Μείωση του ύψους των συντάξεων, αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης, αύξηση εισφορών, σταδιακή κατάργηση του ΕΚΑΣ
Μέτρα-σοκ σε τρεις χρονικές περιόδους που επηρεάζουν το σύνολο των ασφαλισμένων και των ήδη συνταξιούχων περιλαμβάνει η συμφωνία κυβέρνησης – δανειστών για το ασφαλιστικό σύστημα.
Οι ανατροπές αφορούν τη μεγάλη μείωση του ύψους των συντάξεων, την αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης, την αύξηση εισφορών, τη σταδιακή κατάργηση του ΕΚΑΣ, την πλήρη εφαρμογή – και μάλιστα επί τα χείρω – του νόμου Λοβέρδου – Κουτρουμάνη (3863/2010) με την καταβολή της βασικής και αναλογικής σύνταξης, όπως και την εφαρμογή της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος σε επικουρικές και εφάπαξ βοηθήματα.
Ηδη το «πρώτο κύμα» των μέτρων ψηφίστηκε (περικοπές στη βασική σύνταξη, αύξηση εισφορών) και ακολουθεί το «δεύτερο κύμα» στις 22 Ιουλίου, με τις αυξήσεις στα όρια συνταξιοδότησης και το αυξημένο πέναλτι για πρόωρες συνταξιοδοτήσεις.
Το «τρίτο κύμα» έρχεται τον Οκτώβριο και θα έχει σχέση με περαιτέρω ενοποιήσεις Ταμείων ως το 2017, αύξηση των εισφορών υπέρ ΟΓΑ – ΟΑΕΕ και κατάργηση όλων των εισφορών υπέρ τρίτων για ειδικά Ταμεία (δικηγόροι, δημοσιογράφοι, μηχανικοί κ.λπ.).
Δύο επαχθή μέτρα
Στο πρώτο πακέτο των μέτρων που ήδη είναι νόμος του κράτους, δύο είναι αυτά που έχουν προκαλέσει τις μεγαλύτερες αντιδράσεις, καθώς ανατρέπουν την υφιστάμενη κατάσταση.
1. Το πρώτο αφορά τη βασική σύνταξη, ύψους 360 ευρώ, που καθιερώθηκε με τον νόμο Λοβέρδου – Κουτρουμάνη. Η σύνταξη αυτή αντιστοιχεί στο τμήμα που εγγυάται ο προϋπολογισμός και θα χορηγείται πλέον μετά τη συμπλήρωση του 67ου έτους της ηλικίας, ανεξαρτήτως του πότε θα λαμβάνει τη σύνταξή του ο συνταξιούχους. Οσοι συνταξιούχοι αποχωρήσουν μετά την 1η Ιουλίου 2015 θα λαμβάνουν μόνο το τμήμα της σύνταξης που αντιστοιχεί στις εισφορές που έχουν πληρώσει (αναλογική σύνταξη) και το τμήμα της βασικής σύνταξης θα δίδεται μετά το 67ο έτος. Η ρύθμιση πλήττει κυρίως τις αναπηρικές και τις συντάξεις χηρείας.
2. Το δεύτερο μέτρο το οποίο προστέθηκε την τελευταία στιγμή στον νόμο αφορά τον τρόπο υπολογισμού της σύνταξης όσων υπέβαλαν αίτηση συνταξιοδότησης από την 1.1.2015, αλλά είχαν θεμελιώσει δικαίωμα από το 2014 και ως εκ τούτου θα μπορούσαν να συνταξιοδοτηθούν οποιαδήποτε στιγμή, και η σύνταξή τους να υπολογιστεί με το προηγούμενο καθεστώς. Με βάση τον νόμο 3863/2010, οι συγκεκριμένες περιπτώσεις δεν επηρεάζονται από το νέο καθεστώς. Με τη νέα διάταξη και αυτοί θα ενταχθούν στον νέο τρόπο υπολογισμού, δηλαδή το τμήμα της ασφάλισης ως τις 31.12.2010 θα υπολογιστεί με το παλαιό σύστημα και το τμήμα από 1.1.2011 και μετά με το νέο σύστημα. Οι μειώσεις δεν είναι μεγάλες, ωστόσο η ρύθμιση αφορά 120.000-150.000 ασφαλισμένους.
Οι άλλες αλλαγές: Πέραν αυτών ο νέος νόμος που ψηφίστηκε το βράδυ της Τετάρτης προβλέπει: Την αναδρομική παρακράτηση από την 1η Ιουλίου αυξημένης εισφοράς 6% για υγειονομική περίθαλψη στις ακαθάριστες (πριν από τις κρατήσεις) κύριες συντάξεις και αντίστοιχης εισφοράς για πρώτη φορά στις καταβαλλόμενες (μετά τις κρατήσεις) επικουρικές συντάξεις. Την ενοποίηση στο Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης όλων των επικουρικών ταμείων.
Το επόμενο πακέτο: Κεντρική διάταξη στο νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο είναι η σταδιακή αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης το διάστημα 2016-2022 σε όλους τους ασφαλισμένους πλην εκείνων που έχουν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα.
Ορια συνταξιοδότησης: Προβλέπεται η σταδιακή αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης όσων συνταξιοδοτούνται πριν από το 62ο έτος της ηλικίας, έτσι ώστε την 1η Ιανουαρίου 2023 τα όρια ηλικίας να διαμορφωθούν ως εξής: Πλήρης σύνταξη γήρατος με τη συμπλήρωση του 62ου έτους και 40 χρόνια ασφάλισης (ή 12.000 ημέρες ασφάλισης) ή στο 67ο έτος με 15 έτη (ή 4.500 ημέρες ασφάλισης).
Μειωμένη σύνταξη γήρατος για όλους τους ασφαλισμένους με τη συμπλήρωση του 62ου έτους ηλικίας με 15 έτη ασφάλισης (ή 4.500 ημέρες ασφάλισης). Οπου προβλέπονται χαμηλότερα όρια συνταξιοδότησης στις 30 Ιουνίου 2015, αυτά θα προσαρμοστούν σταδιακά και συγκεκριμένα θα αυξάνονται κατά έξι μήνες ανά έτος, αρχής γενομένης από την 1η Ιουλίου 2015 και φτάνοντας ως και το 2022.
Στις περιπτώσεις που για να βγει κάποιος ασφαλισμένος στη σύνταξη δεν προβλέπεται κάποιο όριο ηλικίας, η μεταβατική προσθήκη του εξαμήνου ξεκινά από 1ης Ιανουαρίου 2016, με όριο ηλικίας το 58ο έτος, εφόσον ο ασφαλισμένος βγαίνει στη σύνταξη με τη συμπλήρωση 35 ετών ασφάλισης. Σε κάθε άλλη περίπτωση, με όριο ηλικίας το 55ο έτος.
Εξαιρούνται και διατηρούν τα ειδικά όρια συνταξιοδότησης οι ασφαλισμένοι σε καθεστώς βαρέων και ανθυγιεινών επαγγελμάτων, απασχολούμενοι σε ορυχεία, λιγνιτωρυχεία και υπόγειες στοές, οι μητέρες παιδιών που είναι ανίκανα για κάθε εργασία κλπ. Θεμελιωμένα συνταξιοδοτικά δικαιώματα ως τις 30 Ιουνίου 2015 δεν θίγονται.
ΕΚΑΣ: Σταδιακή κατάργηση ΕΚΑΣ ως το 2019.
