Ίδρυση Ειδικής Γραμματείας Νομικών Υπηρεσιών Διοίκησης στο Υπουργείο Οικονομικών

Α. Το τοπίο της Δημόσιας Διοίκησης στην μεταμνημονιακή Ελλάδα ποτέ δεν θα είναι το ίδιο με την εικόνα αυτής έως το 2010. Το σύνολο των διεθνών, κοινοτικών και μνημονιακών υποχρεώσεων της Χώρας μας με ορίζοντα το 2021 επιβάλλουν τον συντονισμό της δράσης τ ων Νομικών Υπηρεσιών του Ελληνικού Δημοσίου και τ ων Φορέ ων και τ ων Υπηρεσιών της Δημόσιας Διοίκησης με σκοπό την προστασία του δημοσίου συμφέροντος. Μόνος τρόπος άμεσης και ενιαίας αντιμετώπισης των πάσης φύσε ως νομικών ζητημάτων του Δημοσίου είναι η ίδρυση στο Υπουργείο Οικονομικών οργανωτικής μονάδας σε επίπεδο Ειδικής Γραμματείας Νομικών Υπηρεσιών.

Β. Από τα στατιστικά αποτελέσματα της απογραφής του στενού Δημοσίου Τομέα [ΔΤ] (Ιούλιος 2010) [χωρίς τους καλλικρατικούς ΟΤΑ και τον ευρύτερο ΔΤ] είχε προκύψει ότι απασχολούνταν στο Δημόσιο ως Έμμισθοι Δικηγόροι 1.013 Δικηγόροι. Ο αριθμός αυτός μπορεί   να είναι τουλάχιστον διπλάσιος μετά την απογραφή των ΟΤΑ και του λοιπού ΔΤ. Εάν προστεθεί και ο – άγνωστος ως μη καταγραφείς – αριθμός των μετακλητών υπαλλήλων του στενού ΔΤ, αλλά και των ΟΤΑ και του ευρύτερου ΔΤ, που έχουν την ιδιότητα των Δικηγόρων (με ή χωρίς αναστολή), καθώς και των εξωτερικών συνεργατών ή των διοριζομένων συστηματικώς ή μεμονωμένως για τον χειρισμό Υπόθεσης ανά Φορέα στην Χώρα, αλλά και των Ειδικών Νομικών Υπηρεσιών κατά Υπουργείο, το πρόβλημα περιπλέκεται πολύ και βαθέως. Σε όλο αυτόν τον αριθμό πρέπει να προστεθούν οι υπηρετούντες στο Δημόσιο Νομικοί Επιστήμονες ως Υπάλληλοι ή ως στελέχη του ως απόφοιτοι της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης, αλλά κυρίως τα Μέλη του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους (ΝΣΚ) με την ειδική θέση, που κατά το αρ. 100Α Συντάγματος τους επιφυλάσσεται.

Ωστόσο όλος αυτός ο άγνωστος, μα απαραίτητος, για την προστασία των συμφερόντων του Δημοσίου αριθμός Νομικών Συνεργατών [ΝΣΚ – Έμμισθοι Δικηγόροι – Συνεργάτες – ιδιώτες Δικηγόροι – μετακλητοί υπάλληλοι – αποσπασμένοι υπάλληλοι] ελλείψει κεντρικού συντονισμού και προγραμματισμού λειτουργεί εν τοις πράγμασι μερικώς, αποσπασματικώς, όχι υπέρ της Δημόσιας Διοίκησης εν όλω και τελικώς ίσως και προς ζημία του Δημοσίου κατά περίπτωση.

