΠΕ) κ. Μανώλης Χαλκιαδάκης, ο οποίος χαρακτήρισε: «πλήγμα στη διαφάνεια και οικονομική καταστροφή για τις περιφερειακές εφημερίδες» την κατάργηση των δημοσιεύσεων στη συνέντευξη που παραχώρησε.
Διαβάσαμε κύριε Πρόεδρε στα σχόλια της δημόσιας διαβούλευσης του Νομοσχεδίου το αναλυτικό υπόμνημα που κατέθεσε ο ΣΗΠΕ. Γιατί αυτή η έντονη αντίδραση;
Κατ’ αρχή πρέπει να σας πω ότι δεν αντιδρά μόνον ο ΣΗΠΕ αλλά όλοι οι φορείς του κλάδου, ιδιοκτήτες και εργαζόμενοι. Ο βασικός λόγος, τουλάχιστον για τη δική μας θεώρηση, είναι ότι με τις μεθοδεύσεις αυτές πλήττονται οι βασικές αρχές της διαφάνειας, της νομιμότητας και της χρηστής διοίκησης και διευκολύνεται η σύναψη των δημοσίων συμβάσεων στο σκοτάδι ή έστω στο ημίφως. Και επίσης παραβιάζεται το δικαίωμα των πολιτών στην πληροφόρηση για θέματα που επηρεάζουν τη ζωή και την καθημερινότητά τους.
Δεν ακούγεται κάπως υποκριτική η αιτιολογία αυτή; Μήπως ο καυγάς είναι για το «πάπλωμα» και τα χρήματα που θα χαθούν για σας;
Όσοι γνωρίζουν τον τρόπο που σκεφτόμαστε και λειτουργούμε στον ΣΗΠΕ δεν ξαφνιάζονται επειδή προτάσσουμε το επιχείρημα αυτό. Και φυσικά δεν υποτιμούμε το θέμα στο οποίο αναφέρεστε, αλλοίμονο! Σ’ αυτές τις πολύ δύσκολες εποχές η απώλεια ενός θεσμοθετημένου επί δεκαετίες πόρου θα οδηγήσει στο κλείσιμο ή στη συρρίκνωση ακόμη και μεγάλων και ιστορικών εφημερίδων της περιφέρειας με προφανείς δραματικές επιπτώσεις στην απασχόληση όλων των ειδικοτήτων εργαζομένων στο χώρο. Μπορούμε άραγε να το αγνοήσουμε αυτό;
Μήπως στην ψηφιακή εποχή που ζούμε είναι αναχρονισμός και περιττή πολυτέλεια η δημοσίευση στον τύπο; Γιατί να μην αρκεί η απλή ανάρτηση στο διαδίκτυο.
Γιατί εδώ δεν έχουμε να κάνουμε με τη γνωστοποίηση μιας εκδήλωσης ή με ένα οποιοδήποτε δελτίο τύπου. Μιλάμε για δημόσιες συμβάσεις με αυστηρό τυπικό, με προθεσμίες και με όρους και προϋποθέσεις εγκυρότητας σε κάθε στάδιο. Και πρέπει να συμφωνήσουμε ότι η απλή ανάρτηση στο διαδίκτυο δεν πληροί τα εχέγγυα δημοσιότητας που απαιτούνται για την εγκυρότητα της όλης διαδικασίας. Είναι μια «αφηρημένη» γνωστοποίηση ενδεχομένως σε μηδενικό αριθμό παραληπτών που δεν μπορεί να υποκαταστήσει τη δημοσίευση με βεβαία χρονολογία στον τύπο.
Δεν περιορίζεται όμως έτσι η γραφειοκρατία και το κόστος;
Καμιά γραφειοκρατία δεν περιορίζεται. Οι χρόνοι των δημοπρασιών δεν επηρεάζονται σε τίποτα. Όσο για το περίφημο κόστος των δημοσιεύσεων, αυτό είναι ασήμαντο σε σχέση με τους συνήθως θηριώδεις προϋπολογισμούς των συμβάσεων στις οποίες αναφέρονται. Η επίκληση τέτοιου είδους «επιχειρημάτων» είναι νομίζω αποκαλυπτική για τους πραγματικούς σκοπούς όσων επιδιώκουν χρόνια τώρα την κατάργηση των δημοσιεύσεων αυτών.
