Επιτάφιος με πασχαλιές και χριστολούλουδα – Μια απόκοσμη πένθιμη πομπή που διάβαινε τα στενά δρομάκια… κατά την περιφορά
Οι νοικοκυρές έβαζαν στο καλάθι με την «τσουρέκα της νονάς» και κόκκινα αυγά. Οι συνταγές μας για τσουρέκια, μαγειρίτσα, βαφές αβγών με φυσικά υλικά
Πάσχα στο χωριό! Νωπές οι θύμισες από τη μοσκοβολιά της πασχαλιάς και του φρέσκου ασβέστη. Κάτασπρες οι αυλές, τα πλακόστρωτα και η εκκλησιά. Το απομεσήμερο χτυπούσε η καμπάνα προσκαλώντας τους πιστούς στην εκκλησιά. Όλη την Μεγάλη Εβδομάδα και μέχρι την Μ. Παρασκευή οι πετρόκτιστοι κυκλικοί φούρνοι στις αυλές είχαν την τιμητική τους. Πολύβουο μελίσσι οι νοικοκυρές που ανά γειτονιές φούρνιζαν και ξεφούρνιζαν τα τσουρέκια. Τα ζύμωναν σε σκάφες πολλές γειτόνισσες μαζί! Διάχυτη η μυρουδιά του τσουρεκιού παντού όμως κανείς δεν δοκίμαζε γιατί όλοι νήστευαν…
Με το κόκκινο αυγό…σταύρωνε το μέτωπο και τα μάγουλα των παιδιών…
Μ. Πέμπτη βάφονταν τ’ αυγά από νωρίς το πρωί. Η νοικοκυρά έπαιρνε ένα κόκκινο αβγό και μ’ αυτό σταύρωνε το μέτωπο και τα μάγουλα των παιδιών…Για καλή υγεία! Έβαζε ένα αβγό στο εικονοστάσι και μετά κρεμούσε στην αυλή το κόκκινο πανί που βάφτηκε από τη βαφή των αυγών και συμβόλιζε το αίμα του Χριστού.
Η τσουρέκα της νονάς…
Το απόγευμα μικρά παιδιά έτρεχαν στις γειτονιές και έφερναν σε κάθε σπίτι τη λαμπάδα της νονάς: Ένα λευκό κερί για τ’ αγόρια, μια λουλουδιασμένη λαμπάδα με κόκκινες και ροζ κορδέλες για τα κορίτσια. Μαζί ένα καλαθάκι με κόκκινα αυγά και που και που κανένα δωράκι για τα δεξίμια! Οι νοικοκυρές έβαζαν στο καλάθι με την «τσουρέκα της νονάς» και κόκκινα αυγά.
Επιτάφιος με πασχαλιές…
Το βράδυ ο στολισμός του Eπιτάφιου. Μικρά κορίτσια από νωρίς έτρεχαν στις γειτονιές και μάζευαν λουλούδια. Λουδούδια ταπεινά από τους κήπους και μοσκοβολητά. Πασχαλιές , σιμποχιές , κρινάκια, ζουμπουλάκια και τριαντάφυλλα του Χριστού… Οι νοικοκυρές τα πρόσφεραν απλόχερα για το Χριστό. Όλο το βράδυ τα κορίτσια στόλιζαν και ξενυχτούσαν τον Επιτάφιο. Ξενυχτούσαν το Χριστό και έψαλλαν τα εγκώμια. «Ζωή εν Τάφω», «Άξιον εστί», «Αι γενεαί πάσαι». Γοερός ο θρήνος της Παναγιάς: «Ω γλυκύ μου έαρ»…που έψαλλαν βουρκωμένες οι γυναίκες…
Ημέρα των νεκρών
Τη Μ. Παρασκευή ο πένθιμος ήχος της καμπάνας διαπερνούσε τις ψυχές. Ημέρα του μεγάλου Πένθους , ημέρα των ψυχών. Ήταν η μέρα που ξαναζωντάνευε το Νεκροταφείο και γινόταν ένας τόπος συνάντησης ζωντανών. Ήταν η μέρα που η εκκλησία ήταν ανοιχτή όλη μέρα και όλοι περνούσαν απ’ εκεί να προσκυνήσουν τον Επιτάφιο που δέσποζε ολάνθιστος στην μέση της εκκλησιάς. Μικροί και μεγάλοι μετά το προσκύνημα περνούσαν τρεις φορές σταυρωτά από κάτω…για καλή υγεία!
