Μόλις άρχισε να σημειώνεται μια ισορροπία στην αγορά, ήρθαν οι εκλογές να την ταράξουν και πάλι
Οι απαιτήσεις των προμηθευτών, κυρίως των ξένων, να προπληρωθούν για τις παραγγελίες, «γονατίζει» τους επιχειρηματίες
Μπορεί τα capital controls να έχουν γίνει μια ‘’κακή’’ συνήθεια για τους Έλληνες, αλλά σταδιακά η αγορά προσπαθεί να προσαρμοστεί στα νέα δυσχερή δεδομένα που δημιουργήθηκαν τους τελευταίους δύο μήνες. Όπως μας μετέφεραν επιχειρηματίες της Ξάνθης, πάνω που η αγορά προσπαθούσε να σταθεί στα πόδια της και να ανακτήσει τους εδώ και καιρό μειωμένους ρυθμούς της, η παραίτηση της κυβέρνησης και οι επικείμενες εκλογές δημιούργησαν καινούρια δεδομένα. Νέο κύμα ανασφάλειας από πλευράς προμηθευτών, που απαιτούν πιεστικά και ανελαστικά να προπληρωθούν οι παραγγελίες πριν αποσταλούν.
Καταργούνται επαγγελματικές σχέσεις δεκαετιών
Το «Ε» επισκέφθηκε το σούπερ μάρκετ της οικογένειας Δουκίδη «Φθηνή Αγορά», όπου συνομιλήσαμε με τον υιό Αντώνιο Δουκίδη, συνεχιστή μιας οικογενειακής επιχείρησης με πολλά χρόνια παρουσίας στην αγορά της Ξάνθης. Το αυτονόητο και λογικό ήταν ότι πρώτη φορά στα 32 του χρόνια έχει έρθει αντιμέτωπος με μια τέτοια οικονομική κατάσταση. «Μια επιχείρηση που έχει τόσα χρόνια στην αγορά και έχει ένα καλό όνομα, όχι μόνο απέναντι στους πελάτες της, αλλά και απέναντι στους προμηθευτές της, αντιμετωπίζεται με τόση καχυποψία που καταντάει προσβλητική», μας εξομολογείται ο ίδιος. Σε κάθε γεγονός που προμηνύει οικονομική ανασφάλεια, το τηλέφωνο δεν σταματά να χτυπά, με τους προμηθευτές στην άλλη άκρη της γραμμής να απαιτούν να δώσουν πίσω τις επιταγές που πήραν και να πληρωθούν τοις μετρητοίς το 100% του ποσού της παρεγγελίας. «Δεν είναι δυνατόν να λειτουργήσει μια επιχείρηση σήμερα με αυτό τον τρόπο, γι’ αυτό και αναγκαζόμαστε να περιορίσουμε πολύ τις παραγγελίες», σημειώνει ο Αντώνης Δουκίδης, ο οποίος παραδέχεται ότι κατά διαστήματα υπάρχει έλλειψη σε κάποια είδη, όπως το λάδι, και λόγω της τιμής του, που δεν επιτρέπει παραγγελίες σε μεγάλες ποσότητες.
Ελλείψεις τροφίμων αν συνεχιστούν τα capital controls
Τα είδη που σίγουρα απουσιάζουν ή βρίσκονται δύσκολα, είναι αυτά που έρχονται απευθείας από το εξωτερικό. «Επειδή οι εισαγωγές έχουν μειωθεί πάρα πολύ, σημειώνεται έλλειψη σε κάποια είδη μεγάλων εταιρειών που είναι δημοφιλή, όπως είδη προσωπικής υγιεινής ή, από τα τρόφιμα, η ιδιαίτερα αγαπητή σε πολλούς Nutella», τόνισε χαρακτηριστικά ο κ. Δουκίδης. Ψηλά στην λίστα με τα είδη που αντιμετωπίζουν δυσκολίες να φτάσουν στον Έλληνα καταναλωτή βρίσκονται ρούχα, υποδήματα, εποχικά είδη, όπως σχολικά, παιχνίδια αλλά και βόειο και χοιρινό κρέας, παρότι τα τρόφιμα ανήκουν στις εισαγωγές πρώτης προτεραιότητας. Με δεδομένο ότι η ελληνική οικονομία βασίζεται, σε ποσοστό της τάξης του 80% σε εισαγόμενες πρώτες ύλες, οι ελλείψεις σε αποθέματα «είναι φυσική εξέλιξη», όπως υποστηρίζουν φορείς της αγοράς. Σοβαρά προβλήματα αντιμετωπίζουν, συνεπώς, και αρκετές βιομηχανίες ρούχων και υποδημάτων, κλείνοντας «μέχρι νεοτέρας», γιατί δεν έχουν πρώτες ύλες για να προχωρήσουν στην παραγωγική διαδικασία. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι κινδυνεύουν να χάσουν την χειμερινή σεζόν. Η αυτάρκεια της Ελλάδας σε πρώτες ύλες ανέρχεται στο ποσοστό του 20%, με εισαγωγές σε προϊόντα και πρώτες ύλες μηνιαίως να υπερβαίνουν τα 3,5 δισ. σε αξία. Με την αύξηση του ορίου έγκρισης πληρωμών για εισαγωγές από το εξωτερικό στα 100.000 ευρώ υπολογίζεται ότι η αξία των εισαγωγών που πραγματοποιείται κάθε ημέρα φτάνει τα 20 εκατ., από τα 14 εκατ. που ήταν πριν τις αλλαγές που έγιναν πρόσφατα. Με αυτούς τους ρυθμούς, η αξία των εισαγωγών φτάνει το μήνα περίπου μισό δισεκατομμύριο.
