Η Ξάνθη και η Θράκη δεν ξεχνούν τον καινοτόμο εργάτη του πνεύματος
Στυλοβάτης της πολιτιστικής ζωής και της πνευματικής κίνησης στην Ξάνθη και τη Θράκη στο β΄ μισό του 20ού αιώνα
[Του Θανάση Μουσόπουλου, Φιλόλογου – Συγγραφέα]
Ο Στέφανος Ιωαννίδης (1923 – 2001) ήταν για την Ξάνθη και για τη Θράκη ευρύτερα πρωτοπόρος και καινοτόμος εργάτης του πνεύματος και του πολιτισμού. Όλοι οι Θρακιώτες και όλες οι Θρακιώτισσες οφείλουν να γνωρίσουν το έργο του και να τιμήσουν την παρουσία και προσφορά του.
Μια μοναδική ευκαιρία είναι η Πρωτομαγιά που μας άφησε. Κάθε χρόνο τέτοια μέρα τον τιμούμε ιδιαίτερα.
Ο Αλέξης Ζήρας στο Λεξικό Νεοελληνικής Λογοτεχνίας (των εκδόσεων Πατάκη) στη σελίδα 946 στο λήμμα για το Στέφανο Ιωαννίδη ανάμεσα στα άλλα γράφει: «Υπήρξε ενεργός παράγοντας στην πνευματική και πολιτιστική ζωή της Ξάνθης. […] Κοινωνιστική πεζογραφία που αντλεί τόσο από το ψυχολογικό μυθιστόρημα όσο και από τον ρεαλισμό της ηθογραφικής μας παράδοσης. Παρά το πολιτικό υπόβαθρο πάνω στο οποίο διαπλέκονται οι ιδέες και οι συγκρούσεις των χαρακτήρων, η ηθική στάση του έργου του προβάλλεται ως απότοκη της αφηγηματικής πραγματικότητας. Παράλληλα με τις ιστορικές μελέτες του και τα λευκώματά του ο Ιωαννίδης συνέβαλε στην ανάδειξη λιγότερο γνωστών πτυχών της τοπικής ιστορίας της Ξάνθης».
Στο Στέφανο Ιωαννίδη, στη ζωή και στο έργο του, η διαλεκτική σχέση θεωρίας και πράξης, κατά πολύπλευρο τρόπο, είναι διαρκής και αδιάλειπτη.
Ο δρόμος που επέλεξε στη ζωή του ήταν δρόμος ανηφορικός, γεμάτος συγκρούσεις με το κατεστημένο. Το έργο του ήταν διέξοδος στην ανάγκη έκφρασης, αλλά περισσότερο επιβίωσης – στα δύσκολα μεταπολεμικά χρόνια. Ποτέ δεν είχε το πλέγμα του επαρχιωτισμού, ήταν πάντοτε μέσα από το καθημερινό διαχρονικός, μέσα από το τοπικό οικουμενικός.
Μέγιστη είναι η συμβολή του Στέφανου Ιωαννίδη στην αέναη αυτογνωσία μας ως Θρακιωτών με την έκδοση το 1960 του περιοδικού «Θρακικά Χρονικά», που αποτελεί το βασικό πυρήνα της Θρακογνωσίας στον τόπο μας.
Το ενδιαφέρον του Στέφανου Ιωαννίδη για την ιστορία της Ξάνθης και της Θράκης τοποθετείται από πολύ παλιά. Ήδη από το 1958 αρχίζει να δημοσιεύει τους καρπούς των ιστορικών, λαογραφικών και φιλολογικών του αναδιφήσεων.
Ο Στέφανος Ιωαννίδης εκτός από ιστορικά και φιλολογικά κείμενα, παρουσίασε κατά καιρούς απόψεις για διάφορα επίκαιρα ή διαχρονικά θέματα της Ξάνθης, της Θράκης, της επαρχίας γενικότερα, της Ελλάδας. Με θάρρος, σαφήνεια και ευθυκρισία διατυπώνει τις θέσεις του.
Έφυγε από τούτον τον κόσμο την Πρωτομαγιά του 2001 – πότε πέρασαν τα χρόνια!
Στο διάστημα που πέρασε από τότε ο Στέφανος Ιωαννίδης και το έργο του δεν ξεχάστηκε. Αρκετές εργασίες είδαν το φως της δημοσιότητας. Έχουμε χρέος για κάτι περισσότερο.
Εδώ στη Θράκη, καθώς το μέλλον της συναρτάται με την αυτογνωσία, τον αυτοκαθορισμό και την πολιτιστική συγκρότηση, η παρουσία όλων των εργατών του πνεύματος, αποτελεί προϋπόθεση αυτονόητη για την ανάπτυξή της. Κυρίαρχος σ’ αυτήν την πορεία είναι ο ρόλος του Στέφανου Ιωαννίδη.
Η οικονομική και πολιτική εξουσία είναι παροδική χωρίς την πνευματική και πολιτιστική δύναμη.
Ξάνθη, παραμονή Πρωτομαγιάς 2015