Το βράδυ η περιφορά του Επιταφίου σ’ όλο το χωριό. Μπροστά ο επιτάφιος πλάι ο παπάς και πίσω όλο το χωριό με αναμμένα κεριά. Μια απόκοσμη πένθιμη πομπή που διάβαινε τα στενά δρομάκια…Η μυρωδιά απ’ το θυμίαμα έσμιγε με το αγιόκλημα, την πασχαλιά και τον φρέσκο ασβέστη …
Μοσκοβολούσε ο τόπος δυόσμο…
Το Μεγάλο Σάββατο από το πρωί οι νοικοκυρές ετοίμαζαν την μαγειρίτσα για το πασχαλινό τραπέζι που θα στρώνονταν μετά το «Χριστός Ανέστη». Μοσκοβολούσε ο τόπος δυόσμο…Τα παιδιά έτρεχαν στις γειτονιές και τα κορίτσια ετοίμαζαν τα λαμπριάτικα που θα φορούσαν το βράδυ όταν μαζί με την οικογένειά τους κρατώντας τη λαμπάδα της νονάς θα πήγαιναν στην εκκλησιά. Εικόνες, θύμησες μυρωδιές από Πάσχα! Πάσχα αλλοτινό, στο χωριό… Πάσχα των παιδικών μας χρόνων!
…όλοι περνούσαν απ’ εκεί να προσκυνήσουν τον Επιτάφιο που δέσποζε ολάνθιστος στην μέση της εκκλησιάς
Τα τσουρέκια μας
Είναι δοκιμασμένη και πολύ επιτυχημένη συνταγή. Τα τσουρέκια γίνονται αφράτα, κορδονάτα, διατηρούνται όμως νωπά και έχουν τη γεύση του παραδοσιακού σπιτικού τσουρεκιού.
Τι χρειαζόμαστε
3 κιλά αλεύρι ROBIN ή ΆΝΘΟΣ (ειδικό για τσουρέκια)
3 μαγιές της μπύρας (300 γρ.)
500 γραμ. βούτυρο (450 γρ αγελαδινό ή πρόβειο και 50 γρ. βιτάμ)
6 φλιτζάνια ζάχαρη
5 φλιτζάνια γάλα
15 αυγά
3 σακουλάκια μαχλέπι
3 σακουλάκια κακουλέ
2 κουταλιές αλάτι
Το «πιάσιμο» της μαγιάς
Βάζουμε σε μια πλαστική λεκάνη τις μαγιές. Τις διαλύουμε με 1 φλυτζάνα χλιαρό γάλα (από τις 5 που έχουμε ). Προσθέτουμε ένα κ.γ. αλάτι 1 κ.γ., ζάχαρη και αλεύρι
( γενικής χρήσης και όχι από τα 3 κιλά). Η μαγιά πρέπει να είναι νερουλή. Στη συνέχεια την τοποθετούσε σε ζεστό και υγρό περιβάλλον αφού τη σκεπάσουμε. Χρειάζεται περίπου μισή ώρα για να φουσκώσει.