Τι εννοείται όταν λέτε ότι κάποιοι επιδιώκουν χρόνια τώρα αυτή την κατάργηση:
Δεν βρισκόμαστε ξέρετε για πρώτη φορά σήμερα αντιμέτωποι με το ζήτημα αυτό. Πρόσφατες είναι οι δύο τελευταίες απόπειρες, τον Δεκέμβρη του 2013 και τον Αύγουστο του 2014, όταν ειδικά η δεύτερη αποκρούστηκε κυριολεκτικά στο παρά πέντε της ψήφισης. Και αποκρούστηκε με την ομόφωνη γνώμη και ψήφο όλων των κομμάτων και όλων των βουλευτών. Και στις δυο περιπτώσεις πρωτοστάτησαν οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ με προεξάρχοντα μάλιστα, κατά διαβολική σύμπτωση, τον τότε εισηγητή της μειοψηφίας και σήμερα εισηγούμενο το νομοσχέδιο Υπουργό κο Γ. Σταθάκη! Δικαιούμαστε νομίζω να ρωτήσουμε τι μεσολάβησε που να δικαιολογεί αυτή την θεαματική αλλαγή στάσης;
Μήπως μεσολάβησε η τρόϊκα;
Κατηγορηματικά όχι! Ισχύει το ακριβώς αντίθετο. Οι κανονισμοί και οι κοινοτικές οδηγίες περί δημοσίων συμβάσεων προτρέπουν σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερη δημοσιότητα και όχι περιστολή της όπως έχουμε στην προκειμένη περίπτωση.
Υπήρξε διάλογος με την κυβέρνηση πριν τη δημοσιοποίηση του νομοσχεδίου;
Με τον αρμόδιο Υπουργό κο Σταθάκη συναντηθήκαμε όλες οι ενώσεις ιδιοκτητών του περιφερειακού τύπου αρκετό καιρό πριν τη δημοσιοποίηση του νομοσχεδίου και λάβαμε τη διαβεβαίωση ότι τίποτα δεν θα άλλαζε στο ισχύον καθεστώς τουλάχιστον έως ότου γίνει ένας ουσιαστικός διάλογος για την αναζήτηση όρων και προϋποθέσεων αλλά και χρονικού διαστήματος, υπό τα οποία θα μπορούσε να συζητηθεί η πιθανή μετάβαση σε ένα νέο καθεστώς. Γι αυτό ομολογώ ότι μας ξάφνιασε δυσάρεστα αυτή η σπουδή και η ανακολουθία της κυβέρνησης.
Εσείς τι προτείνετε τελικά και ποια στάση θα τηρήσετε;
Όπως ήδη σας είπα, εμείς προσερχόμαστε στο δημόσιο διάλογο με καλή θέληση και με συγκεκριμένες θέσεις. Ήδη καταθέσαμε στο πλαίσιο της διαβούλευσης αλλά και στην κυβέρνηση αναλυτικό Υπόμνημα στο οποίο περιλαμβάνεται και συγκεκριμένη πρόταση τροποποίησης του επίμαχου άρθρου 61 του νομοσχεδίου. Είμαστε έτοιμοι να συζητήσουμε και κάθε άλλη πρόταση. Αλλά δεν είμαστε σε καμιά περίπτωση διατεθειμένοι να αποδεχτούμε καταστροφικά για τον κλάδο τετελεσμένα. Σ’ αυτή την περίπτωση όλοι οι φορείς και οι ενώσεις του κλάδου, ιδιοκτήτες, δημοσιογράφοι, τεχνικοί, διοικητικοί και λοιπό προσωπικό, θα αντιδράσουμε συντονισμένα και μαχητικά. Και δεν θα είμαστε μόνοι μας στον αγώνα αυτόν, να είστε σίγουροι γι αυτό…
ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΩΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΩΝ
Γιατί λέμε όχι στην κατάργηση των κρατικών δημοσιεύσεων στον περιφερειακό τύπο
Με το Νομοσχέδιο για τις δημόσιες συμβάσεις που δόθηκε πρόσφατα στη δημοσιότητα καταργείται άμεσα το από δεκαετίες ισχύον καθεστώς της δημοσίευσης των σχετικών με τις δημόσιες συμβάσεις ανακοινώσεων (διακηρύξεις, προκηρύξεις κλπ), στον έντυπο περιφερειακό τύπο.
Πρόκειται για μια αδικαιολόγητη, πρόχειρη, επικίνδυνη και καταστροφική απόφαση.
Αδικαιολόγητη γιατί εξυπηρετεί σκοπιμότητες και όχι οποιαδήποτε θεσμική ή οικονομική αναγκαιότητα.