Γ. Η απογραφή των Νομικών Συνεργατών των Φορέων όλου του ΔΤ είναι αδήριτη ανάγκη, ειδικώς αφού η Αρχή Πληρωμών δεν έχει λειτουργήσει ακόμα. Στην διάθεση κανενός δεν υπάρχουν στοιχεία για το περιεχόμενο των Συμβάσεων είτε Εντολής είτε Συνεργασίας των Δικηγόρων με τους Φορείς ΔΤ (ύπαρξη Συμβάσεων, όροι και τρόπος επιλογής, όροι αξιολόγησης, οικονομικοί όροι και σύνολο πραγματικών απολαβών από την θέση, μία ή περισσότερες κύριες και   επικουρικές ασφαλίσεις, ασυμβίβαστα και κωλύματα, επίπεδο σπουδών και διαρκής επιμόρφωση και κατάρτιση των Νομικών Συνεργατών, όροι και αυτοδίκαιη αποχώρηση από την θέση κατά Νόμον, πολυθεσία κτλ), ενώ καμία ρήτρα δεν ισχύει για την ασφάλιση αστικής ευθύνης και επαγγελματικού κινδύνου προς αποζημίωση του Δημοσίου στην περίπτωση πλημμελούς εκπλήρωσης των καθηκόντων.

Η ίδρυση στο Υπουργείο Οικονομικών σε επίπεδο Ειδικής Γραμματείας Νομικών Υπηρεσιών της Διοίκησης [μακράν του ανεπιτυχούς προτύπου της περιόδου 1984-1990] είναι πρόσφορη λύση. Επικεφαλής Ειδικός Γραμματέας λόγω των αναγκών σε κύρος για την θέση και εξοικείωσης στα ζητήματα υπεράσπισης των συμφερόντων του Δημοσίου, αλλά και θεσμικών ισορροπιών, μπορεί να αναλαμβάνει διατελέσας Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου ή Γενικός Επίτροπος Επικράτειας στο Ελεγκτικό Συνέδριο επί θητεία με δυναμισμό και αντίστοιχο χαρακτήρα. Ο βασικός και μόνιμος κορμός της Ειδικής Γραμματείας φυσικά θα είναι το ΝΣΚ, το οποίο θα διατηρεί και τον συνταγματικό – επιτελικό – ρόλο του, ενώ   θα έχει την κύρια ευθύνη για τις αντιδικίες εκτός Ελλάδας.

Στην Ειδική Γραμματεία θα μπορεί να λειτουργεί Επιτελική Μονάδα για τον συντονισμό των ενεργειών για την όλη νομική προστασία του Δημοσίου και των στελεχών του με την αποστολή Εγκυκλίων προς ομοιόμορφο χειρισμό των όμοιων Υποθέσεων του Δημοσίου, προς παράσταση στις Πρότυπες Δίκες κατά ΚΔΔμίας, προς παράσταση ενώπιον των Ανωτάτων Δικαστηρίων της Χώρας και ενώπιον Δικαστηρίων και Οργάνων εκτός Ελλάδας, προς κωδικοποίηση και ταξινόμηση των νομολογιακών δεδομένων στις αντιδικίες υπέρ και κατά του Δημοσίου, προς καταγραφή των   δεσμεύσεων του Δημοσίου από τα δεδικασμένα και τα όρια αυτών, προς έλεγχο των προθεσμιών και των παραγραφών υπέρ και κατά του Δημοσίου, προς υποβολή ερωτημάτων προς γνωμοδότηση του ΝΣΚ, προς καταγραφή των αξιώσεων, των απαιτήσεων, των   προσδοκιών και των δικαιωμάτων παντός είδους του όλου Δημοσίου, προς καταγραφή των εμπειριών από την λειτουργία των Φορέων και των Υπηρεσιών (περιπτώσεις κακής Διοίκησης και συναρμοδιοτήτων, υπηρεσιακών παρατυπιών, αλλά   και τυχόν καλών πρακτικών προς διάδοση) και υποβολή προτάσεων προς την Γενική Γραμματεία Κυβέρνησης, καθώς και Εξαμηνιαίων Εκθέσεων, ενώ θα καταγράφει και τις ανάγκες του Δημοσίου σε Νομικούς Συνεργάτες, για να επιλύονται τα τυχόν παρουσιαζόμενα προβλήματα και κενά με ενδοϋπηρεσιακή κινητικότητα.

Γ. Το όφελος   της Χώρας από την πρόταση είναι προφανές, ενώ το κόστος είναι ΜΗΔΕΝΙΚΟ για το Δημόσιο, η δε εξοικονόμηση πόρων ήδη   από την πρώτη οικονομική χρήση θα αφήσει έκπληκτους όλους.

Ιωάννης Ελ. Κυμιωνής

Δικηγόρος ΔΣΑ – ΝΥ ΟΑΕΔ