Το ζύμωμα
Το διάστημα αυτό κάνουμε την εξής προετοιμασία: Σε μια μεγάλη πλαστική λεκάνη βάζουμε το αλεύρι με τα μπαχαρικά και τα ανακατεύουμε. Στη συνέχεια λιώνουμε το βούτυρο και το διατηρούμε πολύ ζεστό. Χτυπάμε τα ασπράδια των αβγών μέχρι να γίνουν μαρέγκα και τα ενοποιούμε με τους κρόκους. Στο μίγμα των αβγών ρίχνουμε το γάλα στο οποίο έχουμε διαλύσει τη ζάχαρη( Επειδή το μίγμα της ζάχαρης με το γάλα είναι ζεστό το ρίχνουμε σιγά σιγά για να μην «κόψουν» τα αβγά).
Όταν φουσκώσει η μαγιά…
Ρίχνουμε στο αλεύρι πρώτα το μίγμα των αβγών – γάλα- ζάχαρη το οποίο έχουμε ενοποιήσει. Το ανακατεύουμε και στη συνέχεια ρίχνουμε τη μαγιά. Ανακατεύουμε και όταν το μίγμα κολλήσει αρχίζουμε να το ζυμώνουμε με το βούτυρο το οποίο δεν ρίχνουμε απευθείας στο μίγμα αλλά στο πλάι για να μην το «ζεματίσουμε». Συνεχίζουμε το ζύμωμα έως ότου «πιει» το βούτυρο. Πρέπει το μίγμα να είναι απαλό. Το βούτυρο δεν το βάζουμε όλο και κρατάμε για να αλείψουμε τις λαδόκολλες. Στη συνέχεια το σκεπάζουμε με πλαστική μεμβράνη και το αφήνουμε να φουσκώσει. Σε μια ώρα το μίγμα έχει φτάσει στο χείλος της λεκάνης.
Το πλάσιμο…
Στη συνέχεια πλάθουμε τα τσουρέκια σε πλεξούδες αφήνοντας ένα κενό μεταξύ των κορδονιών για να μη «ανοίξουν» όταν φουσκώσουν. Τα τοποθετούμε σε ταψιά με βουτυρωμένες λαδόκολλες. Σε στρογγυλά ταψιά τοποθετούμε το τσουρέκι της νονάς. Αν φτιάξουμε τα τσουρέκια την Μ. Παρασκευή τοποθετούμε και ένα κόκκινο αβγό στη μέση. Τα αφήνουμε να φουσκώσουν. Όταν αυτό γίνει και διπλασιαστούν τα αλείφουμε με αβγό στο οποίο έχουμε προσθέσει λίγο νερό και τα στολίζουμε με καβουρντισμένα αμύγδαλα ή σουσάμι. Τα τοποθετούμε σε προθερμασμένο φούρνο στους 175 βαθμούς και τα ψήνουμε προσέχοντας πάντα ώστε να πάρουν ένα χρυσαφένιο χρώμα ενώ παράλληλα με ένα ξυλάκι δοκιμάζουμε αν έχουν ψηθεί. Όταν τα βγάζουμε απ’ το φούρνο τα αφήνουμε να «ιδρώσουν» και μετά τα βγάζουμε από τις λαδόκολλες.
Βαφή αβγών με φυσικές βαφές
Η διαδικασία της βαφής των αβγών κατά την Μεγάλη Πέμπτη με τις ειδικές βαφές είναι κάτι το συνηθισμένο. Για φέτος σας προτείνουμε κάτι διαφορετικό. Χρησιμοποιήστε ως βαφή για τα αβγά σας διάφορους φυσικούς τρόπους.
Για κόκκινα αβγά: Ρίξτε σε μία κατσαρόλα 4 φλιτζάνια ψιλοκομμένα παντζάρια, 1 μικρό φλιτζάνι ξύδι, τα αυγά και ρίξτε νερό μέχρι να τα καλύψετε. Τα αφήνετε να βράσουν όλα μαζί.
Για πράσινα αβγά: βράστε 1 κιλό σπανάκι σε τρία λίτρα νερό. Στο ζωμό που θα μείνει, θα βράσετε τα αυγά σας προσθέτοντας το ανάλογο ξύδι.