Πρόχειρη και βιαστική γιατί κατατέθηκε αιφνιδιαστικά και χωρίς να προηγηθεί ο διάλογος που ο ίδιος ο αρμόδιος Υπουργός υποσχέθηκε στους φορείς του κλάδου.
Επικίνδυνη γιατί θα ευνοήσει ένα απαράδεκτο από κάθε άποψη καθεστώς σύναψης δημοσίων συμβάσεων αδιαφανώς και εν κρυπτώ!
Καταστροφική γιατί θα έχει δραματικές επιπτώσεις τόσο στον περιφερειακό τύπο της χώρας, όσο και την ενημέρωση των επιχειρήσεων της περιφέρειας, με αποτέλεσμα την πρόκληση υψηλού Δημοσιονομικού κόστους.
Η μεθόδευση αυτή συναντά την καθολική αντίδραση όλων των φορέων του κλάδου, εργοδοτών και εργαζομένων για τους εξής λόγους:
Πρώτον γιατί πλήττει άμεσα τις βασικές και αναντικατάστατες αρχές της διαφάνειας και της χρηστής διοίκησης που πρέπει να διέπουν ειδικά το καθεστώς των δημοσίων συμβάσεων και ταυτόχρονα παραβιάζει το δικαίωμα των πολιτών της περιφέρειας να πληροφορούνται για αποφάσεις και δραστηριότητες της διοίκησης που αφορούν ή επηρεάζουν τη ζωή τους.
Δεύτερον γιατί η απλή ανάρτηση των σημαντικών αυτών στοιχείων στο διαδίκτυο δεν εξασφαλίζει τα εχέγγυα δημοσιότητας που απαιτούνται για τη σύναψη δημόσιας σύμβασης και κυρίως αυτά της βεβαίας χρονολογίας, της ευρύτητας της ενημέρωσης και της ασφάλειας της γνωστοποίησης.
Τρίτον γιατί ούτε η γραφειοκρατία θα περιοριστεί, ούτε σοβαρή εξοικονόμηση πόρων θα υπάρξει όπως ισχυρίζονται οι θιασώτες της αδιαφάνειας. Οι χρόνοι διεξαγωγής των δημοπρασιών δεν αλλάζουν ενώ η δαπάνη για τις δημοσιεύσεις είναι απειροελάχιστη σε σχέση με τους προϋπολογισμούς των συμβάσεων στις οποίες αναφέρονται. Και είναι γνωστό ότι το θεσμικό και οικονομικό κόστος της αδιαφάνειας είναι πάντα πολύ υψηλό.
Τέταρτον γιατί αποτελεί εγχώρια απόφαση και όχι κοινοτική ή μνημονιακή υποχρέωση. Αντίθετα οι κανονισμοί και οι οδηγίες της Ε.Ε για τις δημόσιες συμβάσεις επιβάλλουν τη διεύρυνση και όχι τον περιορισμό της δημοσιότητας.
Τέλος γιατί ενώ κανείς δεν θα ωφεληθεί ουσιαστικά, ένας ολόκληρος κλάδος θα υποστεί τεράστια ζημιά αφού θα αποστερηθεί έναν βασικό οικονομικό πόρο σε πολύ δύσκολες εποχές. Αυτό θα έχει σαν αποτέλεσμα το κλείσιμο ή τη συρρίκνωση πολλών περιφερειακών εφημερίδων και την απώλεια εκατοντάδων θέσεων εργασίας σε όλες τις ειδικότητες του κλάδου.
Καλούμε την κυβέρνηση να επανεξετάσει άμεσα τη στάση της, να τηρήσει τις δεσμεύσεις της και τα όσα ως αντιπολίτευση διακήρυττε και να αποσύρει ή να τροποποιήσει την επίμαχη διάταξη σύμφωνα με τις προτάσεις που έχουμε ήδη υποβάλλει.
Καλούμε τα κόμματα και όλους τους βουλευτές, ιδιαίτερα της περιφέρειας, να μην στηρίξουν με την ψήφο τους την πολιτική της αδιαφάνειας και των δυσμενών συνεπειών της για τον περιφερειακό τύπο.
Καλούμε τέλος τους πολίτες της περιφέρειας να υπερασπίσουν το δικαίωμά τους στην πληροφόρηση αλλά και την ίδια τη φωνή και την έκφρασή τους που είναι διαχρονικά οι περιφερειακές εφημερίδες της χώρας.