Ελλείψεις και σε φάρμακα, ακόμη και στα νοσοκομεία
Η μειωμένη δημόσια φαρμακευτική δαπάνη έχει ήδη προκαλέσει πλείστα όσα προβλήματα στην θεραπεία των ασθενών, κατάσταση που αναμένεται να επιδεινωθεί με την περαιτέρω πτώση της. Στην έλλειψη διαθέσιμων πόρων για την δημόσια υγεία ήρθε να προστεθεί και το καθεστώς των πιστωτικών ορίων, που δυσχεραίνει τις εισαγωγές φαρμάκων από το εξωτερικό. Σε δημόσια νοσοκομεία των μεγάλων αστικών κέντρων σημειώθηκαν σημαντικές καθυστερήσεις στη θεραπεία ογκολογικών ασθενειών, καθώς λείπουν φαρμακευτικά σκευάσματα από τα ράφια των φαρμακείων του ΕΟΠΥΥ. Δεκάδες ασθενείς και συγγενείς τους συρρέουν στα φαρμακεία ζητώντας ένα από τα τρία φάρμακα, στα οποία υπήρξε έλλειψη, και το μόνο που λαμβάνουν από τους υπαλλήλους είναι άρνηση. Το ίδιο συνέβη και σε μεγάλες ογκολογικές κλινικές, όπου οι αρμόδιοι ακύρωναν μέχρι πριν λίγες μέρες προγραμματισμένα ραντεβού, τουλάχιστον, έως ότου βρεθούν τα σκευάσματα. Ευτυχώς, στην πόλη μας δεν παρατηρούνται έντονα παρόμοια φαινόμενα, με το νοσοκομείο της Ξάνθης να έχει προς το παρόν αποθέματα σε αναγκαία φάρμακα και τα φαρμακεία να κινούνται οριακά.
Ελλείψεις σε εμβόλια και παραγγελίες από την Κύπρο
Πάντως, η αλήθεια είναι ότι μεγάλο μέρος του προβλήματος που δημιουργείται στα νοσοκομεία αφορά την μειωμένη δημόσια φαρμακευτική δαπάνη, η οποία για το 2015 ανέρχεται στα 2 δισ. ευρώ, ενώ το 2016 θα πέσει περισσότερο και θα φθάσει στα 1,945 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με την υπουργική απόφαση, ο προϋπολογισμός της φαρμακευτικής δαπάνης του ΕΟΠΥΥ δεν μπορεί να υπερβεί το ποσό των 1.945.000.000 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ, για το σύνολο των ετών 2016 έως 2018. Στο ποσό αυτό συμπεριλαμβάνεται και η δαπάνη για την φαρμακευτική περίθαλψη των ανασφάλιστων πολιτών και των οικονομικά αδυνάτων, καθώς και η δαπάνη για τα εμβόλια, τους ορούς και τα παράγωγα αίματος. Αναγνώστες της εφημερίδας μας, μάλιστα, μας έκαναν λόγο για προσωπική εμπειρία συγγενικών τους προσώπων στην Αθήνα, τα οποία αντιμετώπισαν δυσκολία στην εξεύρεση των εμβολίων που προορίζονται για παιδιά. Η ανάγκη τους οδήγησε στην Κύπρο, από όπου προμηθεύτηκαν τα εμβόλια που αφορούν την κάλυψη και θωράκιση των παιδιών απέναντι σε επιδημιολογικές νόσους. Μέσα σε αυτό το αρνητικό κλίμα, ο υπουργός Οικονομίας, Νίκος Χριστοδουλάκης, δήλωσε χθες ότι θα γίνει προσπάθεια ώστε να αρθούν οι περιορισμοί στην κίνηση κεφαλαίων έως το τέλος του χρόνου, υπό την προϋπόθεση, όμως, της οικονομικής σταθερότητας της χώρας.