Για κίτρινα αβγά: Αν θέλετε τα αβγά σας να πάρουν κίτρινο χρώμα τότε τυλίξτε τα σε ξερά φλούδια κρεμμυδιών και στερεώστε τα βάζοντας τα μέσα σε κάλτσα νάιλον και δένοντας τα με κόμπο. Βράστε τα με νερό και το ανάλογο ξύδι.
Για γαλάζια ή μπλε αβγά: Βράστε τα σε μια κατσαρόλα, μαζί με κόκκινο λάχανο, νερό και ξύδι.
Η Μαγειρίτσα μας
Τα υλικά που θα χρειαστείτε για έξι μερίδες μαγειρίτσας είναι τα εξής:
•1 αρνίσια συκωταριά
•1-2 κιλά έντερα
•1 κιλό φρέσκα κρεμμυδάκια
•2 μεγάλα μαρούλια (προαιρετικά)
•μισό φλιτζάνι ρύζι
•3 αυγά
•1 ματσάκι άνηθο (ή μάραθο αν βρείτε)
•2 λεμόνια
•λίγο ελαιόλαδο
• αλάτι, πιπέρι
Εκτέλεση
Σε μια λεκάνη με νερό βάζουμε τα έντερα με λίγο ξύδι και τ’ αφήνουμε λίγη ώρα. Τα ξεπλένουμε με άφθονο νερό και τα γυρίζουμε με την βοήθεια ενός λεπτού ξύλου (από σουβλάκι). Ρίχνουμε και πάλι ξύδι και αφήνουμε για λίγη ώρα. Τα ξεπλένουμε και στη συνέχεια τη συκωταριά και τα έντερα τα βάζουμε σε μια κατσαρόλα με νερό να βράσουν για 5 λεπτά. Τα αποσύρουμε και όταν κρυώσουν τα ψιλοκόβουμε.
Εν τω μεταξύ ξεπλένουμε πολύ καλά τα φρέσκα κρεμμυδάκια, τα μαρούλια και τον άνηθο και τα ψιλοκόβουμε. Στη συνέχεια σε μια νέα κατσαρόλα σοτάρουμε με ελαιόλαδο τα κρεμμυδάκια, και ρίχνουμε μέσα και τα συκωτάκια με τα έντερα. Αμέσως μετά ρίχνουμε μέσα και σοτάρουμε και τα μαρούλια με τον άνηθο. Προσθέτουμε γύρω στο ενάμιση λίτρο νερό και τα αφήνουμε να βράσουν για 40 λεπτά. Στη συνέχεια προσθέτουμε το ρύζι και το αφήνουμε να βράσει για ακόμα 10 λεπτά και σβήνουμε τη φωτιά.
Αυγολέμονο
Για να φτιάξουμε το αυγολέμονο βάζουμε σε ένα μπολ 2 κουταλιές αλεύρι μέσα σε λίγο νερό. Ακολούθως προσθέτουμε έναν – έναν τους 3 κρόκους των αυγών μας, και στο τέλος το ασπράδι, ανακατεύοντας πολύ καλά. Προσθέτουμε και τον χυμό από τα λεμόνια μας, και συνεχώς ανακατεύουμε πολύ καλά για να μην κόψει. Στο τέλος παίρνουμε περίπου 1-2 μεγάλες κουταλιές ζουμί από την κατσαρόλα και τις προσθέτουμε στο μπολ με το αυγολέμονο, πάντα ανακατεύοντας πολύ καλά. Ρίχνουμε το αυγολέμονο στην κατσαρόλα μας, ανακατεύοντας πολύ καλά όλη τη μαγειρίτσα, και με σβηστή φωτιά.
ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΚΑΙ ΚΑΛΗ ΑΝΑΣΤΑΣΗ!!!